Απάντηση στο ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΟ κείμενο του π. Σεραφείμ Ρόουζ: «Το Βιβλίο της Γένεσης και ο Πρώιμος Άνθρωπος»
Εξελικτική Δημιουργία | |||||
| Κεντρική Σελίδα | Δημιουργισμός | ||||
Ο πατήρ Σεραφείμ Ρόουζ, αν και ανήκε σε σχισματική Εκκλησία, την οποία αποδεχόταν σε κοινωνία μόνο μία κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία, υπήρξε πράγματι ένας φωτισμένος ιερέας. ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ όμως! Γιατί στα ζητήματα της επιστήμης, με τα οποία (κακώς) καταπιάστηκε, μόνο σύγχυση προκάλεσε, εξ αιτίας των Δημιουργιστικών του εμμονών, τις οποίες προφανώς κληρονόμησε από το Προτεσταντικό Δημιουργιστικό περιβάλλον της Δύσης, και επεχείρησε στη συνέχεια να τις μεταγγίσει στο περιβάλλον της αληθινής πίστης της Εκκλησίας.
.
Αν και ο π. Σεραφείμ Ρόουζ κοιμήθηκε εδώ και αρκετά πλέον χρόνια, οι σύγχρονοι Δημιουργιστές, κάνοντας μία ΚΑΚΗ χρήση του φωτισμού του σε πνευματικά θέματα, εκμεταλλεύονται την επιστημονική του αμάθεια και τη φήμη του, για να προωθήσουν την εσφαλμένη τους ιδεολογία.
Εκμεταλλευόμενοι τη σύγχυση που έχουν πολλοί Χριστιανοί, όσον αφορά τη διαφορά μεταξύ της ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ αυθεντίας των φωτισμένων Χριστιανών, και της επιστημονικής τους κατάρτισης, ορισμένοι Δημιουργιστές προωθούν την ανορθολογική και ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ νοοτροπία της "αλάθητης πατερικής αυθεντίας σε κάθε ζήτημα"! Με άλλα λόγια, μας λένε ότι αν κάποιος βρίσκεται σε φωτισμό, μπορεί να επιδίδεται σε... επιστημονικές πραγματείες, ακόμα και αρνούμενος ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΑ επιστημονικά ζητήματα, όπως η θεωρία της Εξέλιξης!
Αν ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, ζούσε κοντά μας λίγα ακόμα χρόνια, πιθανόν να ξεπερνούσε τις Δημιουργιστικές του εμμονές, βλέποντας τις ΙΣΧΥΡΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ που προσκομίζουν καθημερινά οι επιστήμονες για την αξιοπιστία και την πραγματικότητα της Εξελικτικής θεωρίας. Δυστυχώς όμως έφυγε στο μεταίχμιο αυτής της "έκρηξης εξελικτικής γνώσης", με αποτέλεσμα να αφήσει πίσω του κείμενα ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΑ για την εποχή μας, τα οποία διαδίδουν και εκμεταλλεύονται σήμερα οι Δημιουργιστές, για να πείσουν τους αμαθείς.
Ένα τέτοιο κείμενο θα απαντήσουμε στο παρόν πόνημα, έτσι ώστε να μην αφήσουμε περιθώριο στους Δημιουργιστές να διασύρουν τη Χριστιανική πίστη λόγω προσωπικών τους εμμονών σε απαρχαιωμένες ερμηνείες, στηριγμένες στην επιστήμη του... τετάρτου αιώνα! Το κείμενο αυτό, με τίτλο: "Το Βιβλίο της Γένεσης και ο Πρώιμος Άνθρωπος", το οποίο ισχυρίζεται ότι παρουσιάζει δήθεν την "Ορθόδοξη Πατερική αντίληψη" για το θέμα, το συλλέξαμε από τη διεύθυνση: http://www.orthodoxinfo.com/phronema/evolution_frseraphim_kalomiros.aspx
Ακολουθεί η απάντηση, βήμα - βήμα, έτσι ώστε ο σύγχρονος Ορθόδοξος Χριστιανός, να μπορέσει όχι μόνο να διακρίνει τις επιστημονικές αλλά και ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ παγίδες στις οποίες επιχειρεί να τον ρίξει ο Δημιουργισμός, αλλά και να πεισθεί ότι Η ΜΟΝΗ ΑΥΣΤΗΡΑ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΩΡΗΣΗ της δημιουργίας του Θεού, είναι η Εξελικτική, τόσο από επιστημονική, όσο και από Θεολογική τεκμηρίωση. Σε κάθε θέμα, μπορείτε να δείτε την Επιστημονική ή Θεολογική ή Φιλοσοφική τεκμηρίωση των ισχυρισμών μας, ακολουθώντας τους κόκκινους δεσμούς του άρθρου.
Όπως θα διαπιστώσετε, οι γραμμές αποδείξεων" του π. Σεραφείμ, είναι βασικά τρεις: 1. Να αγνοεί όλες τις αποδείξεις υπέρ της Εξελικτικής θεωρίας, και να ρωτάει "πότε αποδείχθηκε κάτι τέτοιο;" 2. Να παρουσιάζει μια εσφαλμένη εικόνα του τι είναι η Εξέλιξη, και τι διατείνεται, και 3. (και σημαντικότερο), να παρουσιάζει εσφαλμένες (σε επιστημονικά θέματα) ερμηνείες της Γενέσεως από αγίους Πατέρες, τις οποίες έκαναν χωρίς θεοπνευστία, με βάση τις επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους, ενώ ο ίδιος, ήδη από την αρχή δηλώνει ότι "οφείλω να δηλώσω μια βασική αλήθεια: η μοντέρνα επιστήμη, όταν ασχολείται με επιστημονικά δεδομένα, όντως γνωρίζει περισσότερα από τους αγίους Πατέρες, και οι άγιοι Πατέρες θα μπορούσαν εύκολα να κάνουν λάθος, πάνω σε επιστημονικά δεδομένα"!!! Όμως αυτή του την ομολογία, (όπως θα παρατηρήσετε), την αρνείται στην πράξη, παραθέτοντας διαρκώς πλήθος τέτοιων εσφαλμένων επιστημονικών ερμηνειών, πάνω στις οποίες παραθέσεις, στηρίζει κυρίως τις θέσεις του, μέχρι και την... 24άωρη διάρκεια των Δημιουργικών ημερών, απόψεις που διακωμωδούν την αφήγηση της Γενέσεως, ακόμα και στην επιστημονική εποχή του 20ου αιώνα που έζησε, και στρέφουν τους ανθρώπους μακριά από την Αγία Γραφή και τη Χριστιανική πίστη.
Απάντηση στο κείμενο του π. Σεραφείμ Ρόουζ
Με μπλε οι απαντήσεις των Χριστιανών εξελικτών
Με μαύρο το Δημιουργιστικό κείμενο του π. Σεραφείμ Ρόουζ.
Με κόκκινο οι δεσμοί προς τα άθρα που αποδεικνύουν και εξετάζουν εκτενώς το κάθε θέμα.
Ένα άρθρο με θέμα «Η Αιώνια Βουλή» είχε δημοσιευθεί στον Τόμο 11 του έντυπου «Ο Χριστιανός Ακτιβιστής», Φθινόπωρο /Χειμώνας 1997. Πρόκειται για μια ομιλία του Δρ. Αλεξάνδρου Καλομοίρου με θέμα «Εξέλιξη εναντίον Δημιουργισμού», και την δική του ερμηνεία των παραδοσιακών διδαχών των Πατέρων της Ορθοδόξου Εκκλησίας για την Γένεση.
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί απάντηση στον Δρ. Καλόμοιρο από τον πατέρα Σεραφείμ Ρόουζ. Παρουσιάζεται αποσπασματικά, με πρωτοβουλία του κ. Frank Schaeffer.
ΕΠΙ ΤΕΛΟΥΣ γράφω την απάντησή μου στην επιστολή σας περί Εξέλιξης.
Το ζήτημα της «εξέλιξης» είναι πολύ σημαντικό ζήτημα για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, καθ’ ότι εμπεριέχει πολλά ερωτήματα τα οποία άμεσα επηρεάζουν την Ορθόδοξη διδασκαλία και τις απόψεις μας, την σχετική αξία της επιστήμης και της θεολογίας, την σύγχρονη φιλοσοφία και τις Πατερικές διδαχές, την ανθρωπολογία, την στάση μας απέναντι στα γραπτά των Αγίων Πατέρων (δηλαδή, αν πράγματι παίρνουμε τα λόγια τους στα σοβαρά και προσπαθούμε να ζήσουμε σύμφωνα με αυτά, ή πιστεύουμε πρωτίστως στην σύγχρονη «σοφία», την σοφία του κόσμου, και αποδεχόμενοι τους Πατέρες μόνο εφ’ όσον εναρμονίζονται με την «σοφία» αυτή), την ερμηνεία μας των Αγίων Γραφών και ιδιαιτέρως το Βιβλίο της Γένεσης. Στις γραμμές που ακολουθούν, θα προσπαθήσω να τοποθετηθώ σε όλα αυτά τα θέματα.
Θα συμφωνήσουμε με τον π. Σεραφείμ Ρόουζ για τη σημαντικότητα του θέματος αυτού. Μόνο που πρέπει εξ αρχής να κάνουμε διάκριση μεταξύ του «τι από όσα είπαν οι άγιοι Πατέρες πρέπει να γίνεται αποδεκτό ως Θεία Αποκάλυψη, και τι ως μια απλή γνώμη, ή επιρροή από τη γνώση της εποχής τους». Η άκριτη εμμονή να αποδέχεται κανείς όλα όσα γράφθηκαν από αγίους Πατέρες ως «Θεόπνευστα», έστω και αν είναι θέματα επιστημονικά, ή έστω και αν η επιστήμη τα έχει αποδείξει εσφαλμένα, σίγουρα ούτε Ορθοδοξία αποτελεί, ούτε και εξυπηρετεί την Αλήθεια. Έτσι λοιπόν, το να αντιπαρατίθεται η γνώμη των Πατέρων, σε σύγχρονες τεκμηριωμένες επιστημονικές θέσεις, όχι μόνο Ορθόδοξο δεν είναι, αλλά αντιθέτως, είναι ένας ιδιάζων Ορθόδοξος Προτεσταντισμός, που αντί για την προσκόλληση ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΑ της Αγίας Γραφής, προσκολλάται τυφλά στο γράμμα Πατερικών κειμένων. Και εκεί είναι κατά τη γνώμη μας η ουσία της άρνησης της αποδεδειγμένης θεωρίας της Εξέλιξης, από ορισμένους κύκλους. Το ερώτημα όμως που τίθεται, και που πρέπει να απαντηθεί στο παρόν πόνημα, δεν είναι το «αν αποδεχόμαστε ή όχι τους αγίου Πατέρες», όπως ρωτάει ο π. Σεραφείμ αόριστα, συγχέοντας πλήθος τομείς στους οποίους οι άγιοι Πατέρες μίλησαν. Το σωστό ερώτημα είναι στην ουσία: «Ως ποιο βαθμό πρέπει ο Χριστιανός να είναι προσκολλημένος σε κείμενα αγίων Πατέρων;» Με άλλα λόγια: «Είναι όλα όσα είπαν οι άγιοι Πατέρες ΑΛΑΘΗΤΑ;».
Αποσαφηνίζοντας τον Ορισμό
Πολλές από τις διαφωνίες ανάμεσα στους «εξελικτές» και τους «αντι-εξελικτές» είναι άσκοπες, για ένα βασικό λόγο: συνήθως δεν διαφωνούν για το ίδιο πράγμα. Ο ένας από αυτούς εννοεί ένα πράγμα όταν ακούει την λέξη «Εξέλιξη», και ο άλλος εννοεί κάτι άλλο. Έτσι μαλώνουν μάταια, επειδή δεν μιλούν καν για το ίδιο πράγμα. Οπότε, για να είμαι ακριβής, θα σας πω ακριβώς τι εννοώ εγώ με την λέξη «Εξέλιξη», και που είναι η ίδια έννοια που υπάρχει σε όλα τα επίσημα βιβλία περί Εξέλιξης. Πρώτα όμως πρέπει να σας επισημάνω ότι στην επιστολή σας έχετε χρησιμοποιήσει την λέξη «εξέλιξη» έτσι ώστε να της αποδίδετε δύο διαφορετικά νοήματα, ενώ γράφετε σαν να πρόκειται για το ίδιο πράγμα. Έχετε παραλείψει εδώ να διακρίνετε ανάμεσα σε επιστημονικά δεδομένα και στην φιλοσοφία.
α. Γράφετε: «Τα πρώτα κεφάλαια της Αγίας Γραφής δεν είναι άλλο από την εξιστόρηση της Δημιουργίας καθώς αυτή προχωρά και ολοκληρώνεται εν χρόνω... η Δημιουργία δεν εμφανίστηκε μέσα σε μια στιγμή, αλλά ακολούθησε μια σειρά από εμφανίσεις, μια εξέλιξη σε έξι διαφορετικές «ημέρες». Πως θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε αυτή την πρόοδο της Δημιουργίας εν χρόνω, αν όχι «Εξέλιξη»;
Απαντώ: Όσα λέτε είναι αληθή, και αν επιθυμείτε, μπορείτε να αποκαλείτε αυτή την διαδικασία της Δημιουργίας «εξέλιξη», όμως αυτός δεν είναι ο λόγος που υπάρχουν διαφωνίες επί της Εξέλιξης. Όλα τα επιστημονικά βιβλία ορίζουν την «εξέλιξη» ως μια συγκεκριμένη θεωρία για το ΠΩΣ τα πλάσματα εμφανίστηκαν εν χρόνω: δηλαδή, μέσω της μεταμόρφωσης του ενός είδους πλάσματος σε ένα άλλο – «πολύπλοκες μορφές που προήλθαν από απλούστερες μορφές» σε μια διαδικασία που διαρκεί αμέτρητα εκατομμύρια έτη» (Storer, "General Zoology" – Γενική Ζωολογία). Αργότερα, όταν μιλάτε για το «εξελιγμένο ζώο» Αδάμ, φανερώνετε πως και εσείς πιστεύετε στην συγκεκριμένη αυτή επιστημονική θεωρία. Ευελπιστώ να σας δείξω πως οι άγιοι Πατέρες ΔΕΝ πίστευαν σ’ αυτή την συγκεκριμένη επιστημονική θεωρία, παρ’ ότι φυσικά δεν είναι η πιο σημαντική άποψη της διδασκαλίας της εξέλιξης, η οποία περισσότερο βασικά λαθεύει ως προς την φύση του ανθρώπου, όπως θα δείξω πιο κάτω.
Εδώ, αν και ο π. Σεραφείμ Ρόουζ κάνει σωστές διακρίσεις όσον αφορά τις διαφορετικές έννοιες της λέξεως «εξέλιξη», αγνοεί το ότι η Εξελικτική θεωρία δεν περιορίζεται κατ’ ανάγκην στους βιολογικούς οργανισμούς, αν και κυρίως με το θέμα αυτό ασχολείται. Αλλά επεκτείνεται και σε κάθε είδους εξελισσόμενο σύστημα, όπως για παράδειγμα πρόσφατα σε κατασκευή κεραιών από την NASA με εξελικτικούς αλγορίθμους Φυσικής Επιλογής. Βεβαίως όταν τα έγραφε αυτά ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, δεν υπήρχαν ακόμα πολλά ντοκουμέντα που έχουμε σήμερα υπέρ της Εξέλιξης, συνεπώς δικαίως τα αγνοεί, ως άνθρωπος της εποχής του. Ο Αλέξανδρος Καλόμοιρος όμως, μπροστά από την εποχή του, κατανοεί ότι το θέμα είναι πολύ ευρύτερο, και στον τομέα αυτό.
Παρ’ όλα αυτά, καλά κάνει ο π. Σεραφείμ Ρόουζ και διακρίνει μεταξύ των δύο εννοιών γενικής και βιολογικής εξέλιξης, (αν και δεν το διατυπώνει τόσο ακριβώς), για να έχει ακρίβεια η συζήτηση. Όμως παράλληλα κάνει ο ίδιος ο π. Σεραφείμ το λάθος της σύγχυσης διαφορετικών τομέων, το οποίο προσπαθεί να αποφύγει. Συγχέει επιστημονικά δεδομένα, (Θεωρία της Εξέλιξης), με Φιλοσοφικά και Θεολογικά δεδομένα (φιλοσοφικές και Θεολογικές έννοιες της φύσης του ανθρώπου). Και ακόμα, το ότι οι άγιοι Πατέρες τους οποίους έχει υπ’ όψιν του ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, είναι λογικό να μην πίστευαν στην Εξελικτική Θεωρία, μια και η θεωρία αυτή, αποδείχθηκε τότε περίπου που κοιμήθηκε και ο π. Σεραφείμ Ρόουζ! Συνεπώς, ο π. Σεραφείμ κάνει ένα λογικό άλμα εδώ, προσπαθώντας να αποδείξει τα αυταπόδεικτα, λες και θα μπορούσε κάποιος πατέρας να πιστεύει σε μια ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ θεωρία, η οποία δεν υπήρχε, ή δεν είχε αποδειχθεί στην εποχή του!
β. Λέτε πως: «Όλοι μας ήλθαμε στην ύπαρξη μέσω της εξέλιξης εν χρόνω. Μέσα στην μήτρα της μητέρας μας, ο καθένας μας ήταν αρχικά ένας μονοκύτταρος οργανισμός......και τελικά, ένας τέλειος άνθρωπος.»
Φυσικά, όλοι το πιστεύουν αυτό, είτε είναι «εξελικτές» είτε «αντι-εξελικτές». Όμως αυτό δεν έχει καμμία σχέση με την διδασκαλία περί εξέλιξης που έχει τεθεί εν αμφιβόλω.
Εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, αποκόπτοντας το τμήμα αυτό των λόγων του Αλέξανδρου Καλόμοιρου από το συμφραζόμενό τους, απλώς αλλοιώνει το λόγο για τον οποίο τα είπε ο δρ. Καλόμοιρος. Τα λόγια αυτά, έχουν ειπωθεί ως απάντηση σε όσους θεωρούν «ανεπίτρεπτο» να θεωρηθεί ότι ο άνθρωπος, το «κατ’ εικόνα του Θεού», μπορεί να έχει εξελιχθεί από κατώτερους οργανισμούς. Και απαντάει ο Καλόμοιρος: «Πως τότε ο άνθρωπος επιτρέπεται να έχει προέλθει από έβρυο, που δεν διαφέρει από τους οργανισμούς αυτού ως προς τη μορφή;» Αυτή όμως η απάντηση απομονώνεται εδώ, και παρουσιάζεται ως εκτός θέματος, γιατί δεν λαμβάνει ο π. Σεραφείμ υπ’ όψιν, τον λόγο για τον οποίο ειπώθηκε!
