Παρακλητικός Κανών του Οσίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη

 

Εΰλογήσαντος του ίερέως άρχόμεθα άναγινώσκοντες τον ΡΜΒ (142) Ψαλμόν.

Κύριε εισάκουσον της προσευχής μου, ενώτισαι την δέησιν μου εν τη αληθεία σου, εισάκουσον μου εν τη δικαιοσύνη σου. και μη εισέλθης εις κρίσιν μετά του δούλου σου, ότι ου δικαιωθήσεται ενώπιον σου πας ζων. Ότι κατεδίωξεν ο εχθρός την ψυχήν μου. Εταπείνωσε εις γην την ζωήν μου. Εκάθισε με εν σκοτεινοίς ως νεκρούς αιώνας, και ηκηδίασεν επ εμέ το πνεύμα μου, εν εμοί εταράχθη η καρδία μου. Εμνήσθην ημερών αρχαίων, εμελέτησα εν πάσι τοις έργοις σου, εν ποιήμασι των χειρών σου εμελέτων. Διεπέτασα προς σε τας χείρας μου, η ψυχή μου ως γη άνυδρος σοι. Ταχύ εισάκουσον μου, Κύριε, εξέλιπε το πνεύμα μου. μη αποστρέψης το πρόσωπον σου απ εμού και ομοιωθήσομαι τοις καταβαίνουσιν εις λάκκον. Ακουστόν ποίησόν μοι το πρωί το ελεός σου, ότι προς σε ήρα την ψυχήν μου. Εξελού με εκ των εχθρών μου, Κύριε, προς σε κατέφυγον, δίδαξόν με του ποιειν το θέλημά σου, ότι συ ει ο Θεός μου. το πνεύμα σου το αγαθόν οδηγήσει με εν γη ευθεία, ένεκεν του ονόματος σου, Κύριε, ζήσεις με. εν τη δικαιοσύνη σου εξάξεις εκ θλίψεως την ψυχήν μου, και εν τω ελέει σου εξολοθρεύσεις τους εχθρούς μου, και απολείς πάντας τους θλίβοντας την ψυχήν μου, ότι εγώ δούλος σου ειμί.

και ευθύς το.
Θεός Κύριος, και επέφανεν ημίν ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.
στιχ. α΄ Εξομολογείσθε τω Κυρίω, και επικαλείσθε το όνομα το άγιον Αυτού.
Θεός Κύριος, και επέφανεν ημίν ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.
στιχ. β΄ Πάντα τα έθνη εκύκλωσαν με, και τω ονόματι Κυρίου ημυνάμην αυτούς.
Θεός Κύριος, και επέφανεν ημίν ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.
στιχ. γ΄ Παρά Κυρίου εγένετο αύτη, και έστι θαυμαστή εν οφθαλμοίς ημών.
Θεός Κύριος, και επέφανεν ημίν ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.

Είτα τα παρόντα Τροπάρια.

Ήχος πλ. δ΄. ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
τω υπηρέτη του Χριστού Πορφυρίω, χαριτωθέντι δωρεαίς εξαισίαις, προσείπωμεν δεόμενοι εκ βάθους ψυχής άγιε Πορφύριε, ταπεινών ο προστάτης, λύτρωσαι δεόμεθα, πατρική σου πρεσβεία, πάσης ανάγκης, νόσων και δεινών, τους αιτουμένους την χάριν την θείαν σου.

Δόξα.
Ευαρεστήσας τω Χριστώ εν τω κόσμω, μετά αγγέλων φωτεινών συγχορεύεις, μεθ ων τον αίνον άληκτον προσφέρεις τω Θεώ, όσιε Πορφύριε, μύστα των απορρήτων, αποκρύφων γνώστα τε μυστηρίων βαθέων, α διοράν σοι έδωκε Χριστός, βραβεύων, πάτερ, την σην καθαρότητα.

και νυν. Θεοτοκίον.
ου σιωπήσωμεν πότε Θεοτόκε, τας δυναστείας σου λαλείν οι ανάξιοι. Ειμή γαρ συ προΐστασο πρεσβεύουσα, τις ημάς ερρύσατο, εκ τοσούτων κινδύνων ; τις δε διεφύλαξεν, εώς νυν ελευθέρους ; ουκ αποστώμεν Δέσποινα εκ σου. σους γαρ δούλους σώζεις αεί εκ παντοίων δεινών.

ο Ν΄ (50) Ψαλμός.
Ελέησον με, ο Θεός, κατά το μέγα ελεός σου, και κατά το πλήθος των οικτιρμών σου, εξάλειψον το ανόμημα μου. Επί πλείον πλύνον με από της ανομίας μου και από της αμαρτίας μου καθάρισόν με. Ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω, και η αμαρτία μου ενώπιον μου έστι δια παντός. σοι μόνω ήμαρτον και το πονηρόν ενώπιον σου εποίησα, όπως αν δικαιωθείς εν τοις λόγοις σου, και νικήσης εν τω κρίνεσθαι σε. Ίδοι γαρ εν ανομίαις συνελήφθην και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου. Ιδού γαρ αλήθειαν ηγάπησας, τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας σου εδήλωσας μοι. Ραντιείς με υσσώπω και και καθαρισθήσομαι, πλυνείς με και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι. Ακουτιείς μοι αγαλλίασιν και ευφροσύνην, αγαλλιάσονται οστέα τεταπεινωμένα. Απόστρεψον το πρόσωπον σου από των αμαρτιών μου και πάσας τας ανομίας μου εξάλειψον. Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός, και πνεύμα ευθές εγκαίνησον εν τοις εγκάτοις μου. μη απορρίψης με από του προσώπου σου, και το πνεύμα σου το άγιον μη αντανέλης απ εμού. Απόδος μοι την αγαλλίασιν του σωτηρίου σου, και πνεύματι ηγεμονικώ στηριξόν με. Διδάξω ανόμους τας οδούς σου, και ασεβείς επί σε επιστρέψουσι. Ρύσαι με εξ αιμάτων ο Θεός, ο Θεός της σωτηρίας μου, αγαλλιάσεται η γλώσσα μου την δικαιοσύνην σου. Κύριε, τα χείλη μου ανοίξεις, και το στόμα μου αναγγελεί την αίνεσιν σου. Ότι ει ηθέλησας θυσίαν, έδωκα αν, ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις. Θυσία τω Θεώ πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει. Αγάθυνον, Κύριε, εν τη ευδοκίαν σου την σιω, και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ. Τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαυτώματα. Τότε ανοίσουσιν επί το θυσιαστήριον σου μόσχους.

Είτα ψάλλομεν τον κανόνα.
ο Κανών, ου η ακροστιχίς
Που καταφύγω ; Πορφυρίου σκέπη. Ευαγγέλου.

Ωδή α΄. Ήχος πλ. δ΄. Υγράν διοδεύσας.
Πολλοίς συνεχόμενος πειρασμοίς, προς σε καταφεύγω, ως μεσίτη προς τον Θεόν ειρήνευσον, πάτερ, την ζωήν μου και παύσον σάλον αθλίας καρδίας μου.

Oσίως ανύσας σου την ζωήν, ευχαίς σου νυν εύρες παρρησίαν προς τον Θεόν προς ον μεσιτεύων ασθενούντας ίασαι, πάτερ, και λύεις νοσήματα.

Υμνών τον Σωτήρα εν ουρανοίς φρουροίς τας μονάς σου εν τω Άθω και Αττική, παρέχων την χάριν τοις σοις τέκνοις του εκνικάν τα δαιμόνων φρυάγματα.

Θεοτοκίον.
Καυσοκαλυβίων τον αθλητήν και την Θεοτόκον ανυμνήσωμεν εν ωδαίς, πρεσβεύειν αιτούντες προς Σωτήρα και βοηθείν εν κινδύνοις και θλίψεσι.

Ωδή γ΄. Ουρανίας αψίδος.
Αγαλλόμενοι πάντες, ως εν χορώ, κράζομεν σου τους άθλους, πάτερ, αινούντες και τους αγώνας σου κατά του άρχοντος των ακαθάρτων πνευμάτων, ου μανίας, όσιε, σώζε υμνούντας σε.

Ταπεινώσεως άκρας, υπακοής πρότυπον όντως ασκουμένων εγένου όρει εν Άθωνι και εις την Εύβοιαν, εν τη μονή Χαραλάμπους όθεν χάριν έλαβες πλήττειν τους δαίμονας.

Απορρήτων τον μύστην, θαυματουργόν όσιον, πάσης Αττικής τον προστάτην πάντες δοξάσωμεν, ύμνοις εξαίροντες, των χαρισμάτων το πλήθος, δι ων ο Παράκλητος τούτον εκόσμησε.

Θεοτοκίον.
Φυλακτήριον πάντων από δεινών, θλίψεων, συ υπάρχεις μόνη, Παρθένε φρούρει υμνούντας σε εν τω ελέει σου, πρεσβείαις του Πορφυρίου, πανελλήνων Γέροντος, παντελεήμονος.

Διάσωσον από κινδύνων τους δούλους σου, θείε Πάτερ, τους την σην εν δεινοίς
αιτούντας βοήθειαν και δίωξον άγχος και ακηδίαν.

Eπίβλεψον εν ευμενεία, πανύμνητε Θεοτόκε, επί την εμήν χαλεπήν του σώματος κάκωσιν και ίασαι της ψυχής μου το άλγος.

Αίτησις και το Κάθισμα.
Ήχος β΄. Πρεσβεία θερμή.
Φυλάξαι ημάς δεόμεθα εκ θλίψεων, τηρήσαι πιστούς τη πίστει του Χριστού ημών,
Πορφύριε όσιε, της Ευβοίας άγιον βλάστημα, της Εκκλησίας καύχημα σεπτόν
καί πάντων οσίων εγκαλλώπισμα.

Ωδή δ΄. Εισακήκοα, Κύριε.
Υψωθείς εν παλαίσμασι προς τον φθονερόν των ανθρώπων τύραννον, θείον στέφος, πάτερ, έλαβες νικητής προβάς ως ωραιότατος.

Γέρας πόνοις σου δέδοται το διερμηνεύειν σε τα μυστήρια, και τα μέλλοντα προβλέπειν σε και ιάσθαι πάντα τα νοσήματα.

ω καινά και θαυμάσια τα τη χάριτι σου τερατουργούμενα! Ποίοις λόγοις ύμνους πλέξω σοι ; Δειλιώ, ω πάτερ, και εξίσταμαι.

Θεοτοκίον.
Παναγία μου Δέσποινα, των αγγέλων θαύμα το ακατάληπτον, υμνωδείν σε καταξίωσον του Σωτήρος πάντων την γεννήτριαν.

Ωδή ε΄. Φώτισον ημάς.
Ρώσιν εν δεινοίς σε, Πορφύριε, κεκτήμεθα, σοι προσφεύγοντες θερμαίς εν προσευχαίς, ως μεσίτη προς Θεόν τον πανοικτίρμονα.

Φύλαξον ημάς τους τιμώντας σε, Πορφύριε, χορηγών της μαρτυρίας του Χριστού την προαίρεσιν και ζέσιν θείας πίστεως.

Θεοτοκίον.
Ύμνον σοι, Αγνή, ευφροσύνως αναμέλπομεν, των αγγέλων ούσαν όντως γλυκασμόν, και πικρίαν Εύας λύσασαν τω τόκω σου.

Ωδή στ΄. την δέησιν εκχεώ.
Ρωννύμεθα ταις ευχαίς σου, όσιε, και ψυχάς εις ουρανούς ανυψούμεν, υπομονήν και ανδρείαν πλουτούντες εν πειρασμοίς και δειναίς επιθέσεσι, Πορφύριε, πάτερ ημών όθεν πάντες κοινή ανυμνούμεν σε.

Ιώμενος πάσαν νόσον, όσιε, αγαπάν ημάς Σωτήρα κελεύεις όλη ψυχή, και νοι, και καρδία,
και προς Αυτόν αναπέμπειν την δέησιν, ότι Αυτός προνοητής και ημών αντιλήπτωρ γεγένηται.

Ολόφωτος η σεπτή σου, όσιε, κεφαλή, χάριτι θεία εφάνη τον θείον μύστην Χριστού
προδηλούσα τη προσελθούση γυνή προς προσκύνησιν, πληρώσασα εκ θαυμασμού την ψυχήν ταύτης, μάκαρ Πορφύριε.

Θεοτοκίον.
Υμνούντες σε, Θεοτόκε Άχραντε, τας ψυχάς ημών γαλήνης πληρούμεν, τη του Υιού σου
αγάπη θαρρούντες και μητρικαίς σου πρεσβείαις ελπίζοντες, δεόμενοι επιτυχείν
παραδείσου τερπνού απολαύσεως.

Διάσωσον από κινδύνων, Πορφύριε, σους ικέτας και παράσχου τη ση μονκή βοήθειαν, όσιε, ως έχων προς Κύριον παρρησίαν.

Άχραντε, η δια λόγου τον Λόγον ανερμηνεύτως, επ εσχάτων των ημερών τεκούσα, δυσώπησον, ως έχουσα μητρικήν παρρησίαν.

Αίτησις και το Κοντάκιον.
Ήχος β΄. Προστασία των χριστιανών.
Στεναζόντων πάντων η παράκλησις γέγονας, κλονουμένων εν πίστει, τοις θαύμασι στήριγμα. Όθεν πάντες προς την σην χάριν σπεύδομεν πιστοί πολλής δέξασθαι σης αρωγής εν τω πελάγει της ζωής και τη ζάλη των θλίψεων. Δίδου ημίν υγείαν, ψυχής τε την ευρωστίαν, ευχαίς σου, πάτερ, προς Θεόν, ικετεύομεν οι δούλοι σου.