Και πάλι εδώ όμως, ενώ πράγματι στην εποχή που γράφθηκαν αυτά τα λόγια και από τους δύο συνομιλητές, (Καλόμοιρο και Ρόουζ), μόνο συμβολική και φιλοσοφική αξία μπορούσε να έχει η χρήση του εν λόγω παραδείγματος του εμβρύου, για μια φορά ακόμα, ο Αλέξανδρος Καλόμοιρος φάνηκε να προηγείται της εποχής του, καθώς σήμερα, 10 χρόνια μετά, (2007), δεν είναι πλέον τα θέματα αυτά τόσο άσχετα με τη θεωρία της Εξέλιξης. Τα νεοανακαλυφθέντα γονίδια HOX είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι καθορίζουν την εξέλιξη ανάπτυξης κάθε οργανισμού, με βάση τις συγκεκριμένες περιοχές που καταλαμβάνουν σε όλα τα έμβρυα, καθώς εξελίχθηκαν από το ίδιο πρωτότυπο! Γι’ αυτό όμως ήδη έχουμε μιλήσει με ντοκουμέντα στο σχετικό μας άρθρο.
γ. Ξαναλέτε: «Ποιάς φυλής ήταν ο Αδάμ; Της λευκής, της μαύρης, της ερυθρής ή της κίτρινης; Πως γίναμε τόσο διαφορετικοί ο ένας από τον άλλον, αφού είμαστε όλοι απόγονοι ενός και μόνο ζευγαριού; Άραγε αυτή η διαφοροποίηση του ανθρώπου μέσα στις διαφορετικές φυλές δεν είναι προϊόν εξέλιξης;»
Ξανα-απαντώ: Όχι, αυτό ΔΕΝ είναι το νόημα της λέξης «εξέλιξη»! Υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία στην Αγγλική γλώσσα τα οποία ασχολούνται με το ζήτημα της εξέλιξης από επιστημονική σκοπιά. Πιθανόν να μην γνωρίζετε πως πολλοί επιστήμονες απορρίπτουν το γεγονός της εξέλιξης (δηλαδή την καταγωγή όλων των ζωντανών πλασμάτων μέσω μεταμόρφωσης από άλλα πλάσματα), και πάρα πολλοί επιστήμονες δηλώνουν πως είναι αδύνατον να γνωρίσουν μέσω της επιστήμης αν η εξέλιξη είναι αλήθεια ή όχι, επειδή δεν υπάρχουν αποδείξεις που να το αποδεικνύουν -ή να το αποκλείουν- οριστικά.
Και πάλι, ενώ εξ αρχής ο π. Σεραφείμ έχει κάνει διάκριση στις διαφορετικές έννοιες της λέξεως «εξέλιξη», εδώ αρνείται την προφανή έννοια της Εξέλιξης, η οποία έχει διαχωρίσει την ανθρωπότητα σε φυλές με διαφορετικά βιολογικά χαρακτηριστικά. Είναι δε τόσο προφανής η εξελικτική διαδικασία από τον διαχωρισμό των φυλών, μέσω των μεταλλάξεων, που ο π. Σεραφείμ Ρόουζ κλείνει κυριολεκτικά τα μάτια του για να μη δει την πραγματικότητα! Αρνείται τις βιολογικές μεταλλάξεις που οδηγούν σε διαφοροποιμένες φυλές, εντελώς αδικαιολόγητα, ως Εξελικτική έννοια! Με άλλα λόγια, προσπαθεί να ξεφύγει από το επιχείρημα, λέγοντας απλά: «δεν είναι αυτό εξέλιξη»! Φτιάχνει μια δική του έννοια για τη λέξη, αποκλείοντας αυθαίρετα οτιδήποτε τον αναγκάζει να την αποδεχθεί.
Καταφεύγει λοιπόν για να στηρίξει αυτή την αυθαιρεσία, σε κάποια άρθρα, που χρησιμοποιούν την Εξέλιξη διαφορετικά. Μα άλλα τόσα άρθρα θα μπορούσε κανείς να δείξει, (όπως αυτό στον παρόντα δεσμό), που δείχνουν ότι ο διαχωρισμός των φυλών είναι εξελικτικό αποτέλεσμα! Και πάλι εδώ ο π. Σεραφείμ κάνει ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ, για να μην παραδεχθεί την αλήθεια!
Για να ισχυροποιήσει τη θέση του μάλιστα, επιτίθεται άμεσα στο κατά πόσον η Εξέλιξη είναι αποδεδειγμένη ή όχι. (Ήδη στην εποχή του ήταν αποδεδειγμένη, αλλά βεβαίως με λιγότερα στοιχεία απ’ όσα έχει αποδειχθεί σήμερα. Απλώς ήταν απληροφόρητος). Αναφέρει λοιπόν κάποιους επιστήμονες (έτσι αόριστα), που δεν αποδέχονται την Εξέλιξη, και έτσι νομίζει ότι αποδεικνύει ότι είναι αναπόδεικτη! Λες και είναι δυνατόν να βρεθεί έστω και ένας τομέας της ανθρώπινης γνώσης, στον οποίο να μην υπάρχει επιστήμονας που να τον αρνείται! Για παράδειγμα, σήμερα υπάρχουν επιστήμονες, που αρνούνται την ύπαρξη του Χριστού, παρά τις επιστημονικές αποδείξεις της Ιστορικής επιστήμης. Μήπως πρέπει να Τον αμφισβητήσουμε; Υπάρχουν επιστήμονες σήμερα που αρνούνται την επιστήμη της Γεωλογίας, και υποστηρίζοντας την «Κούφια Γη». Μήπως πρέπει να θεωρήσουμε κι εμείς την επιστήμη των Τεκτονικών Πλακών λάθος; Σε κάθε κυριολεκτικά τομέα, υπάρχουν αμφισβητίες! Πόσο μάλλον σε θέματα Εξέλιξης, που άπτονται θρησκευτικά συναισθήματα και προκαταλήψεις!
Και ο π. Σεραφείμ είναι ένα παράδειγμα σε αυτό. Γιατί παρά το ότι είναι ένας Πνευματικός Χριστιανός, και τα Θεολογικά του κείμενα ευωδιάζουν από τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, στο θέμα αυτό, οι προκαταλήψεις του είναι ισχυρότερες από τη λογική, και πέφτει σε λίγες παραγράφους σε τόσο εξώφθαλμα λογικά άλματα, μόνο και μόνο επειδή του είναι αδύνατον (για ψυχολογικούς λόγους), να αποδεχθεί την πραγματικότητα.
Αν θέλετε, σε μια άλλη επιστολή θα μπορούσα να συζητήσω μαζί σας τις «επιστημονικές αποδείξεις» για την εξέλιξη. Σας διαβεβαιώ, πως αν εξετάσετε αυτές τις αποδείξεις αντικειμενικά, χωρίς να είστε προϊδεασμένος για το τι θα βρείτε εκεί μέσα, θα ανακαλύψετε πως δεν υπάρχει ούτε ένα δείγμα απόδειξης για την εξέλιξη που να μην εξηγείται εξ ίσου ικανοποιητικά από μια θεωρία «ειδικής δημιουργίας».
Είναι προφανές εδώ ότι ο π. Σεραφείμ αγνοεί βασικές αποδείξεις. Και δυστυχώς σήμερα δεν είναι πλέον στη γη μαζί μας, για να δει και τις βιολογικές αποδείξεις, που προέκυψαν στην επόμενη δεκαετία από αυτό του το μήνυμα!
Σας παρακαλώ να κατανοήσετε πως δεν προσπαθώ να σας πω ότι μπορώ να διαψεύσω την θεωρία της εξέλιξης μέσω επιστήμης - απλώς σας λέω πως η θεωρία της εξέλιξης δεν μπορεί ούτε να αποδειχθεί, ούτε να αποκλεισθεί, από την επιστήμη. Όσοι επιστήμονες ισχυρίζονται πως η εξέλιξη είναι «δεδομένη», στην πραγματικότητα απλώς ερμηνεύουν τα επιστημονικά δεδομένα με μια φιλοσοφική θεωρία τους, και εκείνοι που ισχυρίζονται πως η εξέλιξη δεν είναι γεγονός παρομοίως ερμηνεύουν τα δεδομένα σύμφωνα με μια άλλη φιλοσοφική θεωρία. Με καθαρή επιστήμη και μόνο, είναι αδύνατον να αποδείξουμε ή να αποκλείσουμε οριστικά το «γεγονός» της εξέλιξης.
Ο π. Σεραφείμ, τα έγραφε αυτά στην εποχή, που είχαν ήδη αρχίσει οι σοφότεροι Δημιουργιστές να «νερώνουν το κρασί τους». Λίγα χρόνια πριν έλεγαν όλοι: «Η Εξέλιξη είναι παραμύθι». Μετά έλεγαν: «δεν μπορεί να αποδειχθεί». Σήμερα πλέον κάθε πληροφορημένος επιστημονικά άνθρωπος, λέει: «Η Εξέλιξη είναι αποδεδειγμένη».
Πρέπει επίσης να γνωρίζετε πως πολλά βιβλία έχουν παρομοίως γραφτεί για τις «δυσκολίες της εξελικτικής θεωρίας». Αν θέλετε, μπορώ ευχαρίστως να συζητήσω μαζί σας μερικές από αυτές τις δυσκολίες, που φαντάζουν απόλυτα ανεξήγητες, αν η εξέλιξη είναι όντως «γεγονός».
Ο π. Σεραφείμ Ρόουζ εδώ κάνει ένα ακόμα λογικό άλμα. Γιατί έχει υπ’ όψιν του την ΑΘΕΪΣΤΙΚΗ Εξέλιξη. Από τη στιγμή που θα τη δεχθούμε ως μια διαδικασία κατευθυνόμενη από τον Θεό, καμία δυσκολία δεν μένει άλυτη. Γιατί ο Θεός είναι Παντοδύναμος. Όλες οι "δυσκολίες" που αναφέρει, είναι απόρροια της ΑΘΕΪΣΤΙΚΗΣ θεώρησης, που φυσικά έχει πολλά τρωτά, μια και είναι λάθος.
Παραλλαγή, όχι Εξέλιξη
Θέλω να σας διευκρινίσω κάτι: Διόλου δεν αρνούμαι το γεγονός της αλλαγής και της μεταμόρφωσης στην φύση∙ πως από ένα μικρό έμβρυο προκύπτει, ένας ενήλικος άνδρας, πως ένα μεγάλο δέντρο βγαίνει από ένα μικρό βελανίδι, πως νέες ποικιλίες οργανισμών αναπτύσσονται - είτε αυτές λέγονται «φυλές» ανθρώπων, είτε διάφορα είδη γατιών και σκυλιών και οπωροφόρων δέντρων – όμως όλα αυτά δεν είναι «εξέλιξη», είναι απλώς παραλλαγές ΕΝΤΟΣ ενός συγκεκριμένου είδους. Δεν αποδεικνύει, ούτε καν υπαινίσσεται (εκτός αν ήδη το πιστεύετε, για μη-επιστημονικούς λόγους) πως το ένα ή το άλλο είδος εξελίσσεται σε ένα αλλιώτικο είδος, ούτε πως όλα τα σημερινά πλάσματα είναι προϊόντα μιας τέτοιας διαδικασίας, από έναν ή από ολίγους πρωτόγονους οργανισμούς.
Εδώ ο π. Σεραφείμ, μη μπορώντας πλέον να αρνηθεί τις μεταλλάξεις, και το ρόλο τους στη φύση, καταφεύγει σε ένα άλλο τέχνασμα άρνησης: Μετονομάζει τη διαδικασία! Λέει: «Παραλλαγή, όχι Εξέλιξη»! Όπως λέμε: «Όχι Γιάννης, Γιαννάκης»!
Ουσιαστικά αρνείται ότι μπορεί το ένα είδος να μεταβληθεί σε ένα άλλο είδος. Και αυτή τη μεταβολή μεταξύ ειδών, την ονομάζει «εξέλιξη», ενώ τις μεταλλάξεις που αφήνουν μόνο μικρές αλλαγές μεταξύ όντων, τις λέει: «Παραλλαγή»!
Βεβαίως, λίγα χρόνια αργότερα απ’ αυτή του την άρνηση, προέκυψαν αποδείξεις για ΕΞΕΛΙΞΗ από το ένα είδος σε ένα άλλο, και όχι απλώς «παραλλαγή», όπως ισχυρίζεται ο π. Σεραφείμ. Και γι’ αυτό το θέμα, στην ιστοσελίδα μας έχουμε ήδη παρουσιάσει σχετικές αποδείξεις.
Είναι όμως προφανές, ότι αν ζούσε σήμερα μαζί μας ο π. Σεραφείμ, ίσως κατέφευγε στο ίδιο τέχνασμα, και έλεγε: «Όχι, αυτά δεν είναι διαφορετικά είδη, αλλά διαφορετικές ποικιλίες μέσα στο ίδιο είδος». Δηλαδή θα άλλαζε και πάλι τις λέξεις, και θα φανέρωνε μία δική του, για να αρνηθεί την απαγορευμένη φράση: «Εξέλιξη ειδών». Όμως και πάλι, τους πρόσφατους μόλις μήνες, έγινε βιολογικά εφικτό να επιβεβαιωθεί μέσω των μεταλλάξεων του DNA, η προέλευση του Καλαμποκιού από το προγονικό της ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ είδος, την Τεοζίντη! Η επιστήμη της Γενετικής, έχει προ πολλού αποδείξει τα επιχειρήματα αυτά του π. Σεραφείμ, απλές σοφιστείες!
Πιστεύω πως αυτό είναι –ολοφάνερα- και η διδασκαλία του Μεγάλου Βασιλείου στην «Εξαήμερό» του, όπως θα σας επισημάνω ευθύς αμέσως.
Στην Πέμπτη Ομιλία, μέσα στην παρ.9 της «Εξαημέρου» ο Άγιος Βασίλειος γράφει:
«Μηδείς ουν εν κακία διάγων, εαυτόν απογινωσκέτω, ειδώς ότι γεωργία μεν τας των φυτών ποιότητας μεταβάλλει, η δε κατ αρετήν της ψυχής επιμέλεια, δυνατή εστι παντοδαπών αρρωστημάτων επικρατήσαι»
(Κανένας λοιπόν που διαβιώνει μέσα στην κακία ας μην έρχεται σε απόγνωση, βλέποντας πως η μεν καλλιέργεια μεταβάλλει τις ποιότητες των φυτών, και πως η επιμέλεια της ψυχής μπορεί να επικρατήσει πάνω από κάθε είδος αρρώστιας.)
Κανένας «εξελικτής» και κανένας «αντι-εξελικτής» δεν πρόκειται να αρνηθεί πως οι «ποιότητες» των δημιουργημάτων μπορούν να αλλάξουν. Αυτό όμως δεν αποτελεί απόδειξη «εξέλιξης», παρά μόνο αν αποδειχθεί πως το ένα είδος ή το ένα γένος μπορεί να μεταμορφωθεί σε άλλο, και ακόμα περισσότερο, πως το κάθε είδος μεταμορφώνεται σε άλλο είδος, σε μια αδιάκοπη αλυσίδα που φτάνει πίσω στον πρώτο και πιο πρωτόγονο οργανισμό.
Και βέβαια αυτό ακριβώς έχει ήδη αποδειχθεί, και το Καλαμπόκι που αναφέραμε πιο πάνω, είναι μία μόνο από τις πολλές αποδείξεις. Και φυσικά ο άγιος Βασίλειος όταν τα έλεγε αυτά, δεν είχε υπ’ όψιν του τη χρήση της λέξης «ποιότητα», ΩΣ ΑΝΤΙΘΕΣΗ στη λέξη Εξέλιξη, όπως θέλει να το παρουσιάσει ο π. Σεραφείμ. Αν ο άγιος Βασίλειος γνώριζε τις σημερινές εξελίξεις της Γενετικής, ίσως αντί για τη λέξη «ποιότητα» να χρησιμοποιούσε τη λέξη «εξέλιξη»!!!
Από την άλλη πάλι, και βέβαια έχει πλέον αποδειχθεί και αυτό που ζητάει ο π. Σεραφείμ Ρόουζ. Στο σχετικό άρθρο μας, υπάρχει το σχεδιάγραμμα του διορθωμένου πλέον (από τεστ DNA) γενεαλογικού δένδρου όλων των ειδών, που κατάγονται από τον ίδιο πρόγονο!!!
Θα σας παρουσιάσω στη συνέχεια τι λέει ο Μέγας Βασίλειος πάνω στο θέμα αυτό.
Γράφει πάλι ο Αγ. Βασίλειος (Εξαήμερος, 5, 6):
«Πως ουν κατά γένος, φησίν, η γη προφέρει τα σπέρματα, οπότε σίτον πολλάκις καταβαλόντες, τον μέλανα τούτον πυρόν συγκομίζομεν; Αλλά τούτο ουχί προς έτερον γένος εστί μεταβολή, αλλ οιονεί νόσος τις και αρρωστία του σπέρματος. Ου γαρ απέθετο το είναι σίτος, αλλ εμελάνθη δια της καύσεως, ως και εξ αυτής εστι της προσηγορίας μαθείν.»
(Λέγουν, πως δηλαδή η γη καρποφορεί τους σπόρους κατά γένος όποτε σπέρνουμε πολλές φορές το σιτάρι, κι’ όμως θερίζουμε το μαύρο αυτό σιτάρι (τον κοινώς λεγόμενο «δαυλίτη» ή «αστοχιά»); Τούτο όμως δεν είναι μεταβολή του σπέρματος σε άλλο γένος, αλλ’ είναι ένα είδος νόσου και ασθενείας αυτού. Διότι τούτο δεν έπαυσε να είναι σίτος, αλλά μαύρισε από την καύση, όπως και από την ονομασία του (δαυλίτης) μπορείς να μάθεις.)
Το εδάφιο αυτό μοιάζει μεν να μας υποδεικνύει πως ο Αγ. Βασίλειος δεν πιστεύει σε «αλλαγή σε άλλο είδος», αλλά εγώ δεν το δέχομαι αυτό ως αποδεικτικό στοιχείο, αφού επιθυμώ να γνωρίσω τι πραγματικά διδάσκει ο Μέγας Βασίλειος, και όχι την δική μου αυθαίρετη ερμηνεία των λόγων του. Το μόνο που μπορεί κανείς να πει για το εδάφιο αυτό, είναι πως ο Αγ. Βασίλειος παραδέχεται κάποιου είδους «αλλαγή» στο σιτάρι, η οποία όμως δεν είναι «αλλαγή σε άλλο είδος». Μια τέτοια αλλαγή δεν είναι «εξέλιξη».
Δικαίως εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ αυτοδιορθώνεται, και αυτοακυρώνει το επιχείρημα που προσπάθησε να αναφέρει, μια και καταλαβαίνει και ο ίδιος, ότι το θέμα του Αγίου Βασιλείου δεν είναι η Εξέλιξη, αλλά το κατά πόσον η αρρώστια του σιταριού το μεταβάλλει σε άλλο είδος! Το ότι ο άγιος Βασίλειος λοιπόν παραδέχεται «αλλαγή» στο σιτάρι, ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι απορρίπτει την Εξέλιξη! Απλώς δεν σημαίνει τίποτα, και τα λόγια του ο π. Σεραφείμ τα ανέφερε αδίκως και χωρίς καμία επιτυχία.
Πάλι γράφει ο Αγ. Βασίλειος (Εξαήμερος, 5,9):
«Ήδη δε τινες τετηρήκασιν εκτεμνομένας ή και επικαιομένας τας πίτυς εις δρυμώνας μεθίστασθαι.»
(Ήδη δε, μερικοί έχουν παρατηρήσει ότι εκριζώνοντας ή και καίγοντας τα πεύκα, στην θέση τους εμφανίζονται δάση)
Αυτό το απόσπασμα δεν αποδεικνύει τίποτε. Το αναφέρω, μόνο και μόνο επειδή έχει χρησιμοποιηθεί από άλλους για να αποδείξουν πως ο Αγ. Βασίλειος πίστευε: (1) ότι το ένα είδος δημιουργήματος όντως αλλάζει σε άλλο (όμως εγώ θα επισημάνω πιο κάτω τι ακριβώς διδάσκει ο Αγ. Βασίλειος στο θέμα αυτό), και (2) ότι ο Αγ. Βασίλειος έκανε επιστημονικά λάθη, μιας και η διατύπωση αυτή είναι αναληθής. Εδώ οφείλω να δηλώσω μια βασική αλήθεια: η μοντέρνα επιστήμη, όταν ασχολείται με επιστημονικά δεδομένα, όντως γνωρίζει περισσότερα από τους αγίους Πατέρες, και οι άγιοι Πατέρες θα μπορούσαν εύκολα να κάνουν λάθος, πάνω σε επιστημονικά δεδομένα. Όμως, εμείς δεν μελετούμε τους Πατέρες για επιστημονικά δεδομένα. Τους μελετούμε για την αληθινή θεολογία και την αληθινή φιλοσοφία η οποία βασίζεται επάνω στην θεολογία. Και όμως, στην περίπτωση αυτή ειδικά, συμβαίνει να είναι επιστημονικά ακριβής ο Αγ. Βασίλειος, αφού πολλές φορές, όντως παρατηρείται πως σε ένα πευκόδασος υπάρχει και ένα δυνατό υπόστρωμα κουκουναριών (στο δάσος όπου εμείς ζούμε, είναι, συμπτωματικά, ένα παρόμοιο ανάμικτο δάσος πεύκων και κουκουναριών), και όταν αφαιρείται το πεύκο με καύση, η υποκείμενη στρώση κουκουναριών μεγαλώνει ταχύτατα και έτσι παρατηρείται η «μεταβολή» από πευκόδασος σε δάσος κουκουναριών, μέσα σε 10 ή 15 χρόνια. Αυτό όμως δεν είναι εξέλιξη, αλλά ένα άλλο είδος αλλαγής, και τώρα θα σας δείξω πως ο Αγ. Βασίλειος δεν ήταν δυνατόν να είχε πιστέψει πως το ίδιο το πεύκο στ’ αλήθεια μεταμορφώνεται ή εξελίσσεται σε κουκουναριά.
Αν και ολόκληρο αυτό το τμήμα, όπως και ο ίδιος ο π. Σεραφείμ παραδέχεται, δεν αποδεικνύει το παραμικρό υπέρ των Δημιουργιστικών απόψεών του, παρά μόνο ανασκευάζει μερικές παρερμηνείες ορισμένων, το σχολιάζουμε για να τονίσουμε ένα βασικό σημείο: Εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, παραδέχεται την αλήθεια, και αφήνουμε τη φράση του τονισμένη, γιατί σίγουρα θα την ξαναχρειασθούμε αργότερα: «Εδώ οφείλω να δηλώσω μια βασική αλήθεια: η μοντέρνα επιστήμη, όταν ασχολείται με επιστημονικά δεδομένα, όντως γνωρίζει περισσότερα από τους αγίους Πατέρες, και οι άγιοι Πατέρες θα μπορούσαν εύκολα να κάνουν λάθος, πάνω σε επιστημονικά δεδομένα. Όμως, εμείς δεν μελετούμε τους Πατέρες για επιστημονικά δεδομένα. Τους μελετούμε για την αληθινή θεολογία και την αληθινή φιλοσοφία η οποία βασίζεται επάνω στην θεολογία»!!! Σωστότατο! Και χρησιμότατο για τη μελέτη μας αυτή!
Ας δούμε τώρα τι πίστευε ο Αγ. Βασίλειος σχετικά με την «εξέλιξη» ή την «οριστικότητα» του είδους. Γράφει:
«Ώστε παντός εστιν αληθέστερον το, εκάστω των φυομένων ή σπέρμα είναι, ή δύναμίν τινα σπερματικήν ενυπάρχειν. Και τούτό εστι το, Κατά γένος. Ου γαρ η προβολή του καλάμου ελαίας εστί ποιητική, αλλά εκ καλάμου μεν έτερος κάλαμος, εκ δε των σπερμάτων τα συγγενή τοις καταβληθείσιν αποβλαστάνει. Και ούτω το εν τη πρώτη γενέσει προβληθέν παρά της γης, μέχρι νυν διασώζεται, τη ακολουθία της διαδοχής φυλασσομένου του γένους.»
(Ώστε είναι αληθέστερο από κάθε άλλο πράγμα, ότι το κάθε τι που φυτρώνει, προέρχεται ή από σπορά, ή έχει μέσα του κάποια δύναμη σπερματική. Και αυτό σημαίνει το: ‘κατά γένος’. Διότι δεν παράγεται ελαιόδεντρο από το βλαστάρι της καλαμιάς, αλλά από την μεν καλαμιά παράγεται άλλη καλαμιά, από δε εκείνα που σπέρνονται, βλαστάνουν τα συγγενή είδη προς τα σπαρέντα. Έτσι και εκείνο που βλάστησε η γη κατά την πρώτη γένεση, διασώζεται μέχρι και σήμερα, επειδή μέσα στη σειρά των γεννήσεων διαφυλάγεται το γένος.) (Εξαήμερος 5,2.)
Ο άγιος Βασίλειος δείχνει εδώ να θεωρεί πράγματι σταθερά τα είδη, από την αρχή της δημιουργίας τους ως σήμερα, παρά το ότι η διατύπωσή του, θα μπορούσε κάλλιστα να έχει την περιορισμένη έννοια «από τη γέννηση ενός είδους», και όχι κατ’ ανάγκην την αφήγηση της Γενέσεως. Τα παρακάτω λόγια του όμως που παραθέτει ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, δείχνουν ότι πράγματι πίστευε στη σταθερότητα των ειδών.
Και πάλι γράφει ο Αγ. Βασίλειος:
ούτως η φύσις των όντων ενί προστάγματι κινηθείσα, την εν τη γενέσει και φθορά κτίσιν ομαλώς διεξέρχεται, τας των γενών ακολουθίας δι ομοιότητος αποσώζουσα, έως αν προς αυτό καταντήση το τέλος. Ίππον μεν γαρ ίππου ποιείται διάδοχον, και λέοντα λέοντος, και αετόν αετού· και έκαστον των ζώων ταις εφεξής διαδοχαίς συντηρούμενον μέχρι της συντελείας του παντός παραπέμπει. Ουδείς χρόνος διεφθαρμένα ή εξίτηλα ποιεί των ζώων τα ιδιώματα, αλλ ώσπερ άρτι καθισταμένη η φύσις αεί νεαρά τω χρόνω συμπαρατρέχει
(...έτσι και η φύση των όντων, έχοντας μπει σε κίνηση με ένα πρόσταγμα, συνεχίζει ομαλά την γέννηση και την φθορά μέσα στην κτίση, διαφυλάττοντας την ακολουθία των γενών δια της γεννήσεως ομοίων απογόνων, έως ότου φθάσει στο τέλος. Διότι από τον ίππο παράγεται ίππος διάδοχος, και από τον λέοντα λέοντας και από τον αετό, αετός. Και αυτό μας παραπέμπει σε κάθε ένα από τα ζώα, το οποίο συντηρείται με τις διαδοχικές γεννήσεις, μέχρι της συντέλειας. Κανένας χρόνος δεν καταστρέφει ή εξαλείφει τα ιδιώματα των ζώων, αλλά, σαν η φύσις να δημιουργήθηκε μόλις τώρα, τρέχει παράλληλα με τον χρόνο, πάντοτε νεαρά.) (Εξαήμερος,9, 3.)
Είναι αρκετά προφανές, πως ο Αγ. Βασίλειος δεν πίστευε πως το ένα είδος δημιουργήματος μεταμορφώνεται σε άλλο είδος, πολλώ μάλλον πως κάθε δημιούργημα που υπάρχει τώρα έχει εξελιχθεί από κάποιο άλλο δημιούργημα, και ούτω καθ’ εξής, προχωρώντας πίσω προς τον πιο πρωτόγονο οργανισμό. Αυτό είναι μια μοντέρνα, φιλοσοφική αντίληψη.
Ο άγιος Βασίλειος λοιπόν πίστευε ότι τα είδη δεν εξελίσσονται το ένα σε κάποιο άλλο. ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΝ; Ο ίδιος ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, πιο πάνω ομολόγησε, ότι «Εδώ οφείλω να δηλώσω μια βασική αλήθεια: η μοντέρνα επιστήμη, όταν ασχολείται με επιστημονικά δεδομένα, όντως γνωρίζει περισσότερα από τους αγίους Πατέρες, και οι άγιοι Πατέρες θα μπορούσαν εύκολα να κάνουν λάθος, πάνω σε επιστημονικά δεδομένα.» Το ότι ο άγιος Βασίλειος, καταγράφει αυτό που πίστευε στην εποχή του, με τις ισχνές γνώσεις της εποχής, αγνοώντας πλήρως τη γενετική και την παλαιοντολογία, δεν σημαίνει ότι αυτό πρέπει να το δεχθούμε σήμερα, μιάμισι χιλιετία μετά, ως «θεόπνευστη δήλωση». Πρέπει να κατανοήσουμε, ότι με τις γνώσεις της εποχής, ήταν φυσικό ο άγιος, βλέποντας τη σταθερότητα των σπερμάτων στη διάρκεια μιας ζωής, να υποθέσει ότι αυτή η σταθερότητα διαρκούσε εξ αρχής και έως τέλους. Πρόκειται για μια επιστημονική υπόθεση, και όχι για θέμα πίστης. Και το να στηρίζεται κάποιος σε μια τέτοια άποψη, μόνο και μόνο επειδή ειπώθηκε από άγιο Πατέρα, είναι τουλάχιστον αφέλεια. Εάν ο άγιος Βασίλειος ζούσε σήμερα, είναι σίγουρο ότι ΠΟΤΕ δεν θα έλεγε αυτά τα λόγια, γνωρίζοντας τα δεδομένα της εποχής μας. Το ταπεινό καλαμπόκι, είναι μία από τις αποδείξεις του επιστημονικού λάθους του αγίου. Και όχι μόνο το καλαμπόκι, αλλά και η τομάτα, και το ρύζι, και η μπανάνα και τα καρότα, και πολλά ακόμα, μέχρι και η εξέλιξη όλων των ειδών των αιλουροειδών, διαψεύδουν τις επιστημονικές γνώσεις τις εποχής του, τις οποίες επικαλείται εσφαλμένα.
Οφείλω να σας πω, ότι δεν θεωρώ ιδιαίτερης σημασίας το ερώτημα αυτό καθ’ εαυτό. Θα αναλύσω αργότερα άλλα, πολύ πιο σοβαρά ερωτήματα.
Εάν ήταν όντως επιστημονικό δεδομένο πως ένα είδος δημιουργήματος μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα άλλο είδος, δεν θα δυσκολευόμουν καθόλου να το πιστέψω, μιας και ο Θεός μπορεί να κάνει τα πάντα, και οι μεταμορφώσεις και οι διαφοροποιήσεις που και τώρα παρατηρούμε στην φύση (το έμβρυο που γίνεται άνθρωπος, το βελανίδι που γίνεται τεράστιο δέντρο, η κάμπια που γίνεται πεταλούδα) είναι τόσο εκπληκτικές, που θα ήταν πολύ εύκολο κανείς να πιστέψει πως το ένα είδος μπορεί να «εξελιχθεί» σε ένα αλλιώτικο είδος. Όμως, δεν υπάρχει καμμία οριστική επιστημονική απόδειξη πως έχει συμβεί κάτι τέτοιο, πολλώ μάλλον πως αυτό είναι και νόμος του Σύμπαντος και πως ό,τι ζει σήμερα έχει τελικά προέλθει από κάποιο πρωτόγονο οργανισμό.
Μακάρι να μπορούσαμε να καλέσουμε σε επίγεια ζωή και πάλι τον π. Σεραφείμ Ρόουζ σήμερα στο 2008, για να του δείξουμε ότι αυτό που θεωρεί αναπόδεικτο, είναι πλέον αποδεδειγμένο με γενετικές αναλύσεις!
Είναι προφανές, πως οι άγιοι Πατέρες δεν πίστευαν σε μια τέτοια θεωρία μιας και η θεωρία της εξέλιξης δεν είχε εφευρεθεί παρά μόνο στην σύγχρονη εποχή.
Ακριβώς για τον λόγο αυτό, είναι άτοπο να αναζητάει κάποιος στοιχεία κατά της θεωρίας της Εξέλιξης (ή υπέρ της), στους αρχαίους αυτούς αγίους.
Η θεωρία αυτή είναι ένα προϊόν της μοντέρνας Δυτικής νοοτροπίας, και αν θέλετε, μπορώ να σας δείξω αργότερα πως ακριβώς εξελίχθηκε η θεωρία αυτή παράλληλα με τον ρου της μοντέρνας φιλοσοφίας, από τον Descartes και μετά – πολύ πριν τεθεί ζήτημα επιστημονικών αποδείξεων.
Καμία αντίρρηση. Μόνο που από τη στιγμή που πλέον υπάρχουν οι αποδείξεις, το θέμα «ξεκίνημα» έχει μόνο πληροφοριακό περιεχόμενο, και στην ουσία που μας απασχολεί απομένουν οι αποδείξεις.
Η ιδέα της εξέλιξης απουσιάζει παντελώς από το κείμενο της Γένεσης, σύμφωνα με το οποίο το κάθε πλάσμα δημιουργείται «κατά το είδος του» και όχι «δια μεταβολής του ενός είδους σε άλλο».
Απουσιάζει ως διδασκαλία με σαφήνεια. Από τη στιγμή όμως που η Γένεση περιγράφει ΑΛΗΘΙΝΑ γεγονότα, και η Εξέλιξη είναι αληθινό γεγονός αποδεδειγμένο), είναι λογικό ότι αυτά που περιγράφονται ΩΣ ΘΕΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΕΚΕΙ, και όχι ως απλή επιστημονική εκτίμηση, απηχούν την αλήθεια. Εκτός και αν πιστεύει κάποιος ότι η Γένεση περιγράφει φανταστικά γεγονότα, οπότε δεν είναι καν Ορθόδοξος.
Συνεπώς, ναι, ο Μωυσής γράφοντας, δεν είχε υπ’ όψιν του καμία εξέλιξη. Περιέγραφε απλώς αυτά που το έδειξε ο Θεός, έχοντας πρώτιστα, προφητικό σκοπό παρουσίασης. Μόνο που αυτά που έβλεπε, ήταν προϊόντα εξέλιξης, και με τις σημερινές μας γνώσεις, μπορούμε να κατανοήσουμε τι ακριβώς έβλεπε! Κάτι όμως που ο ίδιος δεν το ερμήνευσε εξελικτικά, αλλά το παρουσίασε μέσα από την Μεσοποτάμια οπτική της εποχής του, χωρίς να υποψιάζεται τη διαδικασία της Εξέλιξης.
Η φράση «κατά το είδος του», περιγράφει απλώς τον διαχωρισμό μεταξύ ειδών. ΔΕΝ ΑΠΟΚΛΕΙΕΙ την εξέλιξη του ενός είδους σε ένα άλλο. Δεν μας ξεκαθαρίζει αν αυτός ο διαχωρισμός έγινε μέσω εξέλιξης ή όχι. Η συνεχής επανάληψή της από διαφόρους Δημιουργιστές, τίποτα δεν προσθέτει στα επιχειρήματά τους, και είναι απορίας άξιο γιατί εμμένουν να την επαναλαμβάνουν.
Και ο άγιοι Πατέρες – όπως θα σας δείξω λεπτομερώς πιο κάτω – αποδέχθηκαν το κείμενο της Γένεσης με απλότητα, χωρίς να εντοπίζουν μέσα σ’ αυτό τις οποιεσδήποτε «επιστημονικές θεωρίες» ή αλληγορίες.
Πράγμα πολύ λογικό και αυτονόητο, αφού δεν είχαν στην εποχή τους τη γνώση της Εξέλιξης. Όσον αφορά δηλαδή στο επιστημονικό μέρος, είχαν ελλειπείς προϋποθέσεις κατανόησης των γεγονότων της Γένεσης. Και αυτό πρέπει να το έχουμε υπ’ όψιν μας πολύ σοβαρά, όταν μελετάμε τις ερμηνείες τους.
Εάν οι άγιοι Πατέρες, κατανοούσαν τη Γένεση απλά, σύμφωνα με τις γνώσεις της εποχής τους, γιατί θα πρέπει οι σημερινοί Δημιουργιστές, αντί να δεχθούν την επιστημονική ερμηνεία απλά, να ψάχνουν στη Γένεση διατυπώσεις, που να αντιτίθενται σε αποδεδειγμένα επιστημονικά πορίσματα; Εάν οι άγιοι Πατέρες χρησιμοποιούσαν για την ερμηνεία της Γενέσεως τις επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους, γιατί πρέπει εμείς σήμερα, να χρησιμοποιούμε τις επιστημονικές γνώσεις περασμένων χιλιετηρίδων, και όχι τις γνώσεις της δικής μας εποχής, κατά το παράδειγμα των αγίων Πατέρων;
Τώρα θα καταλάβετε για ποιόν λόγο δεν δέχομαι τις παραπομπές σας στον Αγ. Γρηγόριο Νύσσης περί της «ανόδου της φύσεως, από το πιο μικρό στο τέλειο» ως απόδειξη της εξέλιξης. Εγώ πιστεύω – καθώς αφηγείται το ιερό κείμενο της Γένεσης – πως πράγματι υπήρχε μια Δημιουργία με τάξη, βήμα προς βήμα, όμως πουθενά δεν αναφέρεται στην Γένεση ή στα κείμενα του Αγ. Γρηγορίου Νύσσης πως το ένα είδος πλάσματος μεταμορφώθηκε σε άλλο είδος, και πως όλα τα πλάσματα ήρθαν στην ύπαρξη με τον τρόπο αυτό! Διαφωνώ μαζί σας, όταν λέτε πως «η Δημιουργία περιγράφεται στο πρώτο κεφάλαιο της Γένεσης ακριβώς όπως την περιγράφει η μοντέρνα επιστήμη». Αν, με τον όρο «μοντέρνα επιστήμη», υπονοείτε την εξελικτική επιστήμη, τότε πιστεύω πως σφάλλετε, καθώς σας έχω ήδη επισημάνει.