Προκείμενον
Τίμιος εναντίον Κυρίου, ο θάνατος του Οσίου Αυτού. (γ΄)
Στίχος : τοις αγίοις τοις εν τη γη αυτού εθαυμάστωσεν ο Κύριος.

Ευαγγέλιον.
Είπεν ο Κύριος τοις εαυτού Μαθηταίς Πάντα μοι παρεδόθη υπό του Πατρός μου και ουδείς επιγινώσκει τον υιον, ει μη ο Πατήρ ουδέ τον Πατέρα τις επιγινώσκει, ει μη ο υιος, και ω εάν βούληται ο υιος αποκαλύψαι. Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς. Άρατε τον ζυγόν μου εφ υμάς, και μάθετε απ εμού, ότι πράος είμι και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών. ο γαρ ζυγός μου χρηστός, και το φορτίον μου ελαφρόν έστιν.

Δόξα.
ταις του σου Οσίου πρεσβείαις, Ελεήμον, εξάλειψον τα πλήθη, των εμών εγκλημάτων.

και νυν.
ταις της Θεοτόκου πρεσβείαις, Ελεήμον, εξάλειψον τα πλήθη, των εμών εγκλημάτων.

στιχ. Ελέησον με, ο Θεός
Προσόμοιον
Καυσοκαλυβίων τε του όρους Άθωνος μύστην, μοναχών το σέμνωμα, ιερέων πάντιμον εγκαλλώπισμα, ιατρόν άριστον, ορφανών πατέρα, των πιπτόντων σε ανόρθωσιν έγνωμεν, όσιε, και των δαιμονόντων την λύτρωσιν γαλήνης ημίν πρόξενον και χαράς μεγάλης τον αίτιον. Όθεν σοι βοώμεν μη παύση επισκέπτεσθαι ημάς, ιάσθαι, πάτερ Πορφύριε, και φυλάττειν δούλους σου.

Σώσον ο Θεός τον λαόν σου

Ωδή ζ΄. οι εκ της Ιουδαίας.
εν απλότητι όλην την ζωήν σου διήλθες και υπηρέτησας Θεώ τε και ανθρώποις, νυκτός τε και ημέρας προσευχόμενος, όσιε, και φέρων πόνους ημών, Πορφύριε, παμμάκαρ.

Πατρικήν σου πρεσβείαν, εκζητούμεν, τρισμάκαρ, προς τον Θεόν ημών, ίνα διασωθώμεν
κινδύνων και μανίας πονηρού πολεμήτορος, θαρρούντες, πάτερ, τη ση μεγάλη ευσπλαγχνία.

Ηγαπήθης υφ όλων, ως αγάπην πηγάζων και πλημμυρών ημάς, πληγάς τε θεραπεύων,
δαιμόνια εκβάλλων, και εκ πόνων λυτρούμενος, παρέχων χάριν δ αεί τοις αιτουμένοις πάσι.

Θεοτοκίον.
Ευγνωμόνως υμνούμεν σε, Παρθένε και μήτερ Θεοχαρίτωτε, ως τέξασαν τω κόσμω Σωτήρα απειράνδρως και Θεόν Πανοικτίρμονα, προς ον πρεσβεύεις αεί σωθήναι τους ανθρώπους.

Ωδή η΄. τον Βασιλέα.
Υπέρ υγείας και σωτηρίας του κόσμου τας ευχάς σου Χριστώ συ προσάγεις, όθεν σε υμνούμεν, Πορφύριε, θεόφρον.

Αμαρτιών μου συ την πληθύν άφες, Σώτερ, Πορφυρίου θερμαίς ικεσίαις, και εν μετανοία τον βίον μου παράσχου.

Γαλήνην δίδου τρικυμιζούση καρδία, των δεινών τας οδύνας πραΰνων χάριτι σου, πάτερ, καμνόντων ευεργέτα.

Θεοτοκίον.
Γέγονας μήτηρ, εν παρθενία τελούσα, τον Θεόν και Σωτήρα τεκούσα, ον εκδυσωπούσα, κινδύνων σώζεις πάντας.

Ωδή θ΄. Κυρίως Θεοτόκον.
Ελέησον ικέτας και προσπίπτοντας σοι την ευσπλαγχνίαν την σην αναμένοντας, παρέχων
χάριν, υγείαν και την μετάνοιαν.

Λαλήσας ο κωφός σοι την ευχαριστίαν, ως δια σου σεσωσμένος, προσέφερε, των συγγενών θαυμαζόντων και προσκυνούντων σε.

ο νέος εν οσίοις καταπλήττεις πάντας τερατουργίαις σου, πάτερ Πορφύριε, ελκύσας άνωθεν χάριν τη ταπεινώσει σου.

Θεοτοκίον.
Υμνούμεν σε Παρθένε, Κεχαριτωμένη, ως την ελπίδα τω κόσμω δωρήσασαν, τεκούσα πάσι Σωτήρα Θεόν και άνθρωπον.

Άξιον εστίν, ως αληθώς μακαρίζειν σε την Θεοτόκον, την αειμακάριστον και παναμώμητον και μητέρα του Θεού ημών. την τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ, την αδιαφθόρως, Θεόν Λόγον τεκούσαν την όντως Θεοτόκον, σε μεγαλύνομεν.

και τα παρόντα Μεγαλυνάρια.
Χαίροις των οσίων η καλλονή και των ασκουμένων οδηγός και υπογραμμός, Χαίροις ιερέων το στέφος και η δόξα, Πορφύριε τρισμάκαρ, Άθωνος καύχημα.

Ψάλλομεν σου, πάτερ, τας αρετάς, ταπεινοφροσύνην και την άκραν υπακοήν, την διάκρισιν τε απλότητα, αγνείαν, αγάπης σου το εύρος το απροσμέτρητον.

ως παιδίον γέγονας τη ψυχή, αμνησικακίαν και απλότητα ενδυθείς, θείων χαρισμάτωντόν πλούτον αποκρύπτων, τη ακενοδοξία πολιτευόμενος.

Διορατικών ήσθα κορυφή, προφητών μεγάλων πλησιέστατος συγγενής ιαματικών τε συνόμιλος αγίων, Πορφύριε, εδείχθης, Άθωνος κόσμημα.

της Αποκαλύψεως θεωρός, της προς Ιωάννην, εν τη Πάτμω συ γεγονώς, ώφθης μύστης μέγας των θείων μυστηρίων, τα Χερουβείμ εγγίσας τη ταπεινώσει σου.

Ναυαγών του βίου ώφθης λιμήν και των θλιβομένων η παράκλησις η θερμή, των απολωλότων ποιμήν της Εκκλησίας, και κρήνη ιαμάτων της θείας χάριτος.

Πάσαι των Αγγέλων αι στρατιαί, Πρόδρομε Κυρίου, Αποστόλων η Δωδεκάς, οι Άγιοι Πάντες, μετά της Θεοτόκου, ποιήσατε πρεσβείαν, εις τω σωθήναι ημάς.

το Τρισάγιον
Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός, Άγιος Αθάνατος, ελέησον ημάς. (τρις).
Δόξα Πατρί, και υιω, και αγίω Πνεύματι,
και νυν, και αεί, και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Παναγία τριας, ελέησον ημάς Κύριε, ιλάσθητι ταις αμαρτίαις ημών. Δέσποτα, συγχώρησον τας ανομίας ημίν Άγιε, επίσκεψαι και ίασαι τας ασθενείας ημών, ένεκεν του ονόματός σου.

Κύριε, ελέησον Κύριε, ελέησον Κύριε, ελέησον.
Δόξα Πατρί

Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς, αγιασθήτω το όνομά σου ελθέτω η βασιλεία σου γενηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ, και επί της γης. τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού.

Ότι σου εστιν η βασιλεία και η δύναμις και η δόξα του Πατρός και του Υιού καί
τού Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

και τα Τροπάρια ταύτα. Ήχος πλ. β΄.
Ελέησον ημάς, Κύριε, ελέησον ημάς, πάσης γαρ απολογίας απορούντες, ταύτην σοι την ικεσίαν, ως Δεσπότη, οι αμαρτωλοί προσφέρομεν, ελέησον ημάς.

Δόξα.
Κύριε ελέησον ημάς, επί σοι γαρ πεποίθαμεν. μη οργισθής ημίν σφόδρα, μηδέ μνησθής των ανομιών ημών. αλλ επίβλεψον και νυν ως εύσπλαχνος και λύτρωσαι ημάς εκ των εχθρών ημών. συ γαρ ει Θεός ημών και ημείς λαός σου, πάντες έργα χειρών σου και το όνομά σου επικεκλήμεθα.

και νυν.
της ευσπλαχνίας την πύλην άνοιξον ημίν, ευλογημένη Θεοτόκε, ελπίζοντες εις σε μη αστοχήσομεν, ρυσθείημεν δια σου των περιστάσεων συ γαρ η σωτηρία του γένους των Χριστιανών.

και το Απολυτικόν. Ηχός α΄ της Ερήμου Πολίτης.
της Ευβοίας τον γόνον, Πανελλήνων τον Γέροντα, της Θεολογίας τον μύστην και Χριστού φίλον γνήσιον, Πορφύριον τιμήσωμεν, πιστοί, τον πλήρη χαρισμάτων εκ παιδός. Δαιμονώντας γαρ λυτρούται, και ασθενείς ιάται πίστει κράζοντας δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε αγιάσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.

Εκτενής και Απόλυσις, μεθ ην ψάλλομεν το εξής.

Ήχος β΄. Ότε εκ του ξύλου.
Πάσι τοις τιμώσιν ευλαβώς ιεράν την μνήμην σου, πάτερ, και δεομένοις πιστώς δώρησαι την ίασιν παθών, Πορφύριε και κινδύνων και θλίψεων και ζάλης του κόσμου λύτρωσαι πρεσβείαις σου τους σοι προστρέχοντας έχεις γαρ πολλήν παρρησίαν, ως Χριστού θεράπων και φίλος, μεσιτεύειν, όσιε, προς Κύριον.

Δέσποινα, πρόσδεξαι τας δεήσεις των δούλων σου, και λύτρωσαι ημάς, από πάσης ανάγκης και θλίψεως.

την πάσαν ελπίδα μου εις σε ανατίθημι, Μήτερ του Θεού, φύλαξόν με υπό την σκέπην σου.

δι ευχών των Αγίων Πατέρων ημών, Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον και σώσον ημάς.
Αμήν.

Δίστιχον
Πορφύριε, φύλαττε θερμαίς ευχαίς σου
Ευάγγελον μέλψαντα θαυμάσιά σου.

Χαιρετισμοί εις τον Όσιον Πορφύριο τον Καυσοκαλιβίτη τον Διορατικό και Θαυματουργό
Εγκώμια εις τον Όσιο και Θεοφόρο Πατέρα ημών Πορφύριο τον Καυσοκαλυβίτη τον διορατικό και θαυματουργό.

Ευαγγέλου Καραδήμου,
Χαίροις, Πάτερ Πορφύριε (Παρακλητικός Κανών και Χαιρετισμοί),

«Κράτα τον νου σου στον άδη και μην απελπίζεσαι» 3 Νοεμβρίου 2021 Αρχιμανδρίτης Πέτρος, Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας

 

3 Νοεμβρίου 2021

Έπειτα από την όραση του Χριστού όσο περνούσε ο καιρός, η ενέργεια της χάριτος βαθμηδόν ελαττωνόταν. Η μνήμη εκείνου που είχε γνωρίσει παρέμενε στη συνείδησή του, χωρίς όμως την πρότερη ισχύ. Η ειρήνη και η χαρά στην καρδιά του μειώθηκαν, για να αντικατασταθούν από απορία και από φόβο απώλειας του ουράνιου θησαυρού. Πως μπορούσε να αποφευχθεί η απώλεια αυτή;

Ο όσιος Σιλουανός δέχθηκε τη  χάρη των τελείων ήδη από την αρχή της πνευματικής τους πορείας. Το χάρισμα αυτό όμως μετατρέπει τη ζωή σε αληθινό μαρτύριο, καθώς η πεπτωκυία ανθρώπινη φύση αδυνατεί να φυλάξει το πλήρωμα της χάριτος. Σύμφωνα με τη μαρτυρία των Πατέρων μας, η αγάπη του Χριστού στον παρόντα κόσμο δεν μπορεί παρά να πάσχει και να υπόκειται διαρκώς «εις πύρωσιν προς πειρασμόν»[1].

Βαρύ πλήγμα για τη ζωή του αγίου Σιλουανού ήταν το γεγονός ότι ο Άγιος δεν βρήκε Γέροντα που να έχει ανάλογη πείρα με αυτή που δόθηκε στον ίδιο στην αρχή της μοναχικής του ζωής. Η παρουσία ενός τέτοιου Γέροντος θα γινόταν σανίδα σωτηρίας, που θα τον καθοδηγούσε ασφαλώς στον τιτάνιο αγώνα του με τους λογισμούς. Βεβαίως, ο Άγιος ήταν καρτερόαθλος, και τελικά εξήλθε τροπαιούχος από το φρικτό πεδίο της πάλης των λογισμών. Πολλοί όμως σε παρόμοιες περιπτώσεις παραφρονούν και χάνονται. Ως μοναχός ο Σιλουανός γνώριζε ότι οι προσβολές του εχθρού αποκρούονται με την αυτομεμψία. Στερημένος όμως από τη συμμαρτυρία κάποιου έμπειρου καθοδηγητή, αδυνατούσε να βαδίσει την οδό μέχρι τέλους.

Στους βίους των Αγίων, και ειδικότερα στην περιγραφή των μετανοούντων στην Κλίμακα του αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου, παρατηρούμε ότι το πένθος εκείνων που έχουν γνωρίσει την τέλεια  χάρη και στη συνέχεια τη στερήθηκαν, είναι απαράκλητο[2]. Το βάσανό τους ξεπερνά τα βάσανα αυτών που καταδικάστηκαν σε θάνατο και το πένθος τους το πένθος αυτών που θρηνούν νεκρούς»[3]. Κατά τη μακρά περίοδο της αποσύρσεως της θειας χάριτος, ο άγιος Σιλουανός στρεφόταν στον Θεό με επιμονή και μεγάλα δάκρυα. «Υπομένων υπέμεινε τον Κύριον»[4] στο «μακρύ και ακανθώδες μονοπάτι», προσφέροντας ημέρα και νύχτα προσευχή μετανοίας «μετά κραυγής ισχυράς» προς τον μόνο «δυνάμενον σώζειν αυτόν εκ θανάτου»[5]. Και όταν «ήλθε το πλήρωμα του χρόνου»[6], ο Θεός πράγματι έσπευσε να τον συναντήσει και να τον προσλάβει και πάλι με Πατρική αγάπη[7]. Αυτή τη φορά με την άφθαρτη σπορά του λόγου Του στην καρδιά του εκλεκτού Του.

  Διαβάζουμε στον βιο του:

«Δεκαπέντε χρόνια πέρασαν από την ημέρα που του εμφανίσθηκε ο Κύριος. Και να, σε έναν από αυτούς τους μαρτυρικούς νυχτερινούς αγώνες κατά των δαιμόνων, όταν παρ᾽όλες τις προσπάθειές του δεν μπορούσε να προσευχηθεί καθαρά, ο Σιλουανός σηκώθηκε από το σκαμνί για να κάνει μετάνοιες, αλλά είδε μπροστά του μια γιγάντια μορφή δαίμονα να στέκεται μπροστά στην εικόνα και να περιμένει να δεχθεί την προσκύνηση. Το κελλί ήταν γεμάτο δαίμονες. Ο Σιλουανός κάθησε πάλι στο σκαμνί και, αφού έσκυψε το κεφάλι, με θλιμμένη καρδιά πρόφερε την προσευχή:

“Κύριε, βλέπεις πως θέλω να προσευχηθώ με καθαρό νου, αλλά οι δαίμονες δεν με αφήνουν. Δίδαξέ με τι πρέπει να κάνω, για να μη με ενοχλούν”.

Και άκουσε στην ψυχή του την απάντηση:

“Οι υπερήφανοι πάντοτε έτσι υποφέρουν από τους δαίμονες”.

“Κύριε, δίδαξέ με τι πρέπει να κάνω, για να ταπεινωθεί η ψυχή μου”, είπε ο Σιλουανός.

Και ήρθε νέα απάντηση από τον Θεό στην καρδιά:

“Κράτα τον νου σου στον άδη και μην απελπίζεσαι”»[8].

 

Η σύντομη αυτή συνομιλία σηματοδότησε νέο και εξαιρετικά σπουδαίο στάδιο στη ζωή του Αγίου. Ο θειος λόγος του μετέδωσε καινούργια ζωή και άνοιξε τα μάτια της ψυχής του, να αρχίσουν να κατανοούν το μυστήριο της χριστοειδούς ταπεινώσεως. Του αποκάλυψε ότι η ρίζα της αμαρτίας, ο σπόρος του θανάτου, είναι η υπερηφάνεια· ότι ο Θεός είναι ταπείνωση, και ως εκ τούτου, όποιος επιθυμεί να ενωθεί με τον Κύριο, οφείλει να μαθητεύσει  στην ταπείνωση. Έκδηλη καταστάθηκε πλέον η αιτία της απώλειας της χάριτος – η ψυχή του δεν κατείχε ούτε τη γνώση ούτε τη δύναμη για να διαφυλάξει το χάρισμα του Θεού. Τώρα όμως του δόθηκε το «φως της γνώσεως». Στο εξής άρχισε να κατανοεί τις γραφές και να διακρίνει την οδό της σωτηρίας. Του αποκαλύφθηκαν πολλά μυστήρια από τους βίους και τις γραφές των Αγίων.

 Ο Σιλουανός από την πείρα της προσωπικής του ζωής κατανόησε ότι, πεδίο της πνευματικής μάχης του ανθρώπου με το κακό είναι η ίδια η καρδιά του. Τώρα πλέον, σε κάθε προσβολή του διαβόλου έπληττε ο ίδιος την καρδιά του με πύρινη αυτομεμψία. Καταδίκαζε τον εαυτό του στην αιώνια βάσανο, επαναλαμβάνοντας συνεχώς: «Αλλά ο Θεός είναι άγιος, αληθινός και ευλογητός εις τους αιώνας». Θωρακισμένος με αυτή τη πύρινη ρομφαία, έγινε απρόσβλητος στο κακό. Σε κάθε εχθρική επίθεση κατακρήμνιζε με οργή τον εαυτό του στην άβυσσο του εξώτερου σκότους, οπότε και ο εχθρός υποχωρούσε, καθώς δεν μπορούσε να υποφέρει τη βια του πυρός της μετανοίας του. Όπως αργότερα μαρτυρούσε στις γραφές του, με τη «μεγάλη και ευγενή αυτή επιστήμη» ο νους του καθαρίσθηκε και το πνεύμα μαρτυρούσε στην καρδιά του τη σωτηρία. Κρατώντας τον νου του στον άδη χωρίς να απελπίζεται, μπορούσε να «επιτελή αγιωσύνην εν φόβω Θεού»[9], και κατ’ αυτόν τον τρόπο να αγιάσει «ολόκληρον το πνεύμα και την ψυχήν και το σώμα»[10]

ΚΡΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΥ ΣΟΥ ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΚΑΙ ΜΗΝ ΑΠΕΛΠΙΖΕΣΑΙ Posted by Φαίη στο 23 Ιουνίου, 2014leicester.tab.co.u

 

Κάποτε ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης μετά από μία συζήτηση με έναν αυστηρό ερημίτη ένοιωσε απελπισία για την σκληρότητα του Θεού. Ο ερημίτης του είπε ότι ο Θεός θα τιμωρήσει τους άθεους και θα καίγονται στο αιώνιο πυρ διότι αυτό θα τους αξίζει. Ο Άγιος Σιλουανός όμως, εμποτισμένος με αγάπη, δεν μπορούσε να δεχτεί ότι ο Θεός είναι τόσο αδυσώπητος. Του απάντησε: «Η αγάπη δεν μπορεί να το αντέξει. Πρέπει να προσευχόμαστε για όλους». Ο Άγιος Σιλουανός μετά από αυτό το περιστατικό συνέχισε να προσεύχεται με αγωνία και μία ημέρα εισήλθε σε έναν ναό και είδε τον Ιησού Χριστό να στέκεται στην Ωραία Πύλη. Τον κοιτούσε με απέραντη και απερίγραπτη αγάπη ο Ιησούς και απαντώντας στους προβληματισμούς του, του είπε: «Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι.»

Τι εννοούσε;

Θυμάσαι εκείνη τη φορά που σου είπε κάποιος «τι ωραία που το έγραψες αυτό!», «τι ωραία που το έκανες εκείνο!», «τι καλός άνθρωπος που είσαι!». Έλα τώρα παραδέξου το, εκείνο το ψωροπερήφανο ζιζανιάκι που άρχισε να φυτρώνει στην ακρούλα το εσωτερικού σου χωραφιού το είδες; Το είδες και το άφησες και τώρα έχει γίνει ολόκληρο δάσος.

Γιατί εκείνες οι στιγμές της λιακάδας είναι και οι πιο επικίνδυνες. Και μας αρέσει η λιακάδα έτσι δεν είναι; Ποιός δεν θά ΄θελε να απολαμβάνει λίγη λιακάδα κάθε μέρα στη ζωή του;

Μόνο που θέλουμε λιακάδα χωρίς να κάνουμε τίποτα και την αγοράζουμε σε κάθε ευκαιρία και με όποιο τίμημα. Γίναμε γρήγορα εγωϊστές λοιπόν… και τώρα ταπεινωνόμαστε. Θέλαμε τα πάντα … και τώρα τα χάνουμε όλα.

Οι Άγιοι όμως έκαναν ακριβώς το αντίθετο. Πολεμούσαν το σκοτάδι κάθε μέρα για να φέρουν λιακάδα στη ζωή τους. Οι Άγιοι ταπεινώθηκαν για να δοξαστούν … στερήθηκαν για να αποκτήσουν … παραδόθηκαν για να νικήσουν. Οι Άγιοι βάδισαν μέσα στο δύσβατο μονοπάτι και μάτωσαν. Και έσκαβαν κάθε μέρα. Και ξερίζωναν τα ζιζάνια κάθε μέρα. Και φύτευαν στη θέση τους λουλούδια. Και ξανά και ξανά. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε λεπτό της ώρας.

Το ξέρω πως θα μου πεις τώρα, βρε κοπέλα μου τρελλάθηκες; Για ποιά σκαψίματα και για ποιά ζιζάνια μας μιλάς; Δεν πας καλύτερα στις κότες σου;

Είναι και αυτό μιά λύση δε λέω … να πάω στις κότες μου αλλά άκου ρε φίλε για το εσωτερικό σου χωραφάκι μιλάω. Ναι. Εκείνο που το έχεις σε μόνιμη λιακάδα … ΜΕ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ!! Να, να, κοίτα εκείνο το ζιζάνιο πως έχει εξαπλωθεί στην δεξιά πλευρά του χωραφιού σου. Αμ το άλλο το βρωμόδεντρο που έχει φτάσει μέχρι τον ουρανό δεν το βλέπεις; Εκείνα τα μικρά κόκκινα λουλουδάκια που βρίσκονται από κάτω μαράζωσαν. Που να τα δεί ο ήλιος;

Τί έγινε;
Έφυγες;
Σιγά μην καθόσουν.
Ωραία. Πάλι στον τοίχο θα τα πω.

Που λες … τοίχε, τι έλεγα; Α ναι, μιλούσα για το χωραφάκι μας. Έχουμε βρει λοιπόν πολλούς τρόπους για να κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους. Βάζουμε μπρος τη γεννήτρια για να ‘χουμε μόνιμη λιακάδα και αράζουμε στην ξαπλώστρα.

Άκου λοιπόν τοίχε μου να δεις τι κάνουμε εμείς οι αθεόφοβοι. Κρυβόμαστε πίσω από τους ‘τύπους’, το ‘γράμμα του νόμου’, τους ‘κανόνες’ … η γεννήτρια που λέγαμε … και δένουμε το γάϊδαρό μας. Ξοδεύουμε την περισσότερη ενέργειά μας στο φαίνεσθαι και όχι στο είναι. Δεν χρειάζεται να μπούμε στο χωράφι μας να εργαστούμε, αρκεί να δικαιολογήσουμε τους εαυτούς μας. Αρκεί να δείχνουμε στους άλλους ότι το έχουμε κάνει.

Και θέλουμε να φτιάξουμε την Ελλάδα τρομάρα μας όταν δεν μπορούμε καν να συμμαζέψουμε το εσωτερικό μας χωραφάκι. Και μιλάμε για λαϊκά δικαστήρια που θα δικάσουν τους πολιτικούς. Και ρωτάω ρε τοίχε. Ποιός θα δικάσει ποιόν; Θα δικάσουμε τους ομοίους μας; Το ίδιο υποκριτές δεν είμαστε; Το «ό,τι νόμιμο και ηθικό» τί σημαίνει; Και εμείς το ίδιο δεν κάνουμε; Από τη στιγμή που δεν μπαίνουμε στο χωραφάκι μας η γεννήτρια μας έμεινε, δηλαδή το νόμιμο.

Έχουμε αναρωτηθεί γιατί όσο περνάει ο καιρός το χάσμα μεταξύ του νόμιμου και του ηθικού βαθαίνει; Αυτή η τρομαχτική αναντιστοιχία που μεγαλώνει επικίνδυνα με το πέρασμα του χρόνου. Που ακούς τους πολιτικούς και τους ‘γνώστες’ της εποχής να μιλάνε και νομίζεις ότι έχεις μπροστά σου προστάτες του υποκόσμου, της χυδαιότητας και της υποκρισίας. Μήπως λέω έχει να κάνει με το ότι όλοι μας έχουμε απομακρυνθεί από το εσωτερικό μας χωραφάκι; Και το θέμα είναι ότι αρκετοί από εμάς το κάνουμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Τούτος ο προορισμός μας είναι απλά άγνωστος. Αρκούμαστε σ’ αυτά που ‘φαίνονται’ και ‘ακούγονται’ χωρίς να νοιώθουμε την ανάγκη να πάμε πιο μέσα στους εαυτούς μας αλλά όταν πρόκειται για τους άλλους γινόμαστε ανελέητοι. Είναι και αυτός ένας τρόπος υποθέτω να ‘αναπληρώσουμε’ την εργασία που δεν κάνουμε στους εαυτούς μας.

Και εντέλει ξαναρωτάω ποιός να δικάσει ποιόν; Εμείς δεν δηλητηριάσαμε τον Σωκράτη; Εμείς δεν καταδικάσαμε τον Κολοκοτρώνη; Εμείς δεν δολοφονήσαμε τον Καποδίστρια; Και τον Καποδίστρια τον δολοφονήσαμε ξανά. Ναι. Εμείς το καταφέραμε, η δική μας γενιά και μάλιστα στη χειρότερη στιγμή του Έθνους μας. Σε μία στιγμή που το ιδανικό του πρότυπο είναι ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ. Έχουμε γίνει σαίνια με τα τόσα παθήματά του Έθνους μας και την ώρα που πρέπει να δώσουμε εξετάσεις, να δώσουμε εκείνο το παραπάνω από τους εαυτούς μας, εφαρμόζουμε αυτό που λέγεται διάκριση και γυρνάμε την μπαλάντζα εκεί που πρέπει. Ναι αμέ!! Ξέρουμε εμείς και δεν χαριζόμαστε με τίποτα. Η Πατρίδα σταματάει εκεί που ξεκινάνε τα ζιζάνια του εαυτού μας γιαυτό κάνουμε πως δεν βλέπουμε, όπως δεν βλέπουμε και το παρατημένο χωραφάκι μας. Κάποιος άλλος το έκανε, κάτι άλλο φταίει, δεν είναι ακριβώς έτσι … ούτως ή άλλως, υπάρχουν και οι ‘κανόνες’ (το ‘νόμιμο’) για να μας ξελασπώσουν.