Αυτή η προσωπική γνώμη του π. Σεραφείμ, είναι πέρα για πέρα λάθος. Από τη στιγμή που η Γένεση περιγράφει επιστημονικά γεγονότα ΑΛΗΘΙΝΑ, τότε μιλάει γι' αυτό ακριβώς που έχει ΑΠΟΔΕΙΞΕΙ η σύγχρονη επιστήμη. Διαφορετικά είναι παραμύθι! Όμως είναι αληθινή, άρα μιλάει για την Εξέλιξη που πράγματι συνέβη, και ο Μωυσής την περιέγραψε χωρίς να την κατανοεί, ούτε αυτή, ούτε τις αρχές λειτουργίας της.
Κάνετε λάθος με το να υποθέτετε πως το είδος της ανάπτυξης που περιγράφεται στην Γένεση, στον Αγ. Γρηγόριο Νύσσης και σε άλλους Πατέρες είναι το ίδιο με εκείνο που περιγράφει η διδασκαλία της εξέλιξης, πάντως, ένας τέτοιος ισχυρισμός δεν γίνεται να αποτελεί απλώς υπόθεση, ούτε να λαμβάνεται ως δεδομένο, αλλά χρειάζεται να το αποδείξετε, και πολύ ευχαρίστως μπορώ να συζητήσω μαζί σας αργότερα την «επιστημονική απόδειξη υπέρ και κατά της εξέλιξης», αν θέλετε. Η πρόοδος της Δημιουργίας σύμφωνα με το σχέδιο του Θεού είναι ένα πράγμα – η δε μοντέρνα επιστημονική (αλλά στην πραγματικότητα φιλοσοφική) θεωρία που διατείνεται πως είναι εντελώς άλλο πράγμα η πρόοδος δια της μεταμόρφωσης του ενός είδους σε άλλο, ξεκινώντας από έναν ή ολίγους πρωτόγονους οργανισμούς. Οι άγιοι Πατέρες δεν υποστήριζαν καμία τέτοιου είδους μοντέρνα θεωρία – αν εσείς μπορείτε να μου δείξετε πως υποστήριζαν κάτι τέτοιο, θα σας ακούσω ευχαρίστως.
Το ουσιαστικό ζήτημα δεν είναι αν οι άγιοι Πατέρες υποστήριζαν μια θεωρία, που δημιουργήθηκε και αποδείχθηκε πολλούς αιώνες μετά απ’ αυτούς. Το ουσιαστικό ζήτημα είναι αν οι άγιοι Πατέρες και η Γένεση, αναφέρονταν σε ΑΛΗΘΙΝΑ γεγονότα. Γιατί αν πράγματι αναφέρονταν σε αληθινά γεγονότα, αυτά που ανέφεραν, οπωσδήποτε είναι σύμφωνα με την αποδεδειγμένη Εξελικτική θεωρία. Εάν όμως ήταν κάτι ΑΝΤΙΘΕΤΟ, τότε ήταν μύθος. Όμως οι άγιοι Πατέρες, εκεί που εξέθεταν Θεία Αποκάλυψη, είναι βέβαιο ότι αναφέρονταν σε αληθινά γεγονότα. Και εφ’ όσον η Εξελικτική θεωρία είναι αποδεδειγμένα αληθινή, μπορούμε να ψάξουμε στα λεγόμενά τους, να ξεδιαλύνουμε τι απ’ αυτά ήταν Αποκάλυψη, και τι ήταν προσωπικές απόψεις τους, με βάση την παρωχημένη επιστήμη της εποχής τους.
Αν, πάλι, με την έκφραση «μοντέρνα επιστήμη» εννοείτε την επιστήμη που δεν είναι δέσμια της φιλοσοφικής θεωρίας της εξέλιξης, θα συνεχίζω να διαφωνώ μαζί σας και θα σας δείξω πιο κάτω γιατί πιστεύω –σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες- πως η μοντέρνα επιστήμη δεν μπορεί να επικαλεσθεί την παραμικρή γνώση της Εξαήμερης Δημιουργίας. Όπως και να έχει το πράγμα, είναι πολύ αυθαίρετο να ταυτίζει κανείς τα γεωλογικά στρώματα της γης με τις «περιόδους της δημιουργίας». Υπάρχουν πολλές δυσκολίες στην αφελή αυτή αντιστοιχία μεταξύ Γένεσης και επιστήμης.
Δύσκολο είναι σίγουρα. Όχι όμως αυθαίρετο. Εφ’ όσον και η Γένεση, και η Γεωλογία, και η Εξέλιξη, αναφέρονται στο ίδιο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ γεγονός, πρέπει να μπορούν να συντεθούν τα δεδομένα τους. Βεβαίως το αυθαίρετο Δημιουργιστικό δόγμα που αποδέχεται ο π. Σεραφείμ εδώ, δεν τον αφήνει να κατανοήσει ότι μάχεται την επιστημονικά αποδεδειγμένη πραγματικότητα. Γι’ αυτό και αδυνατεί να δει πού μπορούν να συνδεθούν. Τουλάχιστον στην ιστοσελίδα μας, έχουμε παρουσιάσει τέτοιες συνδέσεις, και για την έννοια των Δημιουργικών ημερών, και για τη δημιουργία του φωτός και των φωστήρων, και της ξηράς και της γης, και για την εξέλιξη των Δημιουργικών ημερών 3ης ως 6ης, και για τα ζώα της 5ης και 6ης Δημιουργικής ημέρας, και για τους συμβολισμούς τους στην Αποκάλυψη και στη Γένεση, και για την 6η και 7η Δημιουργική ημέρα και τη Θεολογική τους σημασία, και πολλά ακόμα. Και εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος:
"Εφ' όσον όλα αυτά που παρουσιάζουμε, είναι απολύτως επιστημονικά ακριβή, και σύμφωνα με τη σύγχρονη ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ επιστήμη, και φυσικά με τη Θεωρία της Εξέλιξης, και ταυτόχρονα σύμφωνα και απολύτως Θεολογικά και Φιλοσοφικά ακριβή με την Ορθόδοξη πίστη και την Αγία Γραφή, και εφ' όσον, (όπως παραδέχεται και ο π. Σεραφείμ Ρόουζ), η γνώμη των αγίων Πατέρων, δεν έχει καμία επιστημονική αξία, παρά μόνο Θεολογική, για ποιο λόγο δεν δέχονται οι Δημιουργιστές της Εξέλιξη, και την αντιπαραθέτουν σε πεπαλαιωμένες ερμηνείες της επιστήμης του 4ου αιώνα;"
Μήπως η «μοντέρνα επιστήμη» πιστεύει πως η χλόη και τα δένδρα της γης πράγματι υπήρχαν επί μακράς γεωλογικής περιόδου, πριν από την εμφάνιση του Ήλιου, ο οποίος δημιουργήθηκε μόλις την «Τέταρτη Ημέρα» της Δημιουργίας; Πιστεύω πως κάνετε σοβαρό λάθος, με το να συνδέετε την δική σας ερμηνεία της Αγίας Γραφής με μια συγκεκριμένη επιστημονική θεωρία (όχι επιστημονικό «δεδομένο»).
Εδώ για μια ακόμα φορά, ο π. Σεραφείμ αδυνατεί να κατανοήσει την έννοια της εμφάνισης του Ήλιου ως φωστήρος. Και θεωρεί ότι εμφανίσθηκε ΜΕΤΑ από τα φυτά, κάνοντας μια εντελώς αντιεπιστημονική και απλοϊκή ερμηνεία της Γενέσεως, αυθαίρετα, και ερήμην της λογικής και της επιστήμης. Γι’ αυτό και δεν κατανοεί (όπως έχουμε δείξει), ότι εκεί δεν έχουμε τη δημιουργία του ήλιου ως αστέρος, αλλά ως φωστήρος της γης! Ο δογματικός Δημιουργισμός, τυφλώνει ακόμα και πανέξυπνους και πνευματικούς ανθρώπους σαν τον π. Σεραφείμ, σε στοιχειώδους λογικής ζητήματα, σε σημείο να κακοπαριστάνεται η ίδια η Αγία Γραφή ως μύθευμα!
Είμαι της γνώμης πως η δική μας ερμηνεία της Αγίας Γραφής δεν θα έπρεπε να συνδέεται με οποιαδήποτε επιστημονική θεωρία – είτε αυτή είναι «εξελικτική», είτε είναι άλλη. Καλύτερα να αποδεχθούμε τις ιερές Γραφές όπως μας τις διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες (που θα αναπτύξω πιο κάτω), και ας μην κάνουμε εικασίες για το «πως» της Δημιουργίας. Η διδασκαλία της εξέλιξης είναι μια νέα εικασία για το «πως» της Δημιουργίας και από πολλές απόψεις, αντικρούει την διδασκαλία των αγίων Πατέρων, όπως θα δείξω στην συνέχεια.
Φυσικά ΔΕΝ είναι εικασία, αλλά ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Απλώς ο π. Σεραφείμ Ρόουζ είναι απληροφόρητος. Γι’ αυτό και δεν βλέπει την αλήθεια, ότι μια αληθινή διήγηση, πρέπει ΚΑΤ’ ΑΝΑΓΚΗΝ να είναι σύμφωνη με αποδεδειγμένα επιστημονικά δεδομένα. Και βλέποντας την (πράγματι υπαρκτή) διαφωνία της επιστημονικής αλήθειας, με εσφαλμένες ερμηνευτικές υποθέσεις αγίων Πατέρων, σε επιστημονικά θέματα, προτιμάει να κλείσει τα μάτια. «Πετάει ο γάιδαρος;» «-Πετάει!».
Ενώ πριν ο π. Σεραφείμ Ρόουζ έγραφε ότι "η μοντέρνα επιστήμη, όταν ασχολείται με επιστημονικά δεδομένα, όντως γνωρίζει περισσότερα από τους αγίους Πατέρες, και οι άγιοι Πατέρες θα μπορούσαν εύκολα να κάνουν λάθος, πάνω σε επιστημονικά δεδομένα", εδώ μας λέει ότι πρέπει να κλείσουμε τα μάτια στο τι λέει για όλα αυτά η Επιστήμη, και να δεχθούμε τι λένε οι άγιοι Πατέρες!
Και βέβαια δεν χρειάζεται αυτό να μας το πει καν ο π. Σεραφείμ Ρόουζ! Το λέει ένας άγιος, ο άγιος Φώτιος! Αυτός μας ξεκαθαρίζει ότι είναι δυνατόν κάποιες ερμηνείες αγίων Πατέρων, να είναι ΛΑΘΟΣ! Μας λέει: "«...Ακόμη, πόσες δυσκολίες των καταστάσεων ανάγκαζαν πολλούς Πατέρες άλλα να τα παραποιούν, άλλα να τα λεν με πνεύμα συγκατάβασης, άλλα να λεν όταν ξεσηκώνονταν οι απείθαρχοι, άλλα να τα λεν από άγνοια, καθώς βέβαια είναι ανθρώπινο να σφάλει κανείς. Και αν παραποίησαν κάτι ή, για κάποιο λόγο που εμείς τώρα αγνοούμε, παρεξέκλιναν από την ορθή πορεία, τη στιγμή μάλιστα που δεν τους ζητήθηκε να εκφέρουν άποψη ούτε κανείς τους παρακάλεσε να του διδάξουν την αλήθεια, τους αναγνωρίζουμε το ίδιο ως Πατέρες, όπως θα τους αναγνωρίζαμε και αν δεν εξέφραζαν αυτή την άποψη... τη διδασκαλία τους στην οποία πλανήθηκαν δε θα την ακολουθήσουμε...» (Φωτίου, Επιστολή Ε΄, Προς τον Ακυλουΐας Ιωάννην ι΄, εις Ι. Βαλέττα, Φωτίου Επιστολαί, Λονδίνο 1864, σ. 196)." Περισσότερα όμως μπορείτε να βρείτε στο σχετικό μας άρθρο, εδώ. Γιατί λοιπόν τόση εμμονή σε εσφαλμένες ερμηνείες αγίων Πατέρων, που έχουν αποδειχθεί εσφαλμένες από τη σύγχρονη επιστήμη; Γιατί τόσο μπλέξιμο και τόσο αντιεπιστημονικό μένος κατά αποδεδειγμένων θεωριών, όπως της Εξέλιξης, από Δημιουργιστές, όταν ο ίδιος ο άγιος Φώτιος, μας λέει ότι είναι φυσιολογικό να έχουν κάνει λάθη οι άγιοι Πατέρες σε τέτοια (αλλά και σε άλλα) ερμηνευτικά θέματα; Τον άγιο Φώτιο γιατί τον προσπερνούν και δεν αποδέχονται τα λόγια του, παρά μένουν κολλημένοι σε εσφαλμένες επιστημονικές ερμηνείες του 4ου αιώνα;
Βεβαίως αποδέχομαι τις παραπομπές σας από τον Αγ. Γρηγόριο Νύσσης. Έχω βρει και άλλες που τις μοιάζουν, στους αγίους Πατέρες. Και βεβαίως δεν αρνούμαι πως η φύση μας είναι εν μέρει μια φύση ζώου και πως είμαστε δεμένοι με ολόκληρη την κτίση, που αποτελεί αληθινά θαυμαστή ένωση.
Όμως όλα αυτά δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την διδασκαλία της εξέλιξης – την διδασκαλία εκείνη που ορίζεται σε όλα τα επίσημα βιβλία ως η καταγωγή όλων των σήμερα υπαρχόντων κτισμάτων από ένα ή περισσότερα πρωτόγονα πλάσματα, μέσω της διαδικασίας της μεταμόρφωσης του ενός είδους σε εντελώς άλλο είδος.
Στο βαθμό που αυτή είναι μία ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΗ θεωρία, και στο βαθμό που οι διατυπώσεις των αγίων Πατέρων είναι αληθινές, κατ’ ανάγκην σχετίζονται, είτε μπορεί να το παραδεχθεί ο π. Σεραφείμ, είτε όχι. Γιατί βλέπουμε στα κείμενά του την ίδια επαναλαμβανόμενη στείρα άρνηση ότι η Εξέλιξη είναι αποδεδειγμένη. Κάτι όμως που είναι σαφώς και αποδεδειγμένα εσφαλμένη θέση του. Και πιο πάνω παρουσιάσαμε πλήθος άρθρων που δείχνουν αυτή τη μεταβολή ειδών σε άλλα είδη, και μάλιστα σε συμφωνία με τη Γένεση!
Επί πλέον, πρέπει να αντιληφθείτε (και τώρα πλησιάζω τις σημαντικές διδαχές των αγίων Πατέρων επί του θέματος) πως ο ίδιος ο Αγ. Γρηγόριος Νύσσης σαφέστατα δεν πίστευε σε πράγματα όπως την μοντέρνα διδασκαλία της εξέλιξης, καθώς μας διδάσκει πως ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, όντως δημιουργήθηκε άμεσα από τον Θεό, και πως δεν παράχθηκε όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Στο βιβλίο του «Κατά Ευνομίου», γράφει:
«Ο πρώτος άνθρωπος, και ο άνθρωπος που γεννήθηκε εξ αυτού, έλαβαν την ύπαρξή τους με διαφορετικό τρόπο – ο δεύτερος με την σαρκική συνεύρεση, και ο πρώτος με ‘καλούπωμα’ από τον ίδιο τον Χριστό – και όμως, παρ’ ότι πιστεύεται πως είναι δύο, δεν διαχωρίζονται κατά τον ορισμό της ύπαρξής τους, και δεν εκλαμβάνονται ως δύο διαφορετικά όντα…. Η αντίληψη περί της «ανθρωποσύνης» του Αδάμ και του Άβελ δεν εμπεριέχει καμία απόκλιση ως προς την προέλευσή τους, όπως και η σειρά ή ο τρόπος με τον οποίο ήρθαν στην ύπαρξη δεν προσδίδουν την οποιαδήποτε διαφορά στην φύση τους.» (Κατά Ευνομίου, 10: 34)
Και πάλι:
Εκείνο που διαθέτει λογική, και είναι θνητό, και είναι ικανό για σκέψη και γνώση ονομάζεται «άνθρωπος», εξ ίσου στην περίπτωση του Αδάμ και του Άβελ, και αυτό το όνομα της φύσης δεν αλλάζει, ούτε από το γεγονός πως ο Άβελ ήρθε στην ύπαρξη δια της αναπαραγωγής, ούτε από το δεδομένο πως ο Αδάμ ήρθε στην ύπαρξη χωρίς την διαδικασία αναπαραγωγής. (Απάντηση εις τον Ευνόμιο, 2ο βιβλίο, σελ.299 στην Αγγλική έκδοση).
Βεβαίως εδώ ο άγιος Βασίλειος κάνει επιστημονικό λάθος, αποδεχόμενος απλά την εσφαλμένη επιστήμη της εποχής του, και ερμηνεύοντας τη Γένεση σε λάθος βάσεις. Ο τρόπος δημιουργίας του Αδάμ όμως, δεν αποτελεί δογματικό ζήτημα σωτηρίας, γι’ αυτό και δεν έλαβε ο Θεός πρόνοια να προστατέψει τον άγιο από αυτό το ΜΗ ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΟ σφάλμα. Μήπως ο άγιος Βασίλειος, δεν κάνει και άλλο λάθος, ερμηνεύοντας τα "ερπετά" ως "ψάρια", μόνο και μόνο επειδή δεν του έβγαινε η Δημιουργιστική ερμηνεία, μια και αγνοούσε τότε την Εξελικτική που είναι και σωστή, και σύμφωνη με το κείμενο;
Βεβαίως συμφωνώ με την διδασκαλία του Αγ. Αθανασίου την οποία αναφέρετε, πως «ο πρωτόπλαστος ήταν φτιαγμένος από το χώμα όπως όλοι, και πως το χέρι που είχε φτιάξει τον Αδάμ τότε, δημιουργεί και τώρα και πάντα εκείνους που έρχονται μετά από αυτόν.»
Πως είναι δυνατόν να αρνηθεί κανείς αυτήν την ολοφάνερη αλήθεια της συνεχούς δημιουργικής δράσης του Θεού; Όμως, αυτή η γενική αλήθεια διόλου δεν αντικρούει την ειδική αλήθεια πως ο πρώτος άνθρωπος κατασκευάστηκε με τρόπο αλλιώτικο από ότι όλοι οι άλλοι άνθρωποι, όπως μας διδάσκουν ξεκάθαρα και άλλοι Πατέρες.
Βεβαίως δεν αντικρούει την εσφαλμένη κλασσική αντίληψη αυτή. Παράλληλα όμως, δίνει ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ τη δυνατότητα να κατανοήσουμε ΣΩΣΤΑ το χωρίο, σύμφωνα με την επιβεβαιωμένη θέση της επιστήμης, ότι ο Αδάμ είχε γονείς όπως όλοι μας. Δεν αμφιβάλλω ότι ο άγιος δεν είχε αυτό υπ’ όψιν του. Αλλά σε ένα Θεόπνευστο κείμενο, συχνά το νόημα είναι πολύ ευρύτερο απ’ ό,τι νομίζει ο ίδιος ο γράφων!
Έτσι, ο Αγ. Κύριλλος Ιεροσολύμων αποκαλεί τον μεν Αδάμ «πρωτόπλαστο άνθρωπο του Θεού»
Αυτή η φράση και πάλι χάριτι Θεού δεν είναι αντίθετη από την Εξέλιξη. Ο Αδάμ ήταν ο πρώτος που πλάσθηκε εκτός από κατ’ εικόνα, και καθ’ ομοίωσιν!