Αυτοί είμαστε. Τα ίδια ζιζάνια που σκότωναν ανέκαθεν τα παιδιά της Ελλάδος παραμένουν μέσα μας, όμορφα καμουφλαρισμένα, και χτυπούν την κατάλληλη στιγμή σαν τον κλέφτη: εγωϊσμός, σκοπιμότητες, κακία, εκδικητικότητα, φανατισμός, συμφέρον, υπερηφάνεια, μικροπρέπεια, αδυναμία. Τί λέξεις και αυτές που μόλις ξεστόμισα; Πόσο βαριές ακούγονται όταν πρόκειται για τους εαυτούς μας και πόσο ανάλαφρες όταν πρόκειται για τους άλλους; Γιαυτό, μπορούμε να αγνοήσουμε τα πάντα και να συνεχίσουμε τις κλάψες για το πόσο αδικημένοι είμαστε και για το πόσο αγαπάμε την Ελλάδα. Είτε μας αρέσει όμως είτε όχι, τούτα τα ζιζάνια μόνο με βρώμικο νερό ξεδιψάνε γιαυτό όσο τα διατηρούμε στο εσωτερικό μας χωραφάκι θα έχουμε αυτούς που μας αξίζουν.

Σε τούτο το κράτος που χτίσαμε, οι νόμοι ελλείψει της ηθικής και των αξιών απευθύνονται σε κούτσουρα. Μιλάμε για ένα εν δυνάμει απάνθρωπο και αυταρχικό κράτος. Μας θυμίζει κάτι; Με άλλα λόγια, οι νόμοι αντανακλούν τα συμφέροντα της εξουσίας διότι οι νομοθέτες δεν είναι υποχρεωμένοι να λογοδοτήσουν στα κούτσουρα που δεν έχουν ηθική. Τα κούτσουρα, από τη στιγμή που αγνόησαν τα χωραφάκια τους βολεύονται με την επίπλαστη ψευδαίσθηση μιας εκλογικευμένης και δημοφιλούς ηθικής που παραβλέπει τις αμαρτίες τους. Η διεφθαρμένη εξουσία βολεύεται αφάνταστα με αυτήν την κατάσταση και έχει βρει πάμπολους τρόπους να ενεργοποιεί τα τρωτά σημεία (τα ζιζάνια) που κρύβει ο καθένας μας από κάτω και να δίνει καύσιμο σε εκείνα τα ‘σχήματα’ που έχει επινοήσει για να διαιωνίζεται, πχ. ΚΟΜΜΑΤΑ.

Το θλιβερό της υπόθεσης είναι ότι ενώ τα κούτσουρα βλέπουν ότι έχει αρχίσει να πιάνει φωτιά ο πωπός τους στην ξαπλώστρα, αντί να συνετιστούν και να επιστρέψουν ΠΡΩΤΑ πίσω στο χωραφάκι τους να το καλλιεργήσουν για να αποκτήσουν ηθική συνείδηση, αξίες και αυτογνωσία, προβληματίζονται για επιφανειακές αλλαγές, για αλλαγές οικονομικοπολιτικών συστημάτων και ιδεολογιών. Δείγμα και απόδειξη της συνεχούς εγωπάθειας, αδυναμίας και ανωριμότητάς τους. Οραματίζονται δηλαδή τον ερχομό του επόμενου δυνάστη, της επόμενης ηθικής ψευδαίσθησης που θα τους ξελασπώσει. Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι όμως εδώ σημαίνει αγωνίσου έχοντας επίγνωση των αδυναμιών σου, γίνε κυρίαρχος του εαυτού σου για να μην σε κυριαρχήσουν οι άλλοι. Κράτα τον νού σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι εδώ σημαίνει ότι η ηθική προσεγγίζεται από αέναους προσωπικούς αγώνες, δεν σερβίρεται στο πιάτο. Κράτα τον νού σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι σημαίνει ταπείνωση.

Και ρωτάς καλέ μου τοίχε: Έχει ελπίδα σωτηρίας τούτος ο Τόπος; Και σου απαντώ: Όχι όσο η Πατρίδα μας περνάει μέσα από τον εγωϊσμό μας. Η ιστορία θα επαναλαμβάνεται όσο επαναλαμβάνονται οι συμπεριφορές μας. Και πίστεψέ με φίλε μου, εδώ που φτάσαμε, που έχουμε μουλαρώσει στα ίδια και στα ίδια ενώ τα πάντα γύρω μας καταρρέουν, οι νόμοι των ανθρώπων δεν μπορούν να κάνουν τίποτα πια. Οι νόμοι των ανθρώπων κατάντησαν πλύστρες των αμαρτιών τους διότι οι άνθρωποι αμέλησαν τα εσωτερικά τους χωραφάκια και τώρα τα χωραφάκια έγιναν ζούγκλες.

Μόνο οι πνευματικοί νόμοι θα μας λυτρώσουν αλλά υπό μία προϋπόθεση: Θα μας περάσουν πρώτα μέσα από τον Άδη, από εκεί που οι Άγιοι περνούσαν κάθε μέρα και εμείς επίμονα αρνούμαστε να πάμε. Το κανονικό δρομολόγιο της κάθαρσης θα το καταλάβουμε όταν ο καταστροφέας μπει μέσα στα χωραφάκια ολονών μας και εκσφενδονίσει τις @@ξαπλώστρες και τις @@γεννήτριες στον αέρα..

«Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι» AgiosNikanoras

 

23 Φεβρουαρίου 2021

Σήμερα υπάρχουν λίγοι μόνο γέροντες πού γνωρίζουν τήν αγάπη του Κυρίου για μας καί γνωρίζουν τον αγώνα εναντίον των εχθρών και ότι οι εχθροί κατατροπώνονται μόνο με τήν κατά Χριστόν ταπείνωση.

Τόσο αγαπά ο Κύριος τον άνθρωπο, που του δίνει πλούσια τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος. Μέχρις ότου, όμως, μάθει η ψυχή να διατηρεί τη χάρη, θα βασανίζεται για πολύ.
Τον πρώτο καιρό μετά τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος σκέφθηκα: Ο Κύριος μου συγχώρεσε τις αμαρτίες μου, το μαρτυρεί μέσα μου η χάρη. Τι μου χρειάζεται, λοιπόν, περισσότερο;

Δεν πρέπει, όμως, να σκεφτόμαστε έτσι. Παρότι μας συγχωρούνται οι αμαρτίες, εν τούτοις πρέπει να τις θυμόμαστε σε όλη τη ζωή μας και να θλιβόμαστε γι΄αυτές, για να διατηρούμε τη συντριβή της καρδιάς. Εγώ δεν το γνώριζα αυτό και έπαυσα να έχω συντριβή και υπέφερα πολλά από τους δαίμονες. Και απορούσα, τι συμβαίνει με μένα.

Η ψυχή μου γνωρίζει τον Κύριο και την αγάπη Του· τότε πώς μου έρχονται κακοί λογισμοί; Αλλά ο Κύριος με σπλαγχνίστηκε και με δίδαξε ο Ίδιος πώς πρέπει να ταπεινώνομαι: «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».

Με τον τρόπο αυτό νικώνται οι εχθροί. Όταν, όμως, ο νους μου λησμονεί το πυρ του άδη, τότε οι λογισμοί αποκτούν και πάλι δύναμη.
Όποιος έχασε τη χάρη, όπως εγώ, αυτός ας πολεμά με γενναιότητα τους δαίμονες. Γνώριζε πώς εσύ ο ίδιος είσαι ο ένοχος: έπεσες στην υπερηφάνεια και τη ματαιοδοξία. Όμως, ο πολυέλεος Κύριος σε αφήνεις να μάθεις τι σημαίνει να ζεις με το Άγιο Πνεύμα και τι σημαίνει να βρίσκεσαι σε πόλεμο με τους δαίμονες.

Έτσι, η ψυχή βλέπει εκ πείρας πόσο ολέθρια είναι η υπερηφάνεια και αποφεύγει τη ματαιοδοξία και τους ανθρώπινους επαίνους και διώχνει τους υπερήφανους λογισμούς. Τότε η ψυχή αρχίζει να γίνεται καλά και μαθαίνει να διατηρεί τη χάρη. Πώς θα καταλάβεις αν η ψυχή είναι υγιής ή άρρωστη; Η άρρωστη ψυχή είναι υπεροπτική, ενώ η υγιής ψυχή αγαπά την ταπείνωση, όπως τη δίδαξε το Άγιο Πνεύμα, και όσο δεν γνωρίζει ακόμη αυτή τη Θεία ταπείνωση πρέπει να θεωρεί τον εαυτό της χειρότερο απ΄ όλους.
… «Εσύ, Κύριε, μου δείχνεις τη δόξα Σου, γιατί αγαπάς το πλάσμα σου. Σε μένα, όμως, δώσε δάκρυα κατανύξεως και τη δύναμη να Σε ευχαριστώ. Σε Σένα βέβαια αρμόζει δόξα στον ουρανό και στη γη, σε μένα, όμως, ταιριάζουν δάκρυα για τις αμαρτίες μου»…
… Ο Κύριος με λυπήθηκε πολύ και μου έδωσε να καταλάβω ότι πρέπει να κλαίω σε όλη μου τη ζωή. Αυτή είναι η οδός του Κυρίου. Και τα γράφω αυτά τώρα από πόνο για τους ανθρώπους, πού, όπως κι εγώ, είναι υπερήφανοι και γι΄ αυτό πάσχουν. Τα γράφω, για να μάθουν την ταπείνωση και να βρουν ανάπαυση εν τω Θεώ…
Είναι μεγάλο αγαθό να μάθει κάποιος την κατά Χριστόν ταπείνωση. Με αυτή γίνεται εύκολη και ευχάριστη η ζωή και όλα γίνονται αγαπητά στην καρδιά. Μόνο στους ταπεινούς εμφανίζεται ο Κύριος εν Πνεύματι Αγίω και αν δεν ταπεινωθούμε, δεν θα δούμε τον Θεό. Η ταπείνωση είναι το φως, μέσα στο οποίο μπορούμε να δούμε τον Θεό-Φως, όπως ψάλλεται: «Εν τω φωτί Σου οψόμεθα φως».
Ο Κύριος με δίδαξε να κρατώ το νου μου στον άδη, και να μην απελπίζομαι. Με τον τρόπο αυτόν ταπεινώνεται η ψυχή μου, αλλ΄ αυτό δεν είναι ακόμη η αληθινή κατά Χριστόν ταπείνωση, που είναι απερίγραπτη…

… Ω, προσευχηθείτε για μένα όλοι οι Άγιοι, για να μάθει η ψυχή μου την ταπείνωση του Χριστού. Τη διψά η ψυχή μου, αλλά δεν κατορθώνω να την αποκτήσω και την ζητώ με δάκρυα, σαν το παιδί που ζητά τη μητέρα του, όταν τη χάσει.
«Πού είσαι, Κύριέ μου; Κρύφτηκες από την ψυχή μου και Σε ζητώ με δάκρυα»…
… Πρέπει να υπομείνεις πολλούς κόπους και να χύσης πολλά δάκρυα, για να διατηρήσεις το πνεύμα ταπεινωμένο κατά Χριστόν. Χωρίς αυτό σβήνει το φως της ζωής στην ψυχή και αυτή πεθαίνει.
Μπορείς σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποξηράνεις το σώμα με τη νηστεία. Να ταπεινώσεις όμως την ψυχή έτσι, που να μένει συνεχώς ταπεινή, αυτό ούτε εύκολο είναι ούτε σύντομα έρχεται. Η οσία Μαρία η Αιγύπτια πάλευε δεκαεπτά χρόνια με τα πάθη, σαν με άγρια θηρία, και μόνο τότε βρήκε ανάπαυση. Και όμως το σώμα της μαράθηκε σε λίγο χρόνο, γιατί στην έρημο δεν υπάρχει πολλή τροφή…
… Ποθεί η ψυχή μου να δει τον Κύριο και διψά γι΄ Αυτόν με ταπείνωση, γιατί είναι ανάξια για τέτοιο μεγάλο αγαθό.
Η υπερηφάνεια εμποδίζει την ψυχή να μπει στο δρόμο της πίστεως. Στον άπιστο δίνω αυτή τη συμβουλή. Ας πει: «Κύριε, αν υπάρχεις, φώτισέ με και θα Σε υπηρετήσω με όλη την καρδιά μου και με όλη τήν ψυχή μου». Και ο Κύριος οπωσδήποτε θα φωτίσει μια τέτοια ταπεινή σκέψη και προθυμία για την υπηρεσία του Θεού. Δεν πρέπει, όμως, να λέει: «Αν υπάρχεις, τότε παίδεψέ με», γιατί αν έρθει η τιμωρία, είναι δυνατό να μη βρεις τη δύναμη να ευχαριστήσεις τον Θεό και να μετανοήσεις…
… Για να σωθείς, είναι ανάγκη να ταπεινωθείς. Γιατί τον υπερήφανο, και με τη βία να τον βάλεις στον παράδεισο, κι εκεί δεν θα βρει ανάπαυση, γιατί δεν θα είναι ικανοποιημένος και θα λέει: «Γιατί δεν είμαι εγώ στην πρώτη θέση;» Αντίθετα, η ταπεινή ψυχή είναι γεμάτη αγάπη και δεν επιδιώκει πρωτεία, αλλά επιθυμεί για όλους το καλό και είναι ευχαριστημένη με όλα.
… Ο κενόδοξος ή φοβάται τους δαίμονες ή γίνεται όμοιος με αυτούς. Δεν πρέπει, όμως, να φοβόμαστε τους δαίμονες, αλλά πρέπει να φοβόμαστε την κενοδοξία και την υπερηφάνεια, γιατί προκαλούν την απώλεια της χάριτος…
… Ο Κύριος μας αγαπά πολύ. Και, όμως, εμείς πέφτομε σε αμαρτίες, γιατί δεν έχουμε ταπείνωση. Για να διαφυλάξεις την ταπείνωση, πρέπει να νεκρώσεις τη σάρκα και να δεχτείς το Πνεύμα του Χριστού. Οι Άγιοι είχαν ισχυρό πόλεμο με τους δαίμονες και νίκησαν με την ταπείνωση, την προσευχή και τη νηστεία.

Όποιος ταπείνωσε τον εαυτό του, αυτός νίκησε τους εχθρούς.
… Τι πρέπει να κάνει κάποιος, για να έχει ειρήνη στην ψυχή και το σώμα;

Πρέπει ν΄ αγαπά όλους τους ανθρώπους, όπως τον εαυτό του, και να είναι κάθε ώρα έτοιμος για το θάνατο. Όταν η ψυχή θυμάται το θάνατο, ταπεινώνεται και παραδίνεται ολόκληρη στο θέλημα του Θεού και επιθυμεί να έχει ειρήνη με όλους και να τους αγαπά όλους.
Όταν έρθει στην ψυχή η ειρήνη του Χριστού, τότε είναι ευχαριστημένη να κάθεται, όπως ο Ιώβ, στην κοπριά και χαίρεται που βλέπει τους άλλους δοξασμένους και η ίδια είναι η πιο ασήμαντη από όλους. Το μυστήριο της κατά Χριστόν ταπεινώσεως είναι μεγάλο και άρρητο. Η ψυχή που αγαπά, επιθυμεί για κάθε άνθρωπο περισσότερα αγαθά παρά για τον εαυτό της, και χαίρεται να βλέπει τους άλλους να είναι πιο ευτυχισμένοι από την ίδια και θλίβεται, όταν τους βλέπει να βασανίζονται…
… Ο Κύριος αγαπά τους ανθρώπους. Εν τούτοις παραχωρεί τις θλίψεις, για να γνωρίσουν οι άνθρωποι την αδυναμία τους και να ταπεινωθούν και με την ταπείνωση να λάβουν το Άγιο Πνεύμα. Με το Άγιο Πνεύμα όλα γίνονται ωραία, χαρούμενα, υπέροχα…
… Λες: Με βρήκαν πολλές συμφορές. Εγώ, όμως, θα σου πω –μάλλον ο Κύριος ο Ίδιος λέει: Ταπεινώσου και θα δεις πώς όλες οι συμφορές σου θα μετατραπούν σε ανάπαυση, έτσι πού συ ο ίδιος έκπληκτος θα λες: Γιατί λοιπόν πριν βασανιζόμουν και στενοχωριόμουν τόσο; Τώρα, όμως, χαίρεσαι, γιατί έχεις ταπεινωθεί και ήρθε η χάρη του Θεού.

Τώρα, και αν ακόμη μείνεις μόνο εσύ φτωχός στον κόσμο, δεν θα σε εγκαταλείψει η χαρά, γιατί δέχθηκες στην ψυχή σου τήν ειρήνη εκείνη, για τήν οποία λέει ο Κύριος: «Ειρήνην τήν Εμήν δίδωμι υμίν». Έτσι δίνει ο Κύριος σε κάθε ταπεινή ψυχή τήν ειρήνη Του, που ξεπερνά τον ανθρώπινο νου.
Ο Κύριος δεν εμφανίζεται στην υπερήφανη ψυχή. Η υπερήφανη ψυχή, ακόμη και αν μελετήσει όλα τα βιβλία, ποτέ δεν θα γνωρίσει τον Κύριο, γιατί με τήν υπεροψία της δεν αφήνει μέσα της χώρο για τη χάρη του Αγίου Πνεύματος –και ο Κύριος γνωρίζεται μόνο με το Άγιο Πνεύμα.
… Αν ήμασταν ταπεινοί, ο Κύριος από αγάπη θα μας αποκάλυπτε όλα τα μυστήρια. Αλλά η συμφορά μας είναι πώς δεν είμαστε ταπεινοί, υπερηφανευόμαστε και είμαστε ματαιόδοξοι για κάθε τι ασήμαντο κι έτσι βασανίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους…
… Είναι αξιολύπητοι οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τον Θεό, και πονώ γι΄ αυτούς. Υπερηφανεύονται, γιατί πετούν· αλλά τί το αξιοθαύμαστο; Και τα πουλιά πετούν, και δοξάζουν τον Θεό. Καί, όμως, ο άνθρωπος, το κτίσμα του Θεού, εγκαταλείπει τον Κτίστη. Αλλά σκέψου, πώς θα σταθείς στην Φοβερή Κρίση του Θεού; Πού θα πορευθείς ή πού θα κρυφτείς από το Πρόσωπο του Θεού;…
… Υπάρχουν πολλά είδη ταπεινώσεως. Ο ένας είναι υπάκουος και μέμφεται για όλα τον εαυτό του, και αυτό είναι ταπείνωση. Ο άλλος μετανοεί για τις αμαρτίες του και θεωρεί τον εαυτό του βδέλυγμα ενώπιον του Κυρίου, και αυτό είναι ταπείνωση. Άλλη ταπείνωση, όμως, έχει εκείνος που γνώρισε τον Κύριο με το Πνεύμα το Άγιο· εκείνος έχει άλλη γνώση και άλλη γεύση.
Όταν η ψυχή δει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο, πόσο πράος και ταπεινός είναι, τότε ταπεινώνεται και η ίδια τελείως. Και η ταπείνωση αυτή είναι εντελώς ιδιαίτερη· κανένας δεν μπορεί να την περιγράψει, και γνωρίζεται μόνο εν Πνεύματι Αγίω.

Κι αν οι άνθρωποι γνώριζαν εν Πνεύματι Αγίω ποιος είναι ο Κύριός μας, τότε όλοι θα άλλαζαν: οι πλούσιοι θα εγκατέλειπαν τα πλούτη τους, οι επιστήμονες τις επιστήμες τους, οι κυβερνήτες τη δόξα και την εξουσία τους και θα γινόταν όλοι ταπεινοί, θα ζούσαν με μεγάλη ειρήνη και αγάπη και θα βασίλευε μεγάλη χαρά στη γη…

… Κύριε , δώσε να γνωρίσουν όλοι οι λαοί της γης πόσο μας αγαπάς και ποια θαυμαστή ζωή χαρίζεις σε όσους πιστεύουν σε Σένα.

Από το βιβλίο “Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης”, Αρχιμ. Σωφρόνιου (Σαχάρωφ), σ. 370-384.

Πηγή: https://www.iellada.gr/thriskeia/krata-noy-soy-ston-adi-kai-min-apelpizesai-0

«Κράτα τόν νοῦ σου στόν Ἄδη καί μήν ἀπελπίζεσαι»

 

 

 

 Στις 26-11-1973 ο άγιος Παΐσιος σε επιστολή του προς την Σουρωτή γράφει: «Το καλύτερο φάρμακο για την μεγαλύτερη συμφορά μας είναι η μεγαλύτερη συμφορά του άλλου, αρκεί να την πλησιάσουμε στην δική μας, για να διακρίνουμε την μεγάλη διαφορά και την μεγάλη αγάπη που μας έδειξε ο Θεός και επέτρεψε μικρή δοκιμασία σ’ εμάς.

Τότε θα ευχαριστήσουμε και τον Θεό και θα πονέσουμε και για τον άλλον που υποφέρει πολύ και θα κάνουμε καρδιακή προσευχή να τον βοηθήση ο Θεός, ο Οποίος και θα τον στεφανώση, εάν δεν γογγύζη, αλλά υποφέρη με χαρά και ζητάη ακόμη και δοκιμασίες, για να εξοφλή ή για να συμμετέχη κατ’ αυτόν τον τρόπο στο Πάθος του Κυρίου του εις ένδειξιν ευγνωμοσύνης.

Μακάριος όποιος κατορθώνει με αυτόν τον τρόπο να κυνηγάη καταπόδι τον δειλό διάβολο, ο οποίος συμμαζεύει τότε τα ταγκαλάκια του και γίνεται μαύρος καπνός, γιατί του βρήκανε πια τον στόχο.

Ο Καλός Θεός ας φωτίση και ας δυναμώση όλον τον κόσμον Του, για να χτυπάνε σ’ αυτόν τον στόχο το ταγκαλάκι, για να μην κουνιέται από την κόλαση (να κάνη εκεί τον κανόνα του και να μετανοήση, εάν είναι δυνατόν) και να αφήση τα πλάσματα του Θεού ήσυχα, για να αφαιρούν αμαρτίες και να μην προσθέτουν»

(Αγ. Παϊσίου, ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ, εκδ. Σουρωτή 1994, σελ. 227-228).

Ο άγιος Σιλουανός διδάχθηκε και δίδαξε: «Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι» και ο π. Σωφρόνιος γράφει επ’ αυτού: «Στην αρχή του εικοστού αιώνος “εγένετο ρήμα Κυρίου” στον μακάριο Γέροντα Σιλουανό: “Κράτα τον νουν σου στον άδη και μην απελπίζεσαι”. Την ακριβή ημερομηνία του γεγονότος αυτού δεν την έμαθα ποτέ. Ίσως να συνέβη το έτος 1906. Ένα περίπου χρόνο πριν, το 1905, έγινε γνωστή στον κόσμο η Εξίσωση του Αϊνστάϊν: E=mc2. Η τελευταία αυτή έθεσε το θεμέλιο στη σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία. Αφενός μεν άνοιξε κολοσσιαίες πηγές ζωτικής ενέργειας, αφετέρου δε ήταν η αφετηρία για την προετοιμασία του “αποκαλυπτικού” πυρός που είναι έτοιμο να καταβροχθίσει κάθε ίχνος ζωής επάνω στη Γη (βλ. Β’ Πέτρ. γ’ 7, Β’ Θεσσ. α’ 8, Εβρ. ι’ 27, Λουκ. κα’ 35). Ο λόγος όμως που δόθηκε στον Σιλουανό, ανυπέρβλητος κατά την αξία του, αποτελεί για πολλούς πιστούς καθοδηγητικό αστέρα προς την ασάλευτη Βασιλεία (βλ. Εβρ. ιβ’ 28). Ως προς το πνεύμα, το περιεχόμενο του λόγου αυτού μοιάζει προς τη διδασκαλία των αρχαίων Πατέρων της Αιγύπτου: Αντωνίου, Μακαρίου, Σισώη, Ποιμένος, των μεγάλων, και πολλών άλλων λιγότερο γνωστών, αλλά ίσως όχι λιγότερο μεγάλων ως προς τα έργα τους.

Ο λόγος του Χριστού “και μην απελπίζεσαι” δόθηκε δια του Αγίου Σιλουανού στην εποχή μας, που χαρακτηρίζεται από γενική απόγνωση, εξαιρετικά βαρειά. Οι άνθρωποι του αιώνα μας συχνά, παρά τη θέληση τους, γίνονται ηθικοί συνεργοί σε ατέλειωτες τοπικές ή και παγκόσμιες ακόμη αδελφοκτονίες. Ως τέτοιοι, αμετανόητοι ηθικοί συνεργοί, στερούνται, κατά φυσικόν τρόπο, την χάρη του Αγίου Πνεύματος και δεν μπορούν πλέον να πιστέψουν στην αθανασία τους δια της αναστάσεως. Αληθινά, και ούτε την επιθυμούν. Ακριβώς σε αυτή την αυτοκαταδίκη σε πλήρη μετά θάνατον εκμηδένιση έγκειται η πνευματική ουσία της απογνώσεως.

Όταν ο Σιλουανός έλαβε τον λόγο από τον Κύριο, τον εφάρμοσε ολοκληρωτικά στη ζωή του. Να πώς γράφει ο ίδιος γι’ αυτό: “Άρχισα να πράττω όπως διδάχθηκα από τον Κύριο, και ο νους μου καθαρίσθηκε και το Πνεύμα μαρτυρούσε τη σωτηρία”. “Αμήν αμήν λέγω υμίν ότι ο τον λόγον Μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί Με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν (ήδη) εκ του θανάτου εις την ζωήν” (Ιωάν. ε’ 24)»

(Αρχ. Σωφρονίου, ΟΨΟΜΕΘΑ ΤΟΝ ΘΕΟ ΚΑΘΩΣ ΕΣΤΙ, εκδ. Έσσεξ 2010, σελ. 348-349).