αλλά τον Κάϊν τον αποκαλεί «πρωτογενή άνθρωπο». (Κατηχητικές Ομιλίες, Β, 7).
Μία ακόμα κλασσική περίπτωση επιστημονικού σφάλματος αγίου Πατρός.
Αλλού, διδάσκει ξεκάθαρα – συζητώντας την δημιουργία του Αδάμ – πως ο Αδάμ δεν είχε συλληφθεί από άλλο σώμα: «…Το ότι συλλαμβάνονται σώματα από σώματα, αν και αξιοθαύμαστο, είναι πάντως δυνατό. Όμως, το να γίνει το χώμα της γης άνθρωπος, αυτό είναι ακόμα πιο αξιοθαύμαστο.» (Κατηχητικές Ομιλίες, ΙΒ, 30).
Ομοίως, και εδώ κάνει το ίδιο λάθος, εξηγώντας τη Γένεση με τα στενά όρια της αρχαίας επιστημονικής γνώσης.
Ακόμα, ο θείος Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει:
«Είναι πιθανό, εκείνοι που αποδίδουν το Άκτιστο και το Κτιστό σε φύσεις αμφιλεγόμενων θεών να κάνουν τον Αδάμ και τον Σηθ διαφορετικούς κατά την φύση, αφού ο πρώτος δεν ήταν γεννημένος από σάρκα (επειδή είχε δημιουργηθεί), ενώ ο δεύτερος ήταν γεννημένος από τον Αδάμ και την Εύα.» (Ομιλία επί των Φώτων, ΙΒ)
Και ο ίδιος Πατέρας λέει με ακόμα περισσότερη σαφήνεια:
«Και ο Αδάμ λοιπόν; Μην τυχόν δεν ήταν το μόνο άμεσο δημιούργημα του Θεού; Ναι, θα πείτε. Ήταν λοιπόν ο μόνος άνθρωπος; Με κανένα τρόπο. Και για ποιόν λόγο, παρά μόνο επειδή όλη η ανθρωπότητα αποτελεί απ’ ευθείας δημιουργία; Αφού και το γεννηθέν είναι επίσης άνθρωπος.» (Third Theological Oration, On the Son, ch. XI)
Και ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός, του οποίου η θεολογία περιέχει επακριβώς την διδασκαλία όλων των πρώιμων Πατέρων, γράφει:
«Ο πρωταρχικός σχηματισμός (του ανθρώπου) ονομάζεται «δημιουργία», και όχι «γέννηση», διότι η δημιουργία είναι ο αρχικός σχηματισμός στα χέρια του Θεού, ενώ η γέννηση είναι η διαδοχή του ενός από τον άλλον που έγινε υποχρεωτικά, λόγω της θανατικής ποινής που μας επιβλήθηκε εξ αιτίας της παρακοής.» (Περί Ορθοδόξου Πίστεως, Β, 30)
Ως εδώ, όλοι οι αναφερόμενοι άγιοι πατέρες, κάνουν το ίδιο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ σφάλμα, αγνοώντας τη σημερινή επιστημονική γνώση. Ο δε άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, κάνει και σφάλμα ετυμολογικό, περιορίζοντας αδικαιολόγητα (και εξ εσφαλμένων συνεπαγωγών) την έννοια της λέξεως Δημιουργία.
Και για την Εύα, τι λέτε; Μήπως δεν πιστεύετε πως – σύμφωνα με την διδαχή της Γραφής και των αγίων Πατέρων – εκείνη δημιουργήθηκε από το πλευρό του Αδάμ, και δεν γεννήθηκε από κάποιο άλλο πλάσμα; Όμως ο Αγ. Κύριλλος γράφει:
«Η Εύα γεννήθηκε από τον Αδάμ, και δεν συνελήφθη από μητέρα, παρά προήλθε μόνο εξ ενός ανδρός.» (Κατηχητικές Διδαχές ΙΒ, 29)
Και ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός, συγκρίνοντας την Υπεραγία Θεοτόκο με την Εύα, γράφει:
«Καθώς η δεύτερη είχε προέλθει από τον Αδάμ χωρίς ένωση, έτσι και η πρώτη προσήγαγε τον νέο Αδάμ, ο οποίος προήλθε σύμφωνα με τους νόμους της τεκνοποιίας, αλλά και πάνω από την φύση της διαδοχής.» (Περί της Ορθοδόξου Πίστεως, Δ, 14)
Για την Εύα βεβαίως δεν υπάρχει ο παραμικρός γνωστός επιστημονικός λόγος να αμφισβητήσουμε την ακριβή περιγραφή της Γενέσεως. Γι’ αυτό και βέβαια θα αποδεχθούμε το θέμα όπως περιγράφεται.
Θα μπορούσα να παραθέσω και άλλους αγίους Πατέρες επί του θέματος αυτού, αλλά δεν θα το κάνω, παρά μόνο αν εσείς αμφισβητήσετε το σημείο αυτό. Αλλά, με όλη αυτή την συζήτηση, δεν έφτασα ακόμα στα πιο σημαντικά ερωτήματα που εγείρονται από την θεωρία της εξέλιξης, έτσι θα προχωρήσω τώρα σε ορισμένα από αυτά.
Ουσιαστικά ως εδώ, ο π. Σεραφείμ, όχι μόνο δεν επιτυγχάνει τίποτα με μια στείρα άρνηση των τεκμηριωμένων αποδείξεων της Επιστήμης, αλλά επιπλέον δείχνει ότι η προσκόλλησή του σε εσφαλμένες επιστημονικές ερμηνείες αγίων Πατέρων, είναι εντελώς αδικαιολόγητη, μια και Ο ΙΔΙΟΣ παραδέχθηκε στην ενότητα αυτή, ότι οι άγιοι Πατέρες, είναι δυνατόν να λανθάνουν σε επιστημονικά θέματα χωρίς σωτηριολογικό χαρακτήρα!
Πατερική Εξήγηση
Σε όσα έγραψα για τον Αδάμ και την Εύα, θα προσέξατε ότι αναφερόμουν στους αγίους Πατέρες, οι οποίοι ερμηνεύουν το κείμενο της Γένεσης με ένα τρόπο που θα μπορούσε να αποκληθεί μάλλον «κυριολεκτικός». Να υποθέσω πως προτιμάτε να ερμηνεύετε το κείμενο περισσότερο «αλληγορικά», όταν λέτε πως η πίστη στην άμεση δημιουργία του Αδάμ από τον Θεό είναι «μια πολύ στενή αντίληψη των Αγίων Γραφών»;
Ανεξαρτήτως τι εννοούσε ο κ. Καλόμοιρος, το γεγονός είναι ότι το κείμενο της Γενέσεως, ΜΟΝΟ δια της εξελικτικής ερμηνείας, μπορεί να ερμηνευθεί κυριολεκτικά, μια και αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα, που έχουν εξιχνιασθεί πλήρως από την επιστήμη. Η δε «στενή» αντίληψη, είναι αυτή που θέλει σώνει και καλά να περιορίσει ένα Θεόπνευστο Αποκαλυμμένο κείμενο, στις στενές ερμηνείες αγίων των περασμένων αιώνων! Στο σχετικό μας άρθρο, έχουμε δείξει πλήθος στοιχείων ενδεικτικών, για το πώς οι Δημιουργιστές ΠΡΟΣΠΕΡΝΟΥΝ, ή ερμηνεύουν ΣΥΜΒΟΛΙΚΑ, όσα τους δημιουργούν πρόβλημα στη Δημιουργιστική τους ερμηνεία. Παρ' όλα αυτά, εξακολουθούν να θεωρούν την εσφαλμένη τους ερμηνεία ως... κυριολεκτική!
Αυτό είναι ένα απόλυτα ζωτικό σημείο, και εκπλήσσομαι με την διαπίστωση πως «Ορθόδοξοι εξελικτές» διόλου δεν γνωρίζουν με ποιόν τρόπο οι Πατέρες ερμηνεύουν το βιβλίο της Γένεσης. Είμαι βέβαιος πως θα συμφωνήσετε μαζί μου, πως δεν είμαστε ελεύθεροι να ερμηνεύουμε της ιερές Γραφές όπως μας αρέσει, αλλά οφείλουμε να τις ερμηνεύουμε με τον τρόπο που μας διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες.
Για μια φορά ακόμα κάνει εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ λογικά άλματα. Γιατί αφ’ ενός αφού έχει παραδεχθεί ότι οι άγιοι Πατέρες μπορούν να έχουν κάνει λάθη σε επιστημονικά θέματα, επανέρχεται για να παρουσιάσει τα πατερικά αυτά λάθη, ως «τον τρόπο» που μας διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες για ερμηνεία! Δηλαδή μας διδάσκουν την ερμηνεία με… λάθη; Ου μη γέννοιτο!
Αφ’ ετέρου, οι άγιοι μας δίδαξαν τη χρήση της σύγχρονης σ’ εμάς επιστήμης στις ερμηνείες μας, όπως ακριβώς έκαναν και αυτοί! Όμως ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, όχι μόνο δεν τους μιμείται, αλλά χρησιμοποιεί παρωχημένη επιστήμη από την εποχή του, σε αντίθεση με αυτό που έκαναν οι άγιοι Πατέρες!
Σχετικά με το αν και κατά πόσον μας δεσμεύουν οι ερμηνείες των αγίων Πατέρων του παρελθόντος σήμερα, εκτός από το προαναφερθέν άρθρο με τα λόγια του αγίου Φωτίου, που λέει για τα λάθη τους, οι αντιφατικές θέσεις του Δημιουργισμού στο θέμα αυτό, αναιρείται και στο άρθρο μας με θέμα: "Είναι απαγορευμένες οι ερμηνείες που δεν ειπώθηκαν πρώτα από τους αγίους Πατέρες;"
Φοβούμαι πως όσοι ομιλούν για την Γένεση και την εξέλιξη δεν δίνουν σημασία στην αρχή αυτή. Κάποιοι άνθρωποι έχουν τόση έγνοια να πολεμούν τον Προτεσταντικό Φονταμενταλισμό, που φτάνουν στα άκρα προκειμένου να αντικρούσουν όποιον επιθυμεί να ερμηνεύσει το ιερό κείμενο της Γένεσης «κυριολεκτικά». Κάνοντάς το όμως, δεν αναφέρονται ποτέ στον Μέγα Βασίλειο ή σε άλλους σχολιαστές του Βιβλίου της Γένεσης, οι οποίοι δηλώνουν ξεκάθαρα τις αρχές που πρόκειται και εμείς να ακολουθήσουμε κατά την ερμηνεία μας του ιερού κειμένου.
Εδώ ουσιαστικά ο π. Σεραφείμ Ρόουζ υπεραμύνεται του Προτεσταντικού φονταμενταλισμού, καθώς απ’ αυτόν έχει πάρει τις Δημιουργιστικές θέσεις του! Γι’ αυτό και δεν ακολουθεί το παράδειγμα των αγίων Πατέρων, στο να δίνει σημασία στην σύγχρονη σ’ αυτόν επιστήμη, αλλά την αρνείται κατά το Προτεσταντικό παράδειγμα.
Ο δε άγιος Βασίλειος, τον οποίο επικαλείται εδώ ο π. Σεραφείμ, και αυτός στην εποχή του, προκειμένου να ξεπεράσει την ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ερμηνεία της Γενέσεως, επειδή την αγνοούσε, και δεν του έβγαινε η Δημιουργιστική ερμηνεία που γνώριζε, έκανε τις δικές του παραβάσεις στις αρχές που ο ίδιος έθεσε!
Φοβούμαι πως πολλοί από εμάς - που διατεινόμαστε πως ακολουθούμε την Πατερική παράδοση – είμαστε μερικές φορές απρόσεκτοι και εύκολα καταλήγουμε να αποδεχόμαστε την δική μας «σοφία» στην θέση των διδασκαλιών των αγίων Πατέρων. Πιστεύω ακράδαντα πως η σύνολη κοσμοθεωρία και φιλοσοφία βρίσκονται μέσα στους αγίους Πατέρες: αν αφουγκραζόμασταν την δική τους διδασκαλία αντί να νομίζουμε πως είμαστε αρκετά σοφοί ώστε να διδάσκουμε τους άλλους από την δική μας «σοφία», δεν θα ξεστρατίζαμε.
Σωστή διαπίστωση, την οποία όμως ο π. Σεραφείμ αποτυγχάνει να ακολουθήσει στο επιστημονικό ζήτημα της Εξέλιξης, αν και σε άλλα ζητήματα σωτηριολογικά, το έχει επιτύχει με θαυμάσιο τρόπο.
Και τώρα, ζητώ να εξετάσετε μαζί μου το πολύ σημαντικό και θεμελιώδες ερώτημα: πως μας διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες να ερμηνεύουμε το βιβλίο της Γένεσης; Ας αφήσουμε κατά μέρος τις προκαταλήψεις μας περί «κυριολεκτικών» ή «αλληγορικών» ερμηνειών, και ας δούμε τι μας διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες σχετικά με την ανάγνωση του κειμένου της Γένεσης.
Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι καλύτερο από το να αρχίσουμε με τον ίδιο τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος έγραψε τόσο εμπνευσμένα για τις Έξι Ημέρες της Δημιουργίας. Στην Εξαήμερό του γράφει:
Ας οι μη καταδεχόμενοι τας κοινάς των γεγραμμένων εννοίας, το ύδωρ ουχ ύδωρ λέγουσιν, αλλά τινα άλλην φύσιν, και φυτόν και ιχθύν προς το εαυτοίς δοκούν ερμηνεύουσι, και ερπετών γένεσιν και θηρίων επί τας οικείας υπονοίας παρατρέψαντες εξηγούνται, ώσπερ οι ονειροκρίται των φανέντων εν ταις καθ ύπνον φαντασίαις προς τον οικείον σκοπόν τας εξηγήσεις ποιούμενοι. Εγώ δε χόρτον ακούσας, χόρτον νοώ, και φυτόν, και ιχθύν, και θηρίον, και κτήνος, πάντα ως είρηται ούτως εκδέχομαι. Και γαρ ουκ επαισχύνομαι το ευαγγέλιον…
Επειδή τα μηδέν προς ημάς ως άχρηστα ημίν απεσιώπησεν· άρα τούτου ένεκεν ατιμότερα ηγήσομαι της μωρανθείσης σοφίας τα του Πνεύματος λόγια; ή μάλλον δοξάσω τον μη απασχολήσαντα τον νουν ημών επί τα μάταια, αλλά πάντα εις οικοδομήν και καταρτισμόν των ψυχών ημών γραφήναι οικονομήσαντα; Ό μοι δοκούσι μη συνειδότες τινές, παραγωγαίς τισι και τροπολογίαις σεμνότητά τινα εκ της οικείας αυτών διανοίας επεχείρησαν τοις γεγραμμένοις επιφημίσαι. Αλλά τούτό εστιν εαυτόν σοφώτερον ποιούντος των λογίων του Πνεύματος, και εν προσποιήσει εξηγήσεως τα εαυτού παρεισάγοντος. Νοείσθω τοίνυν ως γέγραπται.
(Εκείνοι που δεν αποδέχονται τις κοινές έννοιες των Γραφών λένε πως το νερό δεν είναι νερό αλλά κάποια αλλιώτικη φύση, και εξηγούν το φυτό και το ψάρι σύμφωνα με την δική τους γνώμη, και περιγράφουν επίσης την γένεση των ερπετών και των θηρίων, κάνοντας αλλαγές σύμφωνα με τις δικές τους ιδέες, όπως κάνουν οι ερμηνευτές ονείρων, οι οποίοι ερμηνεύουν για τους δικούς τους σκοπούς όσα βλέπουν μέσα στα όνειρά τους. Όταν εγώ ακούω χορτάρι, κατανοώ χορτάρι, και παρομοίως το φυτό, και το ψάρι, και το θηρίο και το κτήνος – όπως λέγονται, έτσι τα αποδέχομαι. Διότι, δεν ντρέπομαι για το Ευαγγέλιο…….
Επειδή αυτά που δεν ήταν ουσιώδη για μας (ο Μωυσής) τα αποσιώπησε σαν άχρηστα πράγματα, εγώ λοιπόν, για τον λόγο αυτό, θα προτιμήσω την μωρανθείσα σοφία περισσότερο από τα λόγια του Αγίου Πνεύματος; Ή θα προτιμήσω να δοξάσω Εκείνον που δεν κράτησε το μυαλό μας απασχολημένο με μάταια πράγματα, αλλά οικονόμησε ώστε να είναι καταγεγραμμένα όλα εκείνα που είναι για την οικοδομή και τον καταρτισμό των ψυχών μας; Κάτι που μου φαίνεται πως δεν είχαν συνειδητοποιήσει ορισμένοι που επιχείρησαν -με κάποιες προσθήκες και τροπολογίες- να προσδώσουν στα ήδη γραμμένα μια σεμνότητα δικής τους επινόησης. Αλλά αυτό είναι το «έκανε τον εαυτόν του σοφότερο από τις αποκαλύψεις του Πνεύματος», όπου, προσποιούμενος πως εξηγεί, εισάγει τις δικές του ιδέες. Για τον λόγο αυτό, ας κατανοείται όπως γράφτηκε. (Εξαήμερος 9,1)
Είναι φανερό πως ο Άγ. Βασίλειος μας προειδοποιεί πως πρέπει να αποφεύγουμε να «εξηγούμε ελαφρά τη καρδία» τα πράγματα της Γένεσης τα οποία είναι δύσκολα να κατανοήσει η κοινή λογική μας – κάτι που είναι πολύ εύκολο για ένα «φωτισμένο» σύγχρονο άνθρωπο να κάνει, ακόμα και αν είναι Ορθόδοξος Χριστιανός. Οπότε, ας επιδιώξουμε μάλλον να κατανοήσουμε την ιερά Γραφή όπως την κατανοούν οι Πατέρες, και όχι σύμφωνα με την σύγχρονη «σοφία» μας. Και ας μην αρκεσθούμε στις απόψεις ενός μόνο Πατέρα, αλλά, ας εξετάσουμε και τις απόψεις άλλων αγίων Πατέρων.
Πολύ σωστή η διαπίστωση του αγίου Βασιλείου. Μόνο που πρόκειται για το ίδιο αυτό θέμα για το οποίο μιλήσαμε προηγουμένως, το οποίο παραβιάζει και ο ίδιος ο άγιος Βασίλειος, όταν ερμηνεύει τα ερπετά ως «ψάρια», γιατί δεν γνωρίζει την εξελικτική σημασία της Γενέσεως! Και για το θέμα αυτό, έχουμε σχετικό άρθρο. Στην πραγματικότητα, αλληγορική είναι η ερμηνεία των δημιουργιστών, που θέλουν σώνει και καλά να περιορίσουν το νόημα της Γένεσης στις δικές τους στενές ερμηνείες. Όπως ο άγιος Βασίλειος, για να μη γνωρίζει στην εποχή του την Εξελικτική θεωρία, ερμήνευσε τα "ερπετά" ως... "ψάρια", με τον Δημιουργιστικό τρόπο, και παρά τη ρητή του διαβεβαίωση, ότι αυτό είναι λάθος!