Όπως υπάρχουν οι φυσικοί νόμοι, υπάρχουν και οι πνευματικοί νόμοι: «Πήρε ο Θεός την Χάρη Του από εμάς, και λειτουργήσανε οι πνευματικοί Του νόμοι, και πέσαμε κι εμείς στα χέρια του ταγκαλακιού» (Αγ. Παϊσίου, ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ, εκδ. Σουρωτή 1994, σελ. 72). Όταν ο άνθρωπος χάνει την θεία Χάρη λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι και παθαίνει διάφορα με χειρότερο την απελπισία. Όπως λέει ο π. Σωφρόνιος: «Οι άνθρωποι του αιώνα μας συχνά, παρά τη θέληση τους, γίνονται ηθικοί συνεργοί σε ατέλειωτες τοπικές ή και παγκόσμιες ακόμη αδελφοκτονίες. Ως τέτοιοι, αμετανόητοι ηθικοί συνεργοί, στερούνται, κατά φυσικόν τρόπο, την χάρη του Αγίου Πνεύματος». Στην εποχή μας, πολύ εύκολα μαθαίνουμε «τα νέα» και μια και είμαστε εχέφρονες κι «έχουμε άποψη» σχεδόν αυτόματα, ακαριαία, τοποθετούμαστε ως προς τις Ειδήσεις που μαθαίνουμε. Γίνεται κάπου πόλεμος, σχεδόν αυτοστιγμή αποφασίζουμε για το ποιος έχει δίκιο, κρίνουμε ακαριαία. Από τη στιγμή όμως που προσχωρήσουμε στην μια πλευρά, όποια κι αν είναι αυτή, γινόμαστε ηθικοί συνεργοί των εγκλημάτων που θα διαπράξουν «οι δικοί» μας και κατά φυσικό τρόπο θα στερηθούμε την θεία Χαρη και θα βρεθούμε στην εμβέλεια των πνευματικών νόμων και θα κινδυνεύουμε να μας κυριεύσει η ποιότητα της «ζωής» του εχθρού, η απελπισία. Όταν όμως εμπνέεται κανείς από την οδηγία που δέχτηκε ο άγιος Σιλουανός, «κράτα τον νου σου στον άδη και μην απελπίζεσαι» και προσπαθεί όσο του αντιστοιχεί, όσο αντιστοιχεί στην πνευματική του κατάσταση, να την εφαρμόζει στην ζωή του, δέχεται δηλαδή τουλάχιστον και υπομένει το όποιο ντάουν βιώνει και δεν προσπαθεί πάσι θυσία να τον σβήνει, τότε σιγά-σιγά γνωρίζει το χάλι του, γνωρίζει τον εαυτό του και η ταπείνωση γίνεται κατάσταση: «Τι καλά είναι, όταν γνωρίσουμε τον εαυτό μας! Τότε θα μας γίνη η ταπείνωση πια κατάσταση, και ο Θεός θα μας καλοαποκαταστήση με τις θείες Του δωρεές! Τότε πια θα πάψουν να λειτουργούν και οι Πνευματικοί νόμοι – ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται – διότι θα βαδίζουμε όλο χαμηλά και δεν θα πέφτουμε και θα δεχώμαστε συνέχεια την Χάρη του Θεού, η οποία δίνεται υποχρεωτικά στους ταπεινούς»

(Αγ. Παϊσίου, ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ, εκδ. Σουρωτή 1994, σελ. 58-59).

Υπάρχει λοιπόν «κόλπο» που βγάζει τον θνητό έξω από το βεληνεκές του εχθρού, έξω από την εμβέλεια των πειρασμών ακόμη κι έξω από τον χώρο όπου ισχύουν οι πνευματικοί νόμοι!!! Όταν προσεγγίζει κανείς, όσο μπορεί, όσο αντέχει, όσο του αντιστοιχεί υπαρξιακά, έστω και λίγο, τον τρόπο αυτοσυνειδησίας που συνοψίζει ο άγιος Σιλουανός με την προτροπή: «Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι» τότε συμβαίνει αυτό που τόσο ωραία περιγράφει ο άγιος Παΐσιος: «Ο διάβολος συμμαζεύει τα ταγκαλάκια του και γίνεται μαύρος καπνός …. και δεν κουνιέται από την κόλαση (αλλά κάνει εκεί τον κανόνα του μήπως και μετανοήσει, εάν είναι δυνατόν) και αφήνει τα πλάσματα του Θεού ήσυχα. … Τότε πια θα πάψουν να λειτουργούν και οι Πνευματικοί νόμοι».

Α: «Καλό! … Μόνο που θέλει γερά νεύρα».

Β: «Μάλλον αυτό – η όποια προσπάθεια να πλησιάζει κανείς προς το “κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι” – θεραπεύει και δυναμώνει τα νεύρα …».

Γράφει ο π. Σωφρόνιος:

“Έλεγε ο Γέροντας ότι οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που εγγίζουν τα όρια αυτά λιγοψυχούν, φρίττουν και δεν αντέχουν. Να γιατί ο Μέγας Σισώης διατύπωνε, σχετικά με αυτό, το ερώτημα: «Τις δύναται βαστάσαι τον λογισμόν Αντωνίου; Πλην οίδα άνθρωπον (πρόκειται για τον ίδιο) ότι μετά καμάτου δύναται βαστάσαι τον λογισμόν αυτού». Διευκρίνιζε ο Γέροντας Σιλουανός ότι ο Σισώης είχε υπ’ όψιν του τον λογισμό εκείνο που διδάχθηκε ο Μέγας Αντώνιος από τον τσαγκάρη της Αλεξάνδρειας: «… ως ανίσταμαι το πρωί καθίσαι εις το εργόχειρον μου, λέγω εις εαυτόν ότι πάσα η πόλις αύτη, από μικρού έως μεγάλου αυτών, εισέρχονται εις την Βασιλείαν δια τας δικαιοσύνας αυτών, εγώ δε μόνος κληρονομώ την κόλασιν δια τας αμαρτίας μου· και πάλιν οψέ, πριν κοιμηθώ, λέγω τον αυτόν λόγον· οι πάντες σώζονται, εγώ δε μόνος απόλλυμαι». Στον Μέγα Αντώνιο, τον θεμελιωτή του ανατολικού μοναχισμού και καθηγητή της ερήμου, δόθηκε μαζί με τη νόηση και η δύναμη να βαστάζει αυτό τον λογισμό. Και δίδαξε την εργασία αυτή σε ασκητές ικανούς να λάβουν όχι γάλα αλλά στερεά τροφή. Από αυτόν παρέλαβαν την επιστήμη αυτή και οι άλλοι μεγάλοι Πατέρες της ερήμου και την έδωσαν ως ανεκτίμητο θησαυρό, κληρονομιά στις επερχόμενες γενεές. Η εργασία αυτή παίρνει στην πρακτική κάθε ασκητή ιδιαίτερη λεκτική διατύπωση, ενώ ουσιαστικά παραμένει η ίδια. Έτσι, ο Ποιμήν ο Μέγας έλεγε στους μαθητές του: «Πιστεύσατε τέκνα! Εις τον τόπον όπου βάλλεται ο σατανάς, εκεί βάλλομαι». Έλεγε ο μακάριος Γέροντας Σιλουανός ότι πολλοί ασκητές, όταν πλησιάσουν αυτή την κατάσταση –απαραίτητη για την κάθαρση από τα πάθη– απελπίζονται, και γι’ αυτό δεν μπορούν να προχωρήσουν. Όποιος όμως γνωρίζει ότι «ο Κύριος απείρως μας αγαπά», αποδιώκει την καταλυτική ενέργεια της τέλειας απογνώσεως και γνωρίζει με σοφία να ίσταται επί του χείλους της [απογνώσεως] και με τη δύναμη των φλογών του άδη να κατακαίει μέσα του κάθε πάθος, και δεν γίνεται θύμα της απογνώσεως: «Και μην απελπίζεσαι»” (Αρχ. Σωφρονίου, Ο ΑΓΙΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ Ο ΑΘΩΝΙΤΗΣ, εκδ. Έσσεξ 2011, σελ. 268-270)

Πηγή

https://paraklisi.blogspot.gr/2016/10/blog-post_454.html#more

Μια όχι και τόσο γνωστή επιστολή του Οσίου Σιλουανού Διάκονος Παύλος Σερζάντοβ

 

Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης. Ζωγράφος Π.Β.Ριζένκο     

Σχεδόν κανένας δε γνωρίζει αυτήν την επιστολή του μεγάλου Ρώσου Αγίου. Η επιστολή είχε παραληφθεί το Μάιο του 1937. Και μετά από ενάμιση χρόνο, στις 24 Σεπτεμβρίου του 1938, ο γέροντας Σιλουανός ο Αθωνίτης κοιμήθηκε. Η επιστολή είχε παραλήπτη τη Βέρα Αλεξέϊ Λαβρόβα. Είχε ζητήσει από τον πατέρα Σιλουανό να προσεύχεται για την ίδια και για τη Βέρα Βασίλιϊ Κιπαρίσοβα. Ο γέροντας της απάντησε ταχυδρομικώς. Το χειρόγραφο αντίγραφο αυτής της επιστολής βρέθηκε κάποια στιγμή στα χέρια του Αρχιμανδρίτη Σεργίου (Σέβιτς)^[1], ο οποίος ευλαβούνταν πολύ τον γέροντα Σιλουανό. Το πλήρες κείμενο του αντιγράφου το παραθέτουμε εδώ σε πλάγια γραφή.

Ο γέροντας Σιλουανός αρχίζει την επιστολή με τον πασχαλινό χαιρετισμό και την προσευχή προς τον Θεό για τη Βέρα Λαβρόβα και τη Βέρα Κιπαρίσοβα.

«Χριστός ανέστη! Βέρα και Βέρα!

Είθε ο Θεός να σας δώσει εν Πνεύματι Αγίω να γνωρίσετε ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι νύμφη του Χριστού και ο Χριστός είναι ο Νυμφίος της. Αν όλο αυτό το έχετε γνωρίσει εν Πνεύματι Αγίω, τότε οι ψυχές σας <τόσο πολύ>^[2] θα αγαπήσουν τον Χριστό ώστε μέρα και νύχτα θα σκέφτεστε την αγάπη και τη γλυκύτητα του Πνεύματος του Χριστού και ποτέ δε θα σας απασχολούν κοσμικά πράγματα, παρόλο που είναι απαραίτητα: τι να αγοράσω ή τι να πουλήσω. Η ψυχή αιχμαλωτίζεται τόσο πολύ από τον Νυμφίο που μέρα και νύχτα Τον σκέφτεται».

Να διακόψουμε προς το παρόν την ανάγνωση της επιστολής. Απλός και άτεχνος ο λόγος του γέροντα Σιλουανό. Τόσο γνώριμος… Θαυμαστός συνδυασμός απλότητας και σοφίας.

Η ανοιξιάτικη επιστολή από το Άγιο Όρος, από τον γέροντα Σιλουανό, αρχίζει με τη νικητήρια καινοδιαθηκική είδηση: Χριστός ανέστη! Το Πάσχα το 1937 ήταν στις 2 Μαΐου με το νέο ημερολόγιο. Τι χαρά ήταν για τη Βέρα Λαβρόβα να λάβει επιστολή από τον γέροντα, τις φωτεινές ημέρες του Πάσχα.

Ο γέροντας απευθύνεται προς τη Βέρα Λαβρόβα και τη Βέρα Κιπαρίσοβα, απευθυνόμενος σε αυτές με το ονόματά τους και αμέσως προσευχητικά βοά προς τον Θεό: «Είθε ο Θεός να σας δώσει να γνωρίσετε ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι νύμφη του Χριστού». Η Βέρα Λαβρόβα είχε ζητήσει προσευχές από τον γέροντα και εκείνος με πολλή διάθεση ανταποκρίνεται – προσεύχεται στο κελλί και στο ναό. Ακόμα και την επιστολή του την αρχίζει με προσευχητικό αίτημα προς τον Θεό.

Η μοναχή Άννα (Κιπαρίσοβα)     

Ο γέροντας ζητάει από τον Θεό για τις δύο γυναίκες πολύ σημαντικό πράγμα, δηλαδή, την χαρισματική γνώση ότι ο Χριστός είναι δικός μας άνθρωπος. Όχι απλώς να το καταλάβουν με το νου, αλλά να γνωρίσουν εν Πνεύματι Αγίω ότι ο Χριστός είναι τόσο κοντινός, όσο κοντινοί μπορεί να είναι μόνο οι πολύ κοντινοί συγγενείς. Η κάθε ψυχή του χριστιανού είναι νύμφη του Χριστού. Όλη η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι νύμφη του Χριστού (παραβ. Β΄ Κορ. 11, 2).

Ακόμα μια ιδιαιτερότητα της επιστολής είναι ο μοναχικός λόγος του πατέρα Σιλουανού. Ο μοναχός έστειλε επιστολή στις μελλοντικές μοναχές – τις νύφες του Χριστού. Η Βέρα Λαβρόβα θα καρεί με το όνομα Γενοβέφα (Γενεβιέβη), στο Σαν-Ζενεβιέβ-ντε-Μπουά, από τον Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο, μαθητή του γέροντα Σιλουανού. Η Βέρα Κιπαρίσοβα θα καρεί με το όνομα Άννα, πιθανόν, από τον Αρχιμανδρίτη Σέργιο (Σέβιτς), τον οποίο είχε ευλογήσει για μοναχισμό ο γέροντας Σιλουανός. Αυτά είναι τα νήματα που τις συνέδεαν με τον γέροντα…

Το 1938, ο Όσιος Σιλουανός είχε διαβλέψει ότι για τη Βέρα Λαβρόβα και τη Βέρα Κιπαρίσοβα ανοίγεται ο μοναχικός δρόμος, μακριά από τις ατέλειωτες κοσμικές σκέψεις: «δε θα σκέφτεστε κοσμικά πράγματα, παρόλο που είναι απαραίτητα: τι να αγοράσω ή τι να πουλήσω, αλλά η ψυχή αιχμαλωτίζεται τόσο πολύ από τον Νυμφίο που μέρα και νύχτα Τον σκέφτεται». Πολλοί Ρώσοι, μετά την επανάσταση του 1917, έγιναν αναγκαστικά πρόσφυγες. Η εύπορη ζωή τους στην Πατρίδα είχε τελειώσει. Βυθίστηκαν στις μέριμνες. Μέρα και νύχτα σκέφτονταν τι άλλο θα μπορούσαν να πουλήσουν από τα διασωθέντα οικογενειακά τιμαλφή, προκειμένου να αγοράσουν τρόφιμα ή πού να βρουν δουλειά σε ξένη χώρα. Αυτές οι μέριμνες για τις βιοτικές ανάγκες είναι κατανοητές, αλλά αυτές δεν επιτρέπεται να επισκιάζουν τον Χριστό, να μας αποκόβουν από τον Χριστό.

Η Βέρα Λαβρόβα, το 1957 Όταν, με τη βοήθεια του Θεού, η ψυχή του χριστιανού ανεβαίνει από τη γνωστή σε όλους πίστη στον Θεό στο σκαλοπάτι της γνώσης του Θεού εν Πνεύματι Αγίω, αποκτά τη θεμελιώδη προσωπική θρησκευτική εμπειρία. Είναι το γερό θεμέλιο, πάνω στο οποίο μπορεί να κτίζεται όλη η μετέπειτα πνευματική ζωή, ακόμα και στις πιο αντίξοες εξωτερικές συνθήκες. Η ψυχή δεν ακούει απλώς τους πειστικούς λόγους για τον Θεό από κάποιον και ύστερα πιστεύει στον Θεό. Όχι. Κάνει προσωπική γνωριμία με τον Θεό, ξέρει η ίδια τον Θεό. Η ψυχή αγαπάει τον Θεό, νιώθει γλυκύτητα να σκέφτεται τον Θεό, της είναι εύκολο και ποθητό να προσεύχεται στον Χριστό. Αυτή η ψυχή δεν καταλαβαίνει από κούραση στην τάση της που έχει προς τον Χριστό. Έχει πειστεί ότι ο Χριστός την αγαπάει, παρά τις κοσμικές σκέψεις και αμαρτίες.

Φαίνεται ότι μια τέτοια εικόνα της πνευματικής ζωής παρουσιάζεται κάπως ιδεαλιστικά, με περίσσιο ρομαντισμό; Όχι, ο γέροντας Σιλουανός φαντάζεται καλά την πραγματική ζωή των χριστιανών. Την εμπειρία της προσωπικής γνωριμίας με τον Χριστό που είχε περιγράψει, την εμπειρία της χαρισματικής βοήθειας από Αυτόν και την εμπειρία της αδιάλειπτης πνευματικής ζωής και αγάπης, ο άνθρωπος τις αποκτά στο πρώτο στάδιο της πνευματικής του πορείας. Ύστερα, ακολουθεί το δεύτερο στάδιο, δηλαδή, η φάση πνευματικών δοκιμασιών. Ο πατήρ Σιλουανός δεν ξεχνάει και αυτό το στάδιο.

Ας συνεχίσουμε να διαβάζουμε την επιστολή:

«Να Τι είναι ο Κύριός μας. Θέλει να ζει στις ψυχές μας, αλλά μπορεί να Τον χάσει κανείς, λόγω της απειρίας. Όμως, η ψυχή θα Τον νοσταλγεί μέρα και νύχτα: ‟Πού Είσαι, Κύριέ μου, κρύφτηκες από την ψυχή μου! Εσύ βλέπεις, Κύριε, Σε νοσταλγεί η ψυχή μου. Πώς να μη Σε ζητώ; Το ιλαρό και πράο βλέμμα Σου έλκυσε την ψυχή μου και η καρδιά μου και η ψυχή μου Σε αγάπησε. Έχασα τη χάρη και την ψάχνω για 44 χρόνια και δεν την αποκτώ. Όμως, η ψυχή, ψάχνοντας μέρα και νύχτα, θέλει να την βρει”.

Θυμάστε τα λόγια του Κυρίου: ‟ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος”... Όποιος αγαπά τον Κύριο, αυτός προσεύχεται με διάθεση μέρα και νύχτα ακόρεστα, διότι η ψυχή θυμάται τον Κύριο, με Αυτόν θέλει να ζει. Ο Κύριος δε θα θυμηθεί τις αμαρτίες μας, αλλά, κατά την ευσπλαχνία και την αγάπη Του, θα τις συγχωρέσει. Αχ! Αν ήξεραν οι άνθρωποι, Τι είναι ο Κύριός μας, τότε όλοι οι άνθρωποι στη γη θα στρέφονταν προς Αυτόν.  

Το Άγιο Όρος Άθως».

Λόγω της πνευματικής απειρίας, η ψυχή του χριστιανού μπορεί να χάσει την επικοινωνία μαζί Του

Ο Κύριος μας αγαπάει και θέλει να ζει μέσα στις ψυχές μας, θέλει να επικοινωνεί συνέχεια μαζί μας. Όμως, λόγω της πνευματικής απειρίας, η ψυχή του χριστιανού μπορεί να χάσει την επικοινωνία μαζί Του, να χάσει τη χάρη του Θεού. Πώς συμβαίνει αυτό; Η ψυχή δέχεται τη χάρη από τον Θεό, αλλά δεν καταβάλλει όλες τις προσπάθειες για να διατηρεί τη χάρη. Μερικές φορές, αυτό συμβαίνει, όταν η ψυχή από το πνευματικό έργο μετακινείται σε κοσμικούς λογισμούς, τους οποίους αναφέρει ο γέροντας, ή όταν η ψυχή αιχμαλωτίζεται από λογισμούς κενοδοξίας χάνει τη χάρη. Μερικές φορές, αυτό συμβαίνει και χωρίς να φταίει ο άνθρωπος. Αυτό έχει να κάνει με την ιδιαίτερη Πρόνοια του Θεού. Ο Κύριος έδινε τη χάρη στην ψυχή, την δυνάμωνε, και ήρθε η ώρα των πνευματικών δοκιμασιών. Ο Κύριος επιτρέπει στην ψυχή να μπει στο δεύτερο στάδιο της πνευματικής πορείας.

Σε αυτό το στάδιο, η γλυκύτητα της συνεχούς επικοινωνίας με τον Κύριο εναλλάσσεται με την πίκρα του παρατεταμένου χωρισμού. Αυτές οι παρατηρήσεις του γέροντα Σιλουανού περιγράφουν την «αρνητική εμπειρία», που είναι γνωστή σε πολλούς ορθόδοξους χριστιανούς: η ψυχή υποφέρει, ψάχνοντας τον Κύριο μέρα και νύχτα. Θέλει να Τον βρει και δεν μπορεί. Και ξαφνικά, ο άγιος Σιλουανός αρχίζει να μιλάει για τη δική του προσωπική εμπειρία της εν Χριστώ ζωής. Αποκαλύπτει την εσώτατη ζωή του, αλλά το κάνει πολύ συνοπτικά, με λεπτότητα και σεμνότητα. Μετά από όλα αυτά που μάθαμε, τα τελευταία 70 χρόνια, για τον Άγιο Σιλουανό, μπορούμε να δούμε ότι σε μια άτεχνη επιστολή του ξεδιπλώνεται μια μοναδική ασκητική εμπειρία και η δοθείσα σε αυτόν από τον Χριστό αποκάλυψη.

    

Λοιπόν, στους δρόμους της ανθρώπινης ζωής, λόγω της απειρίας, μπορεί κανείς και να χάσει τον Κύριο, όπως συνέβη με τον γέροντα Σιλουανό. Το ιλαρό και πράο βλέμμα του Χριστού έλκυσε τον πατέρα Σιλουανό και αγάπησε τον Χριστό με όλη την καρδιά του. Επικοινωνούσε με τον Σωτήρα μέσα στη νοερά και καρδιακή προσευχή του Ιησού. Ο Ζων Χριστός εμφανίστηκε στον πατέρα Σιλουανό, και ύστερα ο χωρισμός: «Εσύ, Κύριέ μου, κρύφτηκες από την ψυχή μου! Η ψυχή μου Σε νοσταλγεί». Ο Χριστός έδωσε την αποκάλυψη και κρύφτηκε, η ψυχή του Σιλουανού Τον ψάχνει μέρα και νύχτα, στις προσεχές και στις μοναχικές ασκήσεις. Όσο μεγαλειώδης ήταν η εμφάνιση του Χριστού στον Σιλουανό, άλλο τόσο μεγάλος ήταν και ο χωρισμός με τον Χριστό, μέχρι την Θεοεγκατάλειψη. Ο πατήρ Σιλουανός με πολύ ζήλο έψαχνε τον Θεό, όπως Τον έψαχνε και ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος. Όσοι έχουν διαβάσει τους ύμνους του Οσίου Συμεών ξέρουν πόσο βαρύ ήταν για αυτόν να βιώνει την περίοδο των δοκιμασιών: ο Κύριος φώτισε με το Φως Του την ψυχή και σύντομα κρύφτηκε και τα πάντα γύρω του έγιναν σκοτάδι. Μόνο σπάνια, κατά καιρούς, ο Κύριος ξανά πλησιάζει τον ασκητή και τον στηρίζει με τη χάρη Του, αλλά μετά ξανά απομακρύνεται. Και ξανά η ψυχή, μέρα και νύχτα, θέλει να βρει τον Κύριο.

Για τον γέροντα Σιλουανό, η αναζήτηση της χαρισματικής επικοινωνίας με τον Θεό συνεχίζεται για 44 χρόνια. Με τόσο μεγάλη ακρίβεια προσδιορίστηκε ο χρόνος της αναμονής, ο χρόνος της δοκιμασίας! Ο πατήρ Σιλουανός για 44 χρόνια δεν υποκύπτει στην ακηδία, δεν χάνει την πίστη του, δεν σκέφτεται την «επαγγελματική εξουθένωση» των αγιορειτών μοναχών. Ο γέροντας θυμάται ότι ο Χριστός τον αγαπάει, του εμφανίστηκε, τον ευεργέτησε, ήταν σε επικοινωνία μαζί του. Ο μεγαλόσχημος μοναχός Σιλουανός για δεκαετίες παλεύει, ασκητεύει με την ελπίδα ότι η χάρη θα επιστρέψει, ότι θα έρθει το τρίτο στάδιο της πνευματικής πορείας.

Αν χάσαμε τη χάρη, δε σημαίνει ότι ο Χριστός μάς ξέχασε και μάς εγκατέλειψε για πάντα

Και ξανά ο γέροντας Σιλουανός μετακινείται από την περιγραφή της δικής του εμπειρίας προς αυτό που αφορά σε όλους τους ορθόδοξους. Θυμίζει την υπόσχεση του Χριστού που δόθηκε στους μαθητές Του: ‟ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος” (Μτ. 28, 20). Αν χάσαμε τη χάρη, δε σημαίνει ότι ο Χριστός μάς ξέχασε και μάς εγκατέλειψε για πάντα. Είναι μαζί μας κάθε μέρα, μέχρι το τέλος. Ακόμα και αν δε νιώθουμε την παρουσία Του δίπλα μας.

Θέλουμε να ζούμε με Αυτόν και θυμόμαστε ότι Αυτός μας έδωσε τη χάρη, όταν ήμασταν αρχάριοι χριστιανοί, τότε που μόλις είχαμε ξεκινήσει να εκκλησιαζόμαστε. Θέλουμε να είμαστε με τον Χριστό; Δεν πρέπει να χαλαρώνουμε την προσευχή. Η ψυχή που αγάπησε τον Χριστό Τον ψάχνει, μέχρι που να Τον βρει, προσεύχεται ακόρεστα, χωρίς να νιώθει ένα συναίσθημα ότι «φτάνει, έχω φάει μέχρι σκασμού την εκκλησιαστική ζωή, είναι ανόητο όλο αυτό το ‟προσεύχου-νήστευε-μετανόησε-ταπεινώσου” να συνεχιστεί και άλλο».

Ο γέροντας Σιλουανός γράφει: «Ο Κύριος δε θα θυμηθεί τις αμαρτίες μας, αλλά κατά την αγάπη Του θα τις συγχωρέσει», ξανά ο λόγος του αλλάζει, δυναμώνει. Ο γέροντας λέει «εμάς», και όχι «εμένα και εσάς». Ο πατήρ Σιλουανός δε θέλει να αποχωρίζει τη ζωή του από τις ζωές της Βέρας Λαβρόβα και της Βέρας Κιπαρίσοβα. Η καρδιά του Οσίου Σιλουανού πλαταίνει (παραβ. Β΄ Κορ. 6, 11), ταυτόχρονα αιτείται τη συγχώρεση των αμαρτιών τριών ατόμων: του εαυτού του, της Βέρας Λαβρόβα και της Βέρας Κιπαρίσοβα. Ο γέροντας δεν αποστασιοποιείται από τις συνομιλήτριές του. Δεν ελπίζει ότι «έχει εξαγοράσει τις αμαρτίες» με τις ασκήσεις του στο Άγιο Όρος. Ελπίζει στον Χριστό, στην ευσπλαχνία Του.

Εκείνη η ψυχή που σε ώρα απελπισίας απευθυνθεί στον πράο, μειλίχιο Σωτήρα, ψάχνει τη σωτηρία στον Κύριο με την μετάνοια και την προσευχή. Σε μια τέτοια ψυχή ο Κύριος θα ευλογήσει να Τον γνωρίσει εν Πνεύματι Αγίω. Με αυτό, η ψυχή θα προσεγγίσει το σκοπό της ανθρώπινης ζωής. Ο Κύριος φανερά θα δώσει στην ψυχή τη δυνατότητα για να δει αυτόν τον σκοπό. Και η ψυχή θα κινείται στο δρόμο προς το ποθούμενο σκοπό, παρά τις δοκιμασίες, και παρόλο που καμιά φορά ο σκοπός θα εξαφανίζεται από τον ορίζοντα. Η ψυχή ήδη έχει προσανατολιστεί στον πνευματικό χώρο, πήρε θάρρος, απέκτησε την απαραίτητη εμπειρία και μπορεί να κινείται προς το σκοπό, για πολλά χρόνια. Ο Θεός θα δυναμώνει την ψυχή σε αυτόν τον δρόμο και θα διορθώνει, όποτε πρέπει.  