Ένας από τους πιο αναγνωρισμένους σχολιασμούς του βιβλίου της Γένεσης είναι εκείνος του Αγ. Εφραίμ του Σύρου. Οι απόψεις του έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα για μας, για τον λόγο ότι ήταν «Ανατολικός» και γνώριζε καλά την Εβραϊκή γλώσσα. Σύγχρονοι μελετητές μας λένε πως οι «Ανατολικοί» έχουν την τάση να δίνουν «αλληγορικές» ερμηνείες, και πως το βιβλίο της Γένεσης θα έπρεπε ομοίως να κατανοείται με τον τρόπο αυτό. Όμως, ας δούμε τι λέει ο Άγιος Εφραίμ στον σχολιασμό του για την Γένεση:
Κανείς δεν πρέπει να νομίζει πως η Δημιουργία των Έξι Ημερών είναι αλληγορία. Είναι το ίδιο ανεπίτρεπτο να λέει κανείς πως εκείνο που φαίνεται (σύμφωνα με την αφήγηση) να έχει δημιουργηθεί σε διάστημα έξι ημερών, να είχε δημιουργηθεί μέσα σε μια μόνο στιγμή, και παρομοίως, πως ορισμένα ονόματα που εμφανίζονται μέσα στην αφήγηση είτε δεν υποδηλώνουν το παραμικρό, ή υποδηλώνουν κάτι άλλο. Τουναντίον, οφείλει κανείς να γνωρίζει πως, έτσι όπως ο ουρανός και η γη τα οποία είχαν δημιουργηθεί εξ αρχής είναι πράγματι ο ουρανός και η γη, και δεν σημαίνουν κάτι άλλο που να αναγνωρίζεται με το όνομα «ουρανός» και «γη», έτσι και όσα άλλα πράγματα αναφέρονται ως κτιστά και βαλμένα σε τάξη - μετά από την δημιουργία του ουρανού και της γης – δεν αποτελούν κούφια ονόματα, αλλά, η ίδια η ουσία των κτιστών φύσεών τους αντιστοιχεί στην δύναμη αυτών των ονομάτων. (Σχολιασμός επί της Γένεης, κεφ.1)
Φυσικά, όλα αυτά δεν είναι παρά γενικές αρχές. Ας δούμε τώρα ορισμένες συγκεκριμένες εφαρμογές των αρχών αυτών από τον Άγιο Εφραίμ:
Παρ’ ότι το φως και τα σύννεφα είχαν δημιουργηθεί μέσα σε μια απειροελάχιστη στιγμή, η ημέρα και η νύχτα της Πρώτης Ημέρας είχαν διάρκεια 12 ωρών εκάστη. (του ιδίου) Και πάλι:
Όταν, σε ένα σπινθήρισμα του ματιού, αφαιρέθηκε η πλευρά (του Αδάμ) και το ίδιο αστραπιαία η σάρκα πήρε την θέση της και η γυμνή πλευρά προσέλαβε την πλήρη μορφή και όλη την ομορφιά της γυναικός, τότε ο Θεός την οδήγησε να την παρουσιάσει στον Αδάμ. (του ιδίου)
Είναι ολοφάνερο, πως ο Άγιος Εφραίμ διαβάζει το βιβλίο της Γένεσης «όπως γράφτηκε». Όταν ακούει για την «πλευρά του Αδάμ», καταλαβαίνει «πλευρά του Αδάμ», και δεν το εκλαμβάνει ως αλληγορική έκφραση κάποιου άλλου υπονοούμενου. Παρομοίως, εκλαμβάνει τις Έξι Ημέρες της Δημιουργίας ως μόνο έξι ημέρες, εκάστη με 24 ώρες, τις οποίες διαιρεί σε «εσπέρας» και πρωία» με 12ωρη διάρκεια η κάθε μία τους.
Εδώ τόσο ο άγιος Ευφραίμ, όσο και ο π. Σεραφείμ, ΥΠΕΡΒΑΙΝΟΥΝ τα γραμμένα. Γιατί ΠΟΥΘΕΝΑ δεν αναφέρονται στο κείμενο της Γενέσεως «12 ώρες», ώστε να ισχυρισθεί οποιοσδήποτε οτιδήποτε τέτοιο. Και όχι μόνο είναι και αυτό ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΟ επιστημονικά, ότι είναι λάθος, αλλά και η ίδια η Αγία Γραφή σαφέστατα αναφέρει στην ίδια τη Γένεση, τη ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ διάρκεια των ημερών, όπως έχουμε ήδη δείξει. Έχουμε εδώ μία σαφέστατη υπέρβαση των γεγραμμένων, και παράβαση των όσων σαφώς λέγονται στη Γένεση. Τέτοιου είδους εμμονές μάλιστα, γίνονται ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΕΣ αιτίες, να φεύγει ο κόσμος από την Εκκλησία, επειδή εξ αιτίας των Δημιουργιστών που εμμένουν στα λάθη, συγχέει τη διδασκαλία της με τέτοιου είδους εσφαλμένες (και γελοίες σήμερα) εμμονές, περί 24άωρων δημιουργικών ημερών.
Γράφετε: «Εφ’ όσον ο ίδιος ο Θεός δημιούργησε τον Χρόνο, το να δημιουργήσει κάτι ‘στιγμιαία’ θα αποτελούσε πράξη αντίθετη στην ίδια την απόφασή Του και το θέλημά Του… Όταν ομιλούμε για την δημιουργία των αστέρων, των φυτών, των ζώων και του ανθρώπου δεν ομιλούμε για θαύματα – δεν ομιλούμε για τις ασυνήθιστες επεμβάσεις του Θεού στην Δημιουργία, αλλά για την ‘φυσική’ διαδρομή της Δημιουργίας.»
Αναρωτιέμαι, μήπως έχετε υποκαταστήσει εδώ την διδασκαλία των αγίων Πατέρων με λίγη από την «σύγχρονη σοφία»;
Όχι με λίγη από τη σύγχρονη σοφία, αλλά με λίγες από τις σύγχρονες ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ! Έχει μεγάλη διαφορά! Δεν φιλοσοφεί η Επιστήμη. ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ!
Τι είναι η αρχή όλων των πραγμάτων, παρά ένα θαύμα; Σας έχω ήδη δείξει πως ο Αγ. Γρηγόριος Νύσσης, ο Αγ. Κύριλλος Ιεροσολύμων, ο Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός (και μάλιστα όλοι οι Πατέρες) διδάσκουν πως ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εμφανίσθηκε με ένα τρόπο που διέφερε από την φυσική προέλευση όλων των άλλων ανθρώπων.
Επιστημονικό τους (και όχι σωτηριολογικό) λάθος. Μήπως πρέπει να εμμένουμε στα λάθη μόνο και μόνο επειδή τα έκαναν άγιοι; Ο άγιος Φώτιος μας λέει: "όχι"!
Παρομοίως, τα πρώτα πλάσματα – σύμφωνα με το ιερό κείμενο της Γένεσης – εμφανίσθηκαν με ένα τρόπο διαφορετικό από εκείνο των απογόνων τους: εκείνα εμφανίσθηκαν, όχι με φυσική αναπαραγωγή, αλλά με ένα λόγο του Θεού.
Από πού και ως πού ο λόγος του Θεού αναιρεί την αναπαραγωγή; Από πού και ως πού η εντολή αντιτίθεται στον τρόπο; Άλλο η εντολή, και άλλο ο τρόπος. Είναι έννοιες αλληλοσυμπληρούμενες, και όχι αντιτιθέμενες.
Η μοντέρνα θεωρία της εξέλιξης το αρνείται αυτό, επειδή η θεωρία της εξέλιξης εφευρέθηκε από απίστους, οι οποίοι επιθυμούσαν να αρνηθούν την ενέργεια του Θεού στην Δημιουργία, και να την εξηγήσουν την Δημιουργία μονάχα με «φυσικά» μέσα. Δεν μπορείτε λοιπόν να δείτε τι είδους φιλοσοφία κρύβεται πίσω από την θεωρία της εξέλιξης;
Και εδώ λάθος είναι η δήλωση αυτή. Γιατί η θεωρία της Εξέλιξης εφευρέθηκε από ΠΙΣΤΟ άνθρωπο, τον Δαρβίνο, ο οποίος βεβαίως έγινε άπιστος εξ αιτίας της αποτυχίας του Δημιουργισμού να αναγνωρίσει την επιστημονική αλήθεια στα κείμενα της Αγίας Γραφής. Όπως γίνονται άπιστοι όσοι μαθαίνουν τις επιστημονικές αποδείξεις, αλλά γνωρίζουν μόνο τις δημιουργιστικές εμμονές.
Το ότι η Εξέλιξη χρησιμοποιήθηκε από απίστους μετά, είναι αλήθεια. Όπως αλήθεια είναι, ότι και σήμερα χρησιμοποιείται απ’ αυτούς, χωρίς όμως να μπορούν να δικαιολογήσουν τη διαδικασία αυτή χωρίς την παραδοχή ενός Δημιουργού. Και βεβαίως η ευθύνη για το ότι η Εξέλιξη γίνεται εργαλείο στα χέρια απίστων, βρίσκεται στους Δημιουργιστές, που αποτυγχάνουν, όχι μόνο να δουν την ξεκάθαρη συμφωνία της Γένεσης με την Εξέλιξη και να τη χρησιμοποιήσουν προς όφελος του Ευαγγελίου, αλλά αποτυγχάνουν (όπως ακριβώς και οι άθεοι), να δουν πίσω από την Εξελικτική διαδικασία την πρόνοια και το σχεδιασμό του Θεού.
Πίσω από τη θεωρία της Εξέλιξης, ο πιστός μπορεί να δει την Σοφία και την Πρόνοια του Θεού, την Παντοδυναμία Του και την πληρότητα των ενεργειών Του, καθώς δεν χρειάζεται ο Θεός να επεμβαίνει διαρκώς σε κάθε κτίσμα Του ξεχωριστά, για να «συμπληρώνει» τη δημιουργία Του, σαν να μην την έφτιαξε σωστά, αλλά εξ αρχής την έβαλε σε μια σοφή πορεία εξέλιξης, από το μηδέν προς την αφθαρσία. Η δημιουργιστική θεώρηση, είναι τόσο απλοϊκή (και όχι απλή), που εκθέτει τον Θεό ως «πειραματιστή» και όχι ως προγνώστη.
Τι λένε οι άγιοι Πατέρες για αυτό; Έχω ήδη κάνει αναφορά στον Αγ. Εφραίμ τον Σύρο, του οποίου ολόκληρος ο σχολιασμός της Γένεσης περιγράφει πως όλες οι δημιουργικές ενέργειες του Θεού πραγματοποιούνται στιγμιαία, παρ’ ότι οι ολόκληρες «Ημέρες» της Δημιουργίας διαρκούν 24 ώρες η εκάστη. Τώρα ας δούμε τι έχει να πει ο Μέγας Βασίλειος για τις δημιουργικές ενέργειες στην Εξαήμερό του. Αναφερόμενος στην Τρίτη Ημέρα της Δημιουργίας, ο Μέγας Βασίλειος λέει:
Επί τούτω τω ρήματι πάσαι μεν λόχμαι κατεπυκνούντο· πάντα δε ανέτρεχε δένδρα……. πάντες δε θάμνοι ευθύς ήσαν αμφίκομοι και δασείς· και τα στεφανωματικά λεγόμενα των φυτών, αι τε ρωδωνιαί και μυρσίναι και δάφναι, πάντα εν μια καιρού ροπή, ουκ όντα πρότερον υπέρ της γης, εις το είναι παρήλθε
(Επί του λόγου αυτού, πύκνωσαν όλες οι λόχμες με θάμνους, ξεπετάχτηκαν παντού όλα τα δένδρα…... όλοι δε οι θάμνοι έγιναν αμέσως με πυκνό φύλλωμα τριγύρω, και τα λεγόμενα στεφανωτικά φυτά (όπως οι τριανταφυλλιές, οι μυρσίνες και οι δάφνες) όλα τους, σε μία μονάχα στιγμή, αν και δεν υπήρχαν καν επί της γης προηγουμένως, ήρθαν στην ύπαρξη.) (Εξαήμερος 5,6)
Ξανά, λέει:
Βλαστησάτω η γη. Το μικρόν τούτο πρόσταγμα ευθύς φύσις μεγάλη και λόγος έντεχνος ην, θάττον του ημετέρου νοήματος τας μυρίας των φυομένων ιδιότητας εκτελών
(‘Βλαστησάτω η γη...’ Αυτό το μικρό πρόσταγμα ήταν άμεσα και μια απέραντη φύση και ένας έντεχνος λόγος, που εκτέλεσε γρηγορότερα και από την σκέψη μας τις μυριάδες ιδιότητες όλων όσων φυτρώνουν.) (Εξαήμερος 5, 10)
Και πάλι, την Πέμπτη Ημέρα:
Ήλθε πρόσταγμα, και ευθύς και ποταμοί ενεργοί, και λίμναι γόνιμοι των οικείων έκαστον αυτών και κατά φύσιν γενών.
(Ήρθε πρόσταγμα, και αμέσως έγιναν ενεργά τα ποτάμια, και οι λίμνες γόνιμες, με τα γένη των πλασμάτων που ταίριαζαν στο καθένα, και που τους ήσαν φυσικά.) (Εξαήμερος 7, 1)
Παρομοίως, ο Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος στον σχολιασμό του επί της Γένεσης, μας διδάσκει:
Σήμερα ο Θεός περνά επάνω από τα ύδατα και μας δείχνει πως δια του λόγου Του και της προσταγής Του, εμφανίσθηκαν ζωντανά πλάσματα. Ποιος νους, πείτε μου, δύναται να κατανοήσει αυτό το θαύμα; Ποια γλώσσα δύναται επαξίως να υμνήσει τον Δημιουργό; Είπε μονάχα: «βλαστησάτω η γη», και αμέσως την διέγειρε να φέρει καρπούς... Όπως στην γη είπε μόνο το «βλαστησάτω» και εμφανίσθηκε μεγάλη ποικιλία ανθών, χόρτων, και σπόρων, και όλα έγιναν δια μόνου του λόγου Του, έτσι και εδώ, είπε: «εξαγαγέτω τα ύδατα....» και ξαφνικά εμφανίσθηκαν τόσα πολλά είδη ερπετών, τέτοια ποικιλία πτηνών, που είναι αδύνατον να τα απαριθμήσουμε καν με λόγια. (Ομιλίες επί της Γένεσης, Ζ’ 3)
Τονίσθηκαν με φούξια χρώμα κάποια λόγια του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, που δείχνουν σαφώς ότι ο ίδιος ΔΕΝ ΚΑΤΑΝΟΟΥΣΕ ΤΙ ΕΛΕΓΕ! Δεν μπορούσε να κατανοήσει τα όσα διάβαζε, και έβαζε σ’ αυτά άφθονη ΦΑΝΤΑΣΙΑ, αγνοώντας την μακροχρόνια διαδικασία της δημιουργίας τους. Το ομολογεί ο ίδιος!!! Ομοίως άφθονη φαντασία χρειάστηκαν και οι άλλοι άγιοι Πατέρες, για να ερμηνεύσουν πράγματα που ήταν ακόμα πολύ μπροστά από την εποχή τους, και που εκείνοι προέτρεξαν με τις φτωχές τους επιστημονικές γνώσεις να τα ερμηνεύσουν, ενώ δεν ήταν ακόμα ζητούμενα, άρα κατά τον άγιο Φώτιο ήταν λάθη!
Αλλά ενώ οι άγιοι πατέρες, ήταν πλήρως δικαιολογημένοι με τις αμυδρές επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους, να τα λένε αυτά, οι σημερινοί Δημιουργιστές, είναι εντελώς αδικαιολόγητοι να τα επαναλαμβάνουν, και να οδηγούν στην απιστία εκατομμύρια πληροφορημένους επιστημονικά ανθρώπους. Οι δικές τους εμμονές αντιστρατεύονται το Ευαγγέλιο.
Και ξανά γράφει ο άγιος Χρυσόστομος:
Λέγεται, πως ο Θεός πήρε μία μόνο πλευρά: Μα πως, από αυτή την μία πλευρά, μπόρεσε να σχηματίσει ένα ολοκληρωμένο πλάσμα; Πείτε μου, πως έγινε η λήψη της πλευράς; Πως έγινε και δεν ένοιωσε ο Αδάμ αυτήν την αφαίρεση; Τίποτε δεν μπορείτε να πείτε – αυτό το γνωρίζει μόνο Εκείνος που δημιούργησε.... ο Θεός δεν παρήγαγε κάποιο νέο δημιούργημα, αλλά, λαμβάνοντας από ένα ήδη υπάρχον δημιούργημά Του κάποιο μικρό τμήμα, από αυτό το τμήμα κατασκεύασε ένα ακέραιο πλάσμα. Τι δύναμη είναι αυτή που έχει ο Ύψιστος Τεχνίτης Θεός, ώστε να παράγει από αυτό το μικρό τμήμα (την πλευρά) μια σύνθεση τόσων μελών, να κατασκευάσει τόσα αισθητήρια όργανα, και να σχηματίσει ένα ολόκληρο, τέλειο, και πλήρες ον! (Ομιλίες επί της Γένεσης, ΙΕ’ 2-3)
Αν ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γνώριζε τη σημερινή επιστήμη και τις δυνατότητες της κλωνοποίησης, θα θαύμαζε ακόμα περισσότερο τον Θεό για τις τόσο προχωρημένες για εμάς γνώσεις του. Και θα τον θαύμαζε ακόμα περισσότερο, για την εξελικτική διαδικασία που Εκείνος δημιούργησε.
Αν επιθυμείτε, μπορώ να παραθέσω πολλά άλλα εδάφια από το έργο αυτό, που αποδεικνύουν πως ο Άγιος Χρυσόστομος (άλλωστε αυτός δεν είναι ο κατ’ εξοχήν Ορθόδοξος ερμηνευτής της Αγίας Γραφής;) παντού ερμηνεύει το ιερό κείμενο της Γένεσης όπως αυτό γράφτηκε, πιστεύοντας πως δεν ήταν τίποτε περισσότερο από ένα πραγματικό ερπετό (μέσω του οποίου μίλησε ο Διάβολος) εκείνο που δελέασε τους πρώτους γονείς μας στον Παράδεισο, και πως ο Θεός πράγματι έφερε όλα τα ζώα ενώπιον του Αδάμ προκειμένου εκείνος να τους δώσει ονόματα, και «τα ονόματα που τους έδωσε ο Αδάμ παραμένουν έως την σήμερον ημέρα» (Ομιλία ΙΔ’, 5).
Ποιος Χριστιανός Εξελικτής τα αρνήθηκε όλα αυτά; Για να τα γράφει αυτά ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, μαρτυράει ότι αγνοεί ΠΛΗΡΩΣ τις Χριστιανικές εξελικτικές θέσεις, τις οποίες ανέλαβε να αναιρέσει!
[Σύμφωνα όμως με την εξελικτική διδασκαλία, πολλά από τα ζώα είχαν εκλείψει πριν από την εποχή του Αδάμ – οφείλουμε τότε να πιστέψουμε πως ο Αδάμ δεν ονομάτισε «όλα τα θηρία» (Γένεσις 2:19) αλλά μόνο το υπόλειμμά τους;]
Στην πραγματικότητα, ο Αδάμ ονομάτισε πολύ λιγότερα από το «υπόλειμμά τους»! Ονομάτισε μόνο όλα τα θηρία του Αγρού του κήπου της Εδέμ, τα οποία ο Θεός ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΙΣΕ, σύμφωνα με τη Γένεση. Κακώς λοιπόν ο π. Σεραφείμ Ρόουζ προσπερνάει τη λεξούλα: «έτι» που υπάρχει στο εδάφιο αυτό, και που σαφώς σημαίνει ότι ο Θεός αναδημιούργησε μόνο τα θηρία του Παραδείσου, και αυτά χρειάσθηκε να ονομάσει ο Αδάμ, κατά τις νέες τους ιδιότητες. Αλλά γι’ αυτό έχουμε κάνει ανάλυση στο σχετικό μας άρθρο. Σε αντίθεση με τη σαφή και κατά γράμμα έννοια του χωρίου αυτού της Γένεσης, ο π. Σεραφείμ γενικεύει τα της ονομασίας των ζώων.
Άλλωστε, ακόμα και αυτό που θεωρεί «αδιανόητο», είναι αποδεδειγμένο! Σήμερα υπάρχει ένα απειροελάχιστο μόνο ποσοστό ειδών πλασμάτων, από τα δισεκατομμύρια διαφορετικά είδη που εμφανίσθηκαν στον πλανήτη! Και αυτό φαίνεται εν μέρει μόνο, στο σχετικό διάγραμμα των οικογενειών ζώων που έχουμε δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα μας. Πρόκειται φυσικά για ένα πολύ περιληπτικό δένδρο. Δείτε για πράδειγμα, ένα δένδρο ζώων τα οποία ούτε καν τα πρόλαβε ο Αδάμ, στο σχετικό μας άρθρο.
Λέει ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μιλώντας για τους ποταμούς του Παραδείσου:
Είναι πιθανό, για κάποιον που αγαπά να εκδηλώνει την δική του σοφία, να μην παραδέχεται πως οι ποταμοί ήσαν αληθινοί ποταμοί, ή πως τα ύδατα είναι πραγματικά ύδατα, αλλά να ενσταλάξουν μέσα σε εκείνους που επιτρέπουν τον εαυτό τους να τους ακούει την πληροφορία πως αυτά (υπό τα ονόματα ποταμών και υδάτων) αντιπροσωπεύουν κάτι άλλο. Όμως εγώ σας εκλιπαρώ, ας μην δώσουμε σημασία σ’ αυτούς τους ανθρώπους. Ας φράξουμε την ακοή μας απέναντί τους, και ας πιστέψουμε την Θεία Γραφή, και, ακολουθώντας αυτά που εγγράφονται εκεί, ας προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε μέσα στην ψυχή μας δόγματα σοβαρά. (Ομιλίες επί της Γένεσης, ΙΓ’ 4)
Χρειάζεται να παραθέσω περισσότερα από αυτόν τον ιερό Πατέρα;
Και πάλι, ποιος αρνήθηκε την αλήθεια των ποταμών της Εδέμ; Και μάλιστα όχι μόνο δεν την αρνηθήκαμε εμείς οι Χριστιανοί Εξελικτές, αλλά δείξαμε και το ακριβές τους στίγμα στο σχετικό μας άρθρο. Ο π. Σεραφείμ, αγνοεί πλήρως τις θέσεις που μάχεται!
Σαν τον Μέγα Βασίλειο και τον Άγιο Εφραίμ, μας προειδοποιεί:
Το να μην πιστεύουμε αυτά που περιέχει η Αγία Γραφή, αλλά να εισάγουμε κάτι άλλο, από τον νου του καθενός μας, αυτό πιστεύω πως υποβάλλει εκείνους που αποτολμούν τέτοιο πράγμα σε μεγάλο κίνδυνο. (Ομιλίες επί της Γένεσης, ΙΓ’ , 3)
Επειδή θα συμφωνήσουμε σε αυτό που λέει ο άγιος Βασίλειος, θα υπενθυμίσουμε ότι το να λέει ο π. Σεραφείμ, ότι δήθεν ο Αδάμ ονόμασε όλα τα ζώα του πλανήτη, ότι τα είδη τους έγιναν «κατ’ ευθείαν χωρίς εξέλίξη», και ότι οι ημέρες της Γένεσης είναι «12άωρες», είναι «κάτι επιπλέον» από αυτό που λέει η Γένεση. Αλλά και εδώ, έχουμε δώσει την απαραίτητη ανάλυση στο σχετικό μας άρθρο.
Πριν προχωρήσω, θα αναφερθώ εν συντομία σε μια αντίρρηση που έχω ακούσει από εκείνους που υπεραμύνονται της εξέλιξης: ισχυρίζονται πως αν κανείς εκλάβει όλη την Αγία Γραφή «όπως έχει γραφεί», το μόνο που θα κάνει είναι να γελοιοποιήσει τον εαυτό του. Λένε, πως αν πρέπει υποχρεωτικά να πιστέψουμε πως ο Αδάμ όντως κατασκευάστηκε από το χώμα, και η Εύα από το πλευρό του Αδάμ, τότε δεν θα είμαστε υποχρεωμένοι να πιστέψουμε πως ο Θεός έχει και «χέρια», και πως «περπατάει» μέσα στον Παράδεισο, και παρόμοιες ανοησίες;
Μια τέτοια αντίρρηση δεν θα μπορούσε να είχε προβληθεί από κάποιον που θα είχε διαβάσει έστω και ένα σχολιασμό των αγίων Πατέρων επί του βιβλίου της Γένεσης. Όλοι οι άγιοι Πατέρες διακρίνουν ανάμεσα σε εκείνα που λέγονται για την Δημιουργία – τα οποία πρέπει να εκλαμβάνονται «όπως έχουν γραφεί» (εκτός αν είναι προφανής η μεταφορική έννοια ή το σχήμα λόγου, όπως π.χ. «ο ήλιος έγνω την δύσιν αυτού» στους Ψαλμούς, αλλά αυτό σίγουρα δεν χρειάζεται διευκρίνιση παρά μόνο σε παιδιά) – και εκείνα που λέγονται για τον Θεό, τα οποία πρέπει να εκλαμβάνονται (όπως μας λέει επανειλημμένα ο Άγιος Χρυσόστομος) «με τρόπο που αρμόζει στον Θεό». Για παράδειγμα, γράφει ο Αγ. Χρυσόστομος:
Όταν ακούτε, αγαπητοί, πως ο Θεός ‘εφύτευσε Παράδεισο ανατολικά στην Εδέμ’, να κατανοείτε την λέξη ‘εφύτευσε’ όπως αρμόζει στον Θεό, δηλαδή, πως Εκείνος το πρόσταξε. Αλλά όσο για τις λέξεις που ακολουθούν, να πιστέψετε επακριβώς πως ο Παράδεισος δημιουργήθηκε και μάλιστα στο ακριβές εκείνο σημείο που η Γραφή του απέδωσε. (Ομιλίες επί της Γένεσης, ΙΓ’, 3)
Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός διευκρινίζει ξεκάθαρα πως η αλληγορική ερμηνεία του Παραδείσου ανήκει σε αίρεση – εκείνη των Ωριγενιστών:
«Αυτοί εξηγούν τον παράδεισο, τον ουρανό, και όλα τα άλλα, με αλληγορική έννοια.» (Επί των Αιρέσεων, 64)
Πως λοιπόν να κατανοήσουμε τους Πατέρες εκείνους με την βαθύτατη πνευματικότητα, οι οποίοι ερμηνεύουν το βιβλίο της Γένεσης και άλλες ιερές Γραφές με πνευματικό ή μυστικό τρόπο; Αν εμείς δεν είχαμε απομακρυνθεί τόσο πολύ από την Πατερική κατανόηση της Γραφής, αυτό δεν θα αποτελούσε πρόβλημα για μας, διότι το ίδιο κείμενο της Αγίας Γραφής είναι αληθινό «όπως έχει γραφεί», αλλά έχει επίσης και την πνευματική του ερμηνεία. Ορίστε τι λέει ο μεγάλος Πατέρας της ερήμου, ο Μέγας Μακάριος, ένας διορατικός άγιος ο οποίος ανέστησε νεκρό :
Το ότι σφραγίσθηκε ο Παράδεισος και ένα Χερουβείμ διατάχθηκε να εμποδίσει τον άνθρωπο να εισέλθει, δια φλογίνης ρομφαίας: από αυτό, εμείς πιστεύουμε πως υπό την έννοια του ορατού ήταν πράγματι έτσι, όπως είχε γραφεί, αλλά ταυτόχρονα διαπιστώνουμε πως αυτό συμβαίνει και μυστικά, μέσα σε κάθε ψυχή. (Επτά Ομιλίες, Δ’ 5)
Οι σύγχρονοι «Πατερικοί μελετητές» - που προσεγγίζουν τους αγίους Πατέρες, όχι σαν ζωντανές βρύσες της Παράδοσης αλλά σαν νεκρές «ακαδημαϊκές πηγές» - μοιραία παρερμηνεύουν αυτό το πολύ σημαντικό σημείο. Ο κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός που βιώνει την παράδοση των αγίων Πατέρων γνωρίζει, πως όταν ένας άγιος Πατέρας ερμηνεύει κάποιο εδάφιο της Αγίας Γραφής (πνευματικά ή αλληγορικά), δεν σημαίνει ως εκ τούτου πως αρνείται την κυριολεκτική του έννοια, την οποία υποθέτει πως ο αναγνώστης γνωρίζει αρκετά ώστε να την αποδέχεται. Θα σας δώσω ένα ξεκάθαρο παράδειγμα αυτού που σας λέω:
Ο θείος Γρηγόριος ο Θεολόγος, στην Ομιλία του «Εις τα Θεοφάνεια» γράφει τα εξής σε ό,τι αφορά το Δένδρο της Γνώσεως:
Το δένδρο ήταν – κατά την άποψή μου – η Θεωρία, εις την οποίαν είναι ασφαλές να εισέλθουν μόνο εκείνοι που έχουν φθάσει στην ωριμότητα της συνήθειας. (Ομιλία Εις τα Θεοφάνεια, ΙΒ)
Πρόκειται εδώ για μια βαθυστόχαστη ερμηνεία, και εγώ δεν γνωρίζω ούτε ένα εδάφιο από τα κείμενα του Πατρός αυτού που να αναφέρει συγκεκριμένα πως αυτό το δένδρο ήταν και στην κυριολεξία δένδρο, «όπως έχει γραφεί». Να θεωρηθεί, λοιπόν, «ανοιχτό ζήτημα» (όπως θα το χαρακτήριζαν οι ακαδημαϊκοί μελετητές μας), το αν ο άγιος «αλληγόρισε» ολόκληρη την ιστορία του Αδάμ και του Παραδείσου;
Βέβαια, γνωρίζουμε από άλλα κείμενα του Αγίου Γρηγορίου πως δεν «αλληγόρισε» τον Αδάμ και τον Παράδεισο. Αλλά, το πιο σημαντικό είναι πως έχουμε την άμεση μαρτυρία ενός άλλου μεγάλου Πατέρα, σχετικά με αυτό καθ’ εαυτό το ζήτημα της ερμηνείας του Αγίου Γρηγορίου για το Δένδρο της Γνώσης.
Πριν όμως παραθέσω την μαρτυρία αυτή, πρέπει να βεβαιωθώ πως συμφωνείτε μαζί μου επί μιας βασικής αρχής για την ερμηνεία των Πατερικών κειμένων. Όταν παραδίδουν την διδασκαλία της Εκκλησίας, οι άγιοι Πατέρες (εφ’ όσον είναι γνήσιοι άγιοι Πατέρες και όχι απλώς εκκλησιαστικοί συγγραφείς αμφιβόλου κύρους) δεν έχουν αντιφάσεις μεταξύ τους, ακόμα και αν στην δική μας ισχνή αντίληψη φαίνεται να υπάρχουν αντιφάσεις μεταξύ τους. Ο ακαδημαϊκός ορθολογισμός είναι εκείνος που ρίχνει τον ένα Πατέρα εναντίον του άλλου, που εντοπίζει την «επιρροή» του ενός επί του άλλου, που τους διαιρεί σε «σχολές» και «φατρίες», και που βρίσκει «αντιφάσεις» ανάμεσά τους. Όλα αυτά είναι ξένα προς την Ορθόδοξη κατανόηση των αγίων Πατέρων. Για μας, η Ορθόδοξη διδασκαλία των αγίων Πατέρων είναι μία και μόνη ολότητα, και εφ’ όσον η ολότητα της Ορθοδόξου διδασκαλίας προφανώς δεν εμπεριέχεται σε ένα και μόνο Πατέρα (καθ’ ότι όλοι οι Πατέρες είναι άνθρωποι και συνεπώς περιορισμένοι), βρίσκουμε κάποια τμήματά της στον ένα Πατέρα και κάποια άλλα σε άλλον Πατέρα, και ο ένας Πατέρας αποσαφηνίζει κάτι που είναι ασαφές σε άλλον Πατέρα, και δεν είναι καν πρωταρχικής σημασίας για μας το «ποιός είπε τι», φτάνει μόνο να είναι Ορθόδοξο και εναρμονισμένο με την συνολική Πατερική διδασκαλία. Είμαι βέβαιος πως θα συμφωνείτε μαζί μου επί της αρχής αυτής, και πως δεν θα εκπλαγείτε, τώρα που θα παρουσιάσω μια ερμηνεία των λόγων του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου από ένα μεγάλο άγιο Πατέρα, ο οποίος έζησε χίλια χρόνια μετά από αυτόν, δηλαδή, τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης.
Εναντίον του Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, και των άλλων ησυχαστών Πατέρων οι οποίοι δίδασκαν το αληθινό Ορθόδοξο δόγμα του Θαβώρειου Ακτίστου Φωτός, ορθώθηκε ο Δυτικός ορθολογιστής Βαρλαάμ. Επωφελούμενος από το γεγονός ότι ο Αγ. Μάξιμος ο Ομολογητής σε ένα κείμενό του είχε αποκαλέσει το Φως της Μεταμορφώσεως ένα «σύμβολο της θεολογίας», ο Βαρλαάμ δίδασκε πως αυτό το Φως δεν ήταν κάποια έκφανση της Θεότητας, αλλά μόνο κάτι σωματικό˙ πως δεν ήταν «κυριολεκτικά» Θείο Φως, αλλά μόνο ένα «σύμβολό» του. Αυτό ανάγκασε τον Αγ. Γρηγόριο τον Παλαμά να δώσει μια απάντηση που θα διευκρίνιζε για μας την σχέση ανάμεσα στην «συμβολική» και την «κυριολεκτική» ερμηνεία της Αγίας Γραφής, και ειδικά σε ό,τι αφορά το κείμενο του Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου που παρέθεσα προηγουμένως. Αναφέρει πως ο Βαρλαάμ, καθώς και άλλοι, δεν βλέπουν πως ο Μάξιμος – ο σοφός σε Θεία ζητήματα – έχει αποκαλέσει το Φως της Μεταμορφώσεως του Κυρίου «σύμβολο της θεολογίας» μόνο κατ’ αναλογίαν και με την πνευματική του σημασία. Μάλιστα σε μια θεολογία που είναι αναλογική και προορισμένη να μας εξυψώσει, τα αντικείμενα που έχουν ύπαρξη αφ’ εαυτού τους γίνονται τα ίδια (στην πράξη και στα λόγια) «σύμβολα» κατ’ ομωνυμία. Κατ’ αυτήν την έννοια λοιπόν ο Αγ. Μάξιμος αποκαλεί το Φως αυτό «σύμβολο»..... Παρομοίως, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος έχει αποκαλέσει το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού «Θεωρία», έχοντας (μέσα από την δική του θεωρία) εκλάβει αυτό ως σύμβολο αυτής της Θεωρίας που σκοπό έχει να μας εξυψώσει. Όμως δεν εξυπακούεται πως αυτό που περιλαμβάνει είναι μια πλάνη ή ένα σύμβολο που δεν έχει δική του ύπαρξη. Διότι ο θείος Μάξιμος εξ’ ίσου κάνει τον Μωϋσή «σύμβολο» της δικαιοσύνης, και τον προφήτη Ηλία το «σύμβολο» της προόρασης! Μήπως θα έπρεπε να υποθέσουμε πως και αυτοί δεν είχαν υπάρξει στην πραγματικότητα, αλλά είχαν απλώς εφευρεθεί συμβολικά; Δεν θα μπορούσε ο Πέτρος να γίνει «σύμβολο» πίστεως (για όποιον επιθυμεί να εξυψωθεί στην Θεωρία), και ο Ιάκωβος «σύμβολο» της ελπίδας και ο Ιωάννης «σύμβολο» της αγάπης; (Υπέρ των Αγίων Ησυχαστών, Β’ Τριάς, 3:21-22.)
Πολύ σωστά όσα γράφει εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ υπέρ της κατά γράμμα ερμηνείας της Γενέσεως! Απλώς αγνοεί ότι ΜΟΝΟ Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ ΚΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑ! Αυτοί που αμφισβητούν το «κατά γράμμα», δεν έχουν καμία σχέση με τους Χριστιανούς Εξελικτές. Ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, άλλους έχει υπ’ όψιν του όταν μάχεται τους Χριστιανούς Εξελικτές. Απλώς είναι απληροφόρητος. Θα έπρεπε μάλιστα να ζούσε για να δει τις ερωτήσεις που θέτουμε στους σημερινούς Δημιουργιστές, ζητώντας τους να μας πουν τον λόγο που δεν ερμηνεύουν τη Γένεση κατά γράμμα!!! Αλλά αυτό μπορείτε να το δείτε στο σχετικό μας άρθρο.
Στην πραγματικότητα όμως το πρόβλημα, δεν είναι ότι ΕΜΕΙΣ οι Χριστιανοί Εξελικτές δεν την ερμηνεύουμε κατά γράμμα. Εμείς κατά γράμμα την ερμηνεύουμε! Το πρόβλημα είναι ότι δεν την ερμηνεύουν κατά γράμμα οι ίδιοι οι Δημιουργιστές, όπως έχουμε ήδη δείξει στο σχετικό μας άρθρο!
Θα μπορούσε κανείς να παρουσιάσει πολλαπλάσια τέτοια αποσπάσματα, τα οποία δείχνουν τι όντως δίδασκαν οι άγιοι Πατέρες σχετικά με την ερμηνεία της Αγίας Γραφής, και ειδικά του βιβλίου της Γένεσης, όμως έχω ήδη παραθέσει αρκετά, ώστε να είναι προφανές ότι η γνήσια Πατερική διδασκαλία επί του θέματος αυτού παρουσιάζει σοβαρές δυσκολίες σε εκείνους που επιθυμούν να ερμηνεύσουν το βιβλίο της Γένεσης σύμφωνα με τις σύγχρονες ιδέες και την σύγχρονη «σοφία», και πράγματι, η Πατερική ερμηνεία καθιστά αδύνατη την εναρμόνιση της αφήγησης της Γένεσης με την θεωρία της Εξέλιξης, η οποία απαιτεί μια εξ’ ολοκλήρου «αλληγορική» ερμηνεία του κειμένου σε πολλά σημεία όπου η Πατερική ερμηνεία δεν το επιτρέπει. Η διδασκαλία πως ο Αδάμ δημιουργήθηκε όχι από το χώμα, αλλά από την διαμόρφωση κάποιου άλλου πλάσματος, είναι μια πρωτόγνωρη διδαχή, εντελώς ξένη προς την Ορθοδοξία.
Θα διαφωνήσουμε με τον π. Σεραφείμ ότι δεν μπορεί να συμφωνήσει η θεωρία της Εξέλιξης με τη Γένεση. Και θα τονίσουμε μάλιστα, ότι ΜΟΝΟ με τη θεωρία της Εξέλιξης μπορεί να συμφωνήσει! Αλλά θα συμφωνήσουμε μαζί του, ότι δεν μπορεί να συμφωνήσει με τις ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ερμηνείες των αγίων πατέρων της αρχαιότητας, επειδή εκείνοι αγνοούσαν βασικά επιστημονικά σημεία, και «αυτοσχεδίαζαν» σε τέτοιου είδους επιστημονικά ζητήματα, προσπαθώντας με περιορισμένα μέσα, να ερμηνεύσουν θέματα που δεν ήταν της εποχής τους. Γιατί κατά τους αγίους πάλι, όπως δείξαμε στο σχετικό μας άρθρο, είναι δυνατόν να κάνει λάθος κάποιος άγιος στην ερμηνεία θεμάτων, «όταν δεν είναι ζητούμενα» για την εποχή του. Μόνο με αυτά τα λάθη λοιπόν δεν συμφωνεί η Εξέλιξη. Με τη Γένεση, όχι μόνο συμφωνεί, αλλά και είναι η μόνη που την ερμηνεύει κατά γράμμα και με συνέπεια.
Στο σημείο αυτό, ένας «Ορθόδοξος εξελικτής» ίσως να προσπαθήσει να διασώσει την θέση του (δηλ. να πιστεύει και στην μοντέρνα θεωρία της εξέλιξης και στην Πατερική διδασκαλία), με έναν εκ των δύο ακόλουθων τρόπων:
1. Πιθανόν να προσπαθήσει να ισχυρισθεί πως σήμερα γνωρίζουμε περισσότερα από τους αγίους Πατέρες για την φύση, και συνεπώς μπορούμε πράγματι να ερμηνεύσουμε το βιβλίο της Γένεσης πιο καλά από αυτούς. Όμως ακόμα και ένας «Ορθόδοξος εξελικτής» γνωρίζει πως το βιβλίο της Γένεσης δεν είναι μια επιστημονική πραγματεία, αλλά ένα θεόπνευστο έργο περί κοσμογονίας και θεολογίας. Είναι προφανές λοιπόν, πως η ερμηνεία μιας θεόπνευστης Γραφής είναι έργο θεοφόρων θεολόγων και όχι φυσικών επιστημόνων, οι οποίοι κανονικά δεν γνωρίζουν ούτε τις βασικές αρχές μιας τέτοιας ερμηνείας.
Αυτό ισχύει ΜΟΝΟ για το Θεολογικό μέρος, και όχι για το επιστημονικό. Γιατί κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι δεν περιέχει επιστημονικά στοιχεία. Και δεν είναι λογικό να περιμένουμε επιστημονική ακρίβεια από τον Θεολόγο σχολιαστή και ερμηνευτή στο επιστημονικό της μέρος.
Είναι αλήθεια, πως παρουσιάζονται πολλά «δεδομένα» της φύσης. Όμως πρέπει να σημειωθεί προσεκτικά πως αυτά τα δεδομένα δεν είναι δεδομένα όπως μπορούμε να τα παρατηρήσουμε σήμερα, αλλά ένα εντελώς ειδικό είδος δεδομένων, όπως: η δημιουργία του ουρανού και της γης, όλων των πλασμάτων και όλων των φυτών, και του πρώτου ανθρώπου.
Αυτό δεν αλλάζει την αληθινότητα της αφήγησης ως προς το επιστημονικό μέρος. Δεν την κάνει μυθολογία. Είναι ιστορία. Ο Μωυσής είδε ΑΛΗΘΙΝΑ πράγματα!
Έχω ήδη επισημάνει πως οι άγιοι Πατέρες διδάσκουν με αρκετή σαφήνεια πως η δημιουργία του πρώτου ανθρώπου Αδάμ –παραδείγματος χάριν- είναι αρκετά διαφορετική από την γενεαλογία των ανθρώπων σήμερα, και πως η επιστήμη μόνο αυτούς μπορεί να παρατηρήσει, ενώ για τον Αδάμ έχει να μας προτείνει μονάχα φιλοσοφικούς συλλογισμούς, και όχι επιστημονική γνώση.
Η δουλειά των αγίων Πατέρων είναι το «ποιος» και «τι». Και εκεί έχουν απόλυτο δίκιο και Θεία Αποκάλυψη, και δεν επιδέχονται αμφισβήτηση. Η δουλειά της επιστήμης όμως είναι το «πώς», και εκεί τα πορίσματά της είναι αποδεδειγμένα και χωρίς αμφισβήτηση. Το να συγχέουν αυτές τις διακρίσεις οι Δημιουργιστές, είναι μεγάλο μεθοδολογικό λάθος.
Σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες, έχουμε την δυνατότητα να γνωρίζουμε κάτι για αυτόν τον πρωτο-δημιουργημένο κόσμο, αλλά η γνώση αυτή δεν είναι προσιτή στην φυσική επιστήμη. Θα αναπτύξω αυτό το ζήτημα ακόμα περισσότερο, αργότερα.
Εκεί θα το απαντήσουμε κι εμείς.
2. Εναλλακτικά, ο «Ορθόδοξος εξελικτής» (προκειμένου να διατηρήσει την αδιαμφισβήτητη Πατερική ερμηνεία έστω ορισμένων γεγονότων που περιγράφονται στην Γένεση), πιθανόν να αρχίσει να κάνει αυθαίρετες τροποποιήσεις της ίδιας της θεωρίας της εξέλιξης, προκειμένου να την κάνει να «εφαρμόζει» στο κείμενο της Γένεσης. Έτσι, ο ένας «Ορθόδοξος εξελικτής» πιθανόν να αποφασίσει πως η δημιουργία του πρώτου ανθρώπου πρέπει να είναι μια «ειδική δημιουργία», που δεν ταιριάζει στο γενικό σχέδιο της υπόλοιπης δημιουργίας, οπότε έτσι θα μπορέσει να αποδεχθεί την Γραφική αφήγηση της δημιουργίας του Αδάμ λίγο-πολύ «όπως έχει γραφεί», ενώ ταυτόχρονα να αποδέχεται τις υπόλοιπες Έξι Ημέρες Δημιουργίας σύμφωνα με την «εξελικτική επιστήμη». Ένας άλλος «Ορθόδοξος εξελικτής» πάλι θα μπορούσε να αποδεχθεί την «εξέλιξη» του ανθρώπου από κατώτερα πλάσματα, διευκρινίζοντας πως ο Αδάμ – ο «πρώτος εξελιχθείς άνθρωπος» - εμφανίσθηκε μόλις πρόσφατα (στην εξελικτική κλίμακα των «εκατομμυρίων ετών»), διατηρώντας έτσι την ιστορική τουλάχιστον πραγματικότητα του Αδάμ και των άλλων Πατριαρχών, καθώς και την παγκοσμίως τηρούμενη Πατερική άποψη (για την οποία μπορώ να μιλήσω σε κάποια άλλη επιστολή, αν επιθυμείτε) πως ο Αδάμ δημιουργήθηκε πριν από περίπου 7.500 χρόνια. Είμαι βέβαιος πως θα συμφωνήσετε μαζί μου, πως τέτοιου είδους ορθολογιστικά τεχνάσματα είναι μάλλον ανόητα και μάταια. Αν η υφήλιος «εξελίσσεται» -όπως μας διδάσκει η σύγχρονη φιλοσοφία- τότε ο άνθρωπος εξελίσσεται μαζί της, και εμείς οφείλουμε να αποδεχθούμε οτιδήποτε μας λέει η παντογνώστρια «επιστήμη» για την ηλικία του ανθρώπου. Όμως αν η Πατερική διδασκαλία είναι η σωστή, τότε θα είναι σωστή σε ό,τι αφορά τον άνθρωπο και την υπόλοιπη Δημιουργία.
Εντελώς λάθος είναι οποιαδήποτε Δημιουργιστική προσπάθεια που θέλει να αποστασιοποιήσει την επιστήμη από την αφήγηση (την ΚΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑ αφήγηση) της Γενέσεως! Η Γένεση ερμηνεύεται κατά γράμμα, και αυτή η ερμηνεία είναι ΑΠΟΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΗ με την επιστήμη, είτε αυτό θέλουν, είτε δεν θέλουν να το κατανοήσουν οι Δημιουργιστές. Στο σχετικό μας άρθρο, υπάρχει μία περίληψη του πώς όλα αυτά ταιριάζουν απόλυτα.
Αν μπορείτε να μου εξηγήσετε πως μπορεί κανείς να αποδεχθεί την Πατερική ερμηνεία του βιβλίου της Γένεσης και να πιστεύει παρά ταύτα στην Εξέλιξη, θα σας ακούσω ευχαρίστως, όμως, θα είστε υποχρεωμένοι να μου δώσετε καλύτερες επιστημονικές αποδείξεις για την Εξέλιξη από αυτές που υπάρχουν μέχρι στιγμής, επειδή για τον αντικειμενικό και απαθή παρατηρητή η «επιστημονική απόδειξη» για την Εξέλιξη είναι υπερβολικά αδύναμη.
Σίγουρα πλέον ο π. Σεραφείμ Ρόουζ από τον Παράδεισο των ψυχών όπου ευρίσκεται, γνωρίζει τις αποδείξεις από πρώτο χέρι. Αλλά ο Δημιουργιστής αναγνώστης του σήμερα, μπορεί να δει αναλυτικά στην ιστοσελίδα μας, τόσο τις τεκμηριωμένες επιστημονικές αποδείξεις της αλήθειας της Εξέλιξης, όσο και της μη αναγκαιότητας, να παραμένουμε προσκολλημένοι σε εσφαλμένες ερμηνείες αγίων Πατέρων, σε επιστημονικά ζητήματα.
«Δια του Ανθρώπου εισήλθε ο Θάνατος»
Επί τέλους φτάνω τώρα στα δύο πιο σημαντικά ερωτήματα που προκύπτουν από την θεωρία της Εξέλιξης: την φύση του πρωτο-δημιουργημένου κόσμου, και την φύση του πρωτο-δημιουργημένου ανθρώπου Αδάμ.
Πιστεύω πως ορθά εκφράσατε την Πατερική διδασκαλία όταν είπατε «Τα ζώα διεφθάρησαν εξ αιτίας του Ανθρώπου˙ ο νόμος της ζούγκλας είναι το αποτέλεσμα της Πτώσης του Ανθρώπου». Επίσης συμφωνώ μαζί σας –όπως ήδη ανέφερα- πως ο άνθρωπος, από σωματικής απόψεως είναι συνδεδεμένος, και αποτελεί οργανικό τμήμα, ολόκληρης της ορατής Δημιουργίας, και αυτό βοηθά να κατανοήσουμε πως ολόκληρη η Κτίση έπεσε μαζί με τον άνθρωπο στον Θάνατο και στην Φθορά. Όμως εσείς έχετε την εντύπωση πως αυτό αποτελεί απόδειξη της εξέλιξης, δηλαδή, απόδειξη πως το σώμα του ανθρώπου εξελίχθηκε από κάποιο άλλο πλάσμα! Αν όντως ίσχυε αυτό, σίγουρα θα το γνώριζαν και οι θεόπνευστοι Πατέρες, και εμείς δεν θα ήμασταν αναγκασμένοι να περιμένουμε να το ανακαλύψουν οι άθεοι φιλόσοφοι του 18ου και του 19ου αιώνα, να μας το πληροφορήσουν εκείνοι!
Εδώ πρέπει να διαφωνήσουμε ΡΙΖΙΚΑ με τον π. Σεραφείμ Ρόουζ. Γιατί όπως και ο ίδιος είπε, ο Θεός μας απεκάλυψε Θεολογία, και ΟΧΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Γι’ αυτό φυσικά και δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε να γνώριζαν οι άγιοι του παρελθόντος, τις σύγχρονες επιστημονικές ανακαλύψεις. Και εδώ αντιφάσκει με όσα από την αρχή παραδέχθηκε!
Από την άλλη, να πούμε ότι στο σημείο αυτό, και ο Καλόμοιρος είχε μια παρανόηση. Γιατί κατανοούσε την πτώση της κτίσης, ως μια «προς τα πίσω» επιρροή της αμαρτίας του Αδάμ. Όμως αν αυτό ήταν αλήθεια, τότε γιατί η θυσία του Χριστού, (που είχε απείρως ανώτερη αξία από την αμαρτία του Αδάμ), δεν έφερε «προς τα πίσω» και την «επιδιόρθωση» της αμαρτίας του Αδάμ; Αυτός είναι ο βασικότερος λόγος που η θέση αυτή είναι λάθος. Την πραγματικότητα για την έννοια της έλευσης της φθοράς και του θανάτου από την αμαρτία του Αδάμ, την έχουμε δείξει στο σχετικό μας άρθρο.
Όχι, οι άγιοι Πατέρες πίστευαν μεν πως ολόκληρη η Δημιουργία εξέπεσε μαζί με τον Αδάμ, αλλά δεν πίστευαν πως ο Αδάμ «εξελίχθηκε» από κάποιο άλλο πλάσμα. Γιατί λοιπόν να πιστέψω εγώ διαφορετικά από τους άγιους Πατέρες;
Γιατί αγαπητέ μας π. Σεραφείμ, εσύ είσαι άνθρωπος του 20ού αιώνα, και δεν μπορείς να μένεις σε επιστημονικές γνώσεις του 400 μ.Χ.! Γιατί άραγε χρησιμοποιείς ηλεκτρικό ρεύμα, όταν οι πατέρες δεν χρησιμοποιούσαν τότε; Και γιατί αγαπητέ μας π. Σεραφείμ, σήμερα πλέον η Εξελικτική θεωρία ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΕ ΠΛΗΡΩΣ. Ποιος μπορεί να ισχυρισθεί ότι αγαπάει την αλήθεια, και να αρνηθεί την ύπαρξη επιστημονικών ανακαλύψεων σαν αυτές στο σχετικό μας άρθρο;
Τώρα έρχομαι σε ένα πολύ σημαντικό σημείο: Ρωτάτε: «Πως γίνεται, να έχει επιφέρει την φθορά και τον νόμο της ζούγκλας στα ζώα η Πτώση του Αδάμ, αφού τα ζώα δημιουργήθηκαν πριν από τον Αδάμ; Γνωρίζουμε πως τα ζώα πέθαιναν, σκότωναν και καταβρόχθιζαν το ένα το άλλο, από την πρώτη εμφάνισή τους επί της γης, και όχι μετά από την εμφάνιση του ανθρώπου.»
Αυτό, πως το γνωρίζετε;
Ορίστε ελάχιστες από τις αποδείξεις που μας το αποδεικνύουν, στο σχετικό μας άρθρο.
Είστε σίγουρος πως αυτό διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες;
Όχι βέβαια. Είναι γνωστό ότι οι άγιοι πατέρες έκαναν λάθος στο επιστημονικό αυτό θέμα, όπως δείχνουμε στο σχετικό μας άρθρο, και όπως φαίνεται και από άλλο άρθρο μας, όπου δείχνουμε και τους Αγιογραφικούς λόγους που είναι λάθος η άποψή τους, αλλά και από τρίτο άρθρο μας, που δείχνουμε και την εσφαλμένη ειδωλολατρική φιλοσοφική αφετηρία, πάνω στην οποία στήριξαν την υπόθεσή τους. Γιατί ασχολούμενοι «προ καιρού» με επιστημονικές ερμηνείες που δεν ήταν για την εποχή τους, κατ’ ανάγκην έπεσαν σε φιλοσοφήματα δημοφιλή στην εποχή τους, αλλά εσφαλμένα. Γιατί για το συγκεκριμένο επιστημονικό θέμα, φιλοσοφούσαν με βάση την κατά κόσμον σοφία, και δεν παρουσίαζαν Θεία Αποκάλυψη, μια και το θέμα τους ήταν καθαρά φιλοσοφικό.
Εσείς εξηγείτε την άποψή σας, όχι με παραπομπές σε αγίους Πατέρες, αλλά παραθέτοντας μια φιλοσοφία περί «Χρόνου». Βεβαίως συμφωνώ μαζί σας πως ο Θεός είναι εκτός Χρόνου, και πως για τον Θεό, όλα είναι «Παρόν». Όμως αυτό το δεδομένο δεν αποτελεί απόδειξη ότι τα ζώα (τα οποία πέθαναν εξ’ αιτίας του Αδάμ) πέθαναν πριν από την Πτώση του. Τι λένε οι άγιοι Πατέρες;
Εδώ κι εμείς θα διαφωνήσουμε με την θέση του κ. Καλόμοιρου, για τους λόγους που προαναφέραμε. Παράλληλα όμως θα παρουσιάσουμε για μια ακόμα φορά το άρθρο μας που αποδεικνύει ότι τα ζώα πέθαιναν και πριν από τον Αδάμ,κάτι στο οποίο έκαναν λάθος και οι άγιοι Πατέρες που προαναφέρθηκαν, οι οποίοι ασχολήθηκαν με το θέμα "προ καιρού". Αν ζούσε εδώ μαζί μας ο π. Σεραφείμ, θα τον ρωτούσαμε εύλογα, να μας εξηγήσει όχι μόνο τις αποδείξεις αυτές, αλλά να μας εξηγήσει επίσης, για ποιο λόγο ΜΟΝΟ στην 6η δημιουργική ημέρα, ο Θεός περιόρισε την τροφή των ζώων σε φυτικές τροφές; Στις προηγούμενες ημέρες τι έτρωγαν;
Είναι αλήθεια, πως οι περισσότεροι άγιοι Πατέρες αναφέρονται στα ζώα ως ήδη φθαρτά και θνητά, όμως αναφέρονται στην πτωτική τους κατάσταση. Ποιά όμως ήταν η κατάστασή τους πριν από την παράβαση του Αδάμ;
Υπάρχει μια πολύ σημαντική ένδειξη για το ζήτημα αυτό, στον σχολιασμό της Γένεσης του Αγ. Εφραίμ του Σύρου. Αναφερόμενος στα «δέρματα» που έφτιαξε ο Θεός για τον Αδάμ και την Εύα μετά την παρακοή τους, ο Αγ. Εφραίμ γράφει