Η τελευταία φράση με την οποία κλείνει την επιστολή του ο γέροντας Σιλουανός είναι η πιο δυνατή. Η καρδιά του Οσίου ξανά πλαταίνει και με έναν ασύλληπτο τρόπο χωράει τις τύχες όλων των ανθρώπων, του όλου Αδάμ. Ο γέροντας προσευχητικά αναφωνεί στον Κύριο: αν ήξεραν οι άνθρωποι, Τι είναι ο Κύριος, τότε όλοι οι άνθρωποι στη γη θα στρέφονταν και πεισματικά θα προχωρούσαν προς τον Κύριο και ο Κύριος με αγάπη θα τους δέχονταν όλους.

Διάκονος Παύλος Σερζάντοβ
Μετάφραση για την πύλη gr.pravoslavie.ru: Αναστασία Νταβίντοβα

«Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι»

 

 

 

 «Κύριε, βλέπεις ότι θέλω να προσευχηθώ ενώπιον Σου με καθαρό νου, αλλά οι δαίμονες με εμποδίζουν. Πες μου τί πρέπει να κάνω για να απομακρυνθούν από μένα». Και έλαβα μέσα στην ψυχή μου αυτή την απάντηση από τον Κύριο: Οι υπερήφανοι υποφέρουν πάντα από τους δαίμονες».

Εγώ είπα: «Κύριε. Εσύ είσαι ελεήμων η ψυχή μου Σε γνωρίζει· πες μου τί πρέπει να κάνω για να ταπεινωθεί η ψυχή μου». Και ο Κύριος απάντησε στα μύχια της ψυχής μου: «Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».

Τη μετάνοια ως δρόμο πού οδηγεί στην ταπείνωση ο Σιλουανός την έζησε με έναν ιδιαίτερο τρόπο, στον υψηλότερο βαθμό έντασης. ακολουθώντας την εντολή του Χριστού: Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι. Δύσκολη κουβέντα! Δυνατή, μαχητική, μα συγχρόνως και δύσκολη. Για να την κατανοήσουμε σε όλο της το βάθος, θα πρέπει να βρεθούμε κι εμείς σε μία ανάλογη πνευματική κατάσταση με εκείνη του Σιλουανού. Δεν μπορεί λοιπόν κανείς να την προσεγγίσει παρά μόνο με προσοχή, αποποιούμενος τη σοφία αυτού του κόσμου, προκειμένου να αφήσει τόπο στη σοφία του Πνεύματος, πού είναι άλλης τάξεως και λογικής.

Είναι γεγονός ότι αυτός ο λόγος έδωσε τόπο σε διάφορες ερμηνείες. Εκλαμβάνεται συχνά (σε ένα πρώτο επίπεδο, ψυχολογικό) ως λόγος παραμυθίας και ενθάρρυνσης, ενώπιον μιας κατάστασης μεγάλου πόνου, δυστυχίας και απογοήτευσης. Αυτή η αντίληψη, όσο και να είναι γόνιμη ενδεχομένως, δεν είναι αυτή του Σιλουανού. Για εκείνον, το να κρατάς τον νου σου στον Άδη, είναι ένα ασκητικό διάβημα αυτοκαταδίκης, πού σου επιτρέπει να μετανοήσεις όπως πρέπει, να μάχεσαι ενάντια στην αλαζονεία, να θριαμβεύεις πάνω στα πάθη και τους δαίμονες.

Κατ’ αρχάς, για να διεισδύσουμε μέσα στο μυστήριο αυτού του λόγου, η καλύτερα για να τον αφήσουμε να καταδυθεί στην καρδιά μας, είναι απαραίτητο να απομακρυνθούμε από μία συγκεκριμένη αντίληψη για τον Άδη, πού άπαντα συχνά στη Δύση και κουβαλά μαζί της έναν κυκεώνα μεσαιωνικών συνδηλώσεων. Ο Άδης στην περίπτωση μας δεν υποδηλώνει έναν γεωγραφικό τόπο (έναν τόπο απ΄όπου απουσιάζει ο Θεός), αλλά μία πνευματική κατάσταση, ένα «έγκαυμα» στη συνείδηση (Ωριγένης, 2ος αι.). Είναι εν προκειμένω η κατάσταση εκείνης της ψυχής πού είναι χωρισμένη από τον Θεό, εξαιτίας των αμαρτιών της· ή καλύτερα, είναι η κατάσταση εκείνης της ψυχής πού εκτίθεται στη χάρη, αλλά είναι τόσο αδιαπέραστη και εγκλωβισμένη στη μόνωση της, τόσο διογκωμένη από το εγώ της και τα πάθη, ώστε δεν μπορεί να δεχθεί τη χάρη· δεν μπορεί να ανταποκριθεί και να αναζωογονηθεί από αύτη, χωρίς να καεί από το πυρακτωμένο  φως της αγάπης του Θεού.

Όπως λέει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος (7ος αι.), τον οποίο, όπως ξέρουμε, ο Σιλουανός ευλαβούνταν πολύ, «τα βάσανα του Άδη είναι τα βάσανα της αγάπης». Θα είμαστε όλοι, τελικά, βυθισμένοι στην αγάπη του Θεού, αλλά ανάλογα με την κατάσταση της ψυχής μας, αυτή η συνάντηση θα βιώνεται με διαφορετικό τρύπο από τον καθένα: ως παραδείσια χαρά από εκείνους που είναι, ήδη εξαγνισμένοι και φωτισμένοι από τη χάρη, και ως κολαστήρια θλίψη από εκείνους πού έχουν ήδη εντός τους σκοτάδι.

Το να κρατάμε λοιπόν τον νου στον Άδη είναι μια πρόσκληση κατάδυσης στις πιο σκοτεινές αβύσσους της ύπαρξής μας· μια πρόσκληση απογύμνωσης της ψυχής μας και έκθεσής της στις ακτίνες της θείας αγάπης – η «φωτιά της μετάνοιας», για την οποία μιλά ο Σιλουανός, δεν είναι άλλη από τη φωτιά του Αγίου Πνεύματος. Αυτή η κατάβαση είναι ένας τρόπος να συμμετέχεις στη μάχη πού έδωσε ο Χριστός στην έρημο, ενάντια στους πειρασμούς του Σατανά· ένας τρόπος να συμμετέχεις στην κορύφωση της κένωσής Του, πού είναι η κάθοδος Του στον Άδη. Διότι βέβαια μόνο με Εκείνον μπορούμε να νικήσουμε τους δαίμονες και να διεισδύσουμε χωρίς κίνδυνο στα σκοτάδια της ύπαρξής μας – στο ζωηφόρο και αναστάσιμο Φως Εκείνου πρέπει να εκθέσουμε την ψυχή μας.

Αυτό το διάβημα, στο ξεκίνημά του, είναι αναπόφευκτα πηγή θλίψης. Κι αυτό, διότι φανερώνει με έναν τρόπο ανελέητο όλα εκείνα τα στοιχεία μέσα μας, πού ανήκουν ακόμη στον παλαιό Αδάμ (δηλαδή στον θάνατο) και αποτελούν εμπόδιο στη χάρη (δηλαδή στη ζωή). Είναι μία αποκάλυψη ολοένα και πιο αιχμηρή, διότι όσο το θείο Φως φωτίζει το σκοτάδι της καρδιάς μας. τόσο διακρίνουμε εκεί τις ακαθαρσίες πού αμαυρώνουν την εικόνα του Θεού μέσα μας. Όσο περισσότερο συνειδητοποιούμε την αγάπη του Κυρίου και Δημιουργού μας, τόσο πιο πολύ υποφέρουμε πού Τον έχουμε πληγώσει ή πού αποκοπήκαμε από Αυτόν. Αλλά αυτή η λύπη (πού είναι η λύπη του Σταυρού) είναι ζωηφόρος, αντίθετα από αυτήν της αμαρτίας, πού είναι θανατηφόρος. Και ταυτόχρονα, είναι πηγή ταπείνωσης: μπροστά στο θέαμα της ψυχικής μας πτώχειας, παύουμε να κρίνουμε τους άλλους και κατηγορούμε μόνο τον εαυτό μας. Ο Σιλουανός πού θεωρεί τον εαυτό του σαν έναν βρωμερό σκύλο, γράφει: πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας ως το ελεεινότερο από όλα τα όντα και να τον κρίνουμε άξιο για την καταδίκη της Κόλασης. Δεν είμαι άξιος του Θεού ούτε του Παραδείσου, αλλά των βασάνων της Κόλασης. Το Άγιο Πνεύμα μας μαθαίνει να σκεφτόμαστε κατ΄αυτό τον τρόπο για τον εαυτό μας.

Αυτό το σχήμα μετάνοιας, πού συνδέει τη μνήμη του θανάτου με την ανταπόδοση της τελικής κρίσεως, συνιστά στον Σιλουανό μια αληθινή ασκητική πρακτική, μια ρομφαία πνευματική πού καθαρίζει την καρδιά και την ικανώνει να κατοικήσει στον Θεό. Όταν κρατώ τον νου μου στον Άδη, η ψυχή μου είναι ειρηνική. Όταν, αντί τούτου, αφήνω τον νου μου να βγαίνει από τη φλόγα του Άδη, ανακτούν τη δύναμη τους οι σκέψεις εκείνες πού δεν αρέσουν στον Θεό.

Όμως, το «κράτα τον νου σου στον Άδη» δεν έχει κάποια σημασία, παρά μονάχα ακολουθούμενο από το δεύτερο σκέλος της φράσης, πού κρατά την ισορροπία: και μην απελπίζεσαι. Δηλαδή: μή χάνεις την ελπίδα της σωτηρίας σου, την ελπίδα στο άπειρο θείο έλεος. Και για να το πούμε διαφορετικά: δεν πρέπει ποτέ να πέφτουμε στην απελπισία, γιατί η απελπισία είναι ένας επιτηδευμένος τρόπος υπερηφάνειας, ένα κρυφό πάθος του εγώ – του εγώ πού είναι φυλακισμένο στην αυτάρκειά του και πού δεν έχει άλλο ορίζοντα πέρα από τον εαυτό του. Αυτός πού απελπίζεται είναι φονιάς του εαυτού του. έλεγε ο Ιωάννης της Κλίμακος (6ος αι.). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ πώς είναι ο αμαρτωλός άνθρωπος (και όχι ο Θεός) αυτός πού δημιουργεί την προσωπική του κόλαση· δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα καταχθόνια σκοτάδια νικήθηκαν από το πασχάλιο Φως και ότι εάν η συνείδησή μας μας καταδικάζει, ο Θεός είναι πιο μεγάλος από αυτή (βλ. Α’ Ιωάν. 3, 20). Αν κάθε ψυχή γνώριζε τον Κύριο και ήξερε πόσο μας αγαπά, δεν θα απελπιζόταν και δεν θα μεμψιμοιρούσε ποτέ κανείς.

Βρισκόμαστε εδώ στην καρδιά της παραδοξότητας της χριστιανικής εμπειρίας, όπου πρέπει να πεθάνεις (ως παλαιός άνθρωπος) για να αναστηθείς (ως νέος Άνθρωπος)- να περάσεις από τον Άδη για να εισχωρήσεις στη Βασιλεία· να ταπεινωθείς για να ανέλθεις· να αδειάσεις (από το εγώ σου) για να πληρωθείς (από το Άγιο Πνεύμα). Ο Σιλουανός τονίζει συγκεκριμένα: Όσο ταπεινωνόμαστε, τόσο πιο μεγάλες θα είναι οι δωρεές του Θεού. Αν η ψυχή αυτοκαταδικάζεται να μένει στον Άδη, ελπίζοντας στο έλεος του Θεού, η δύναμη του Θεού την πληροί.

Συνεπώς η μετάνοια, ακόμα και στη ριζική της μορφή, πού είναι η αύτοκαταδίκη, είναι ακριβώς το αντίθετο της ενοχής. Ενώ η ενοχή συνιστά εγκλεισμό, τελμάτωση και εσωστρέφεια, η μετάνοια είναι απελευθέρωση, κίνηση και άνοιγμα στον άλλο και τον όλως Άλλο. Η βασική διαφορά βρίσκεται στο αν και κατά πόσο παρέχεται τόπος στο θείο έλεος. Να θυμάσαι τους εξής δυο λογισμούς και να τους φοβάσαι. Ο ένας σου λέει: «Είσαι ένας άγιος», ο άλλος: «Δεν θα σωθείς». Αυτοί οι δυο λογισμοί προέρχονται από τον εχθρό και δεν υπάρχει ίχνος αλήθειας μέσα τους. Η χριστιανική οδός είναι ένα τεντωμένο σκοινί ανάμεσα στη συνείδηση της αμαρτίας και την ελπίδα στον Θεό, πού είναι ελεήμων και θέλει τη σωτηρία μας. Όλη η πνευματική τέχνη στηρίζεται στο να κρατάς την ισορροπία και την ένταση ανάμεσα στους δυο πόλους.

Παράλληλα, η νουθέτηση του Σιλουανού από τον Χριστό απαιτεί πολλή διάκριση και προσοχή ως προς την πραγματοποίηση της. Ο στάρετς ήταν ένα μεγαλειώδες πνεύμα, αλλά όλες οι ψυχές δεν έχουν την ίδια δύναμη ούτε την ίδια χάρη. Πρέπει λοιπόν να κρατάς τον νου σου στον Άδη, έχοντας επίγνωση των ορίων και των ικανοτήτων σου, πνευματικών και φυσικών, έτσι ώστε να μην κινδυνέψεις να συνθλίψεις την ψυχή σου. Από το να εφαρμόσουμε τη νουθεσία κατά γράμμα, είναι κυρίως πιο απαραίτητο να μπούμε στο πνεύμα της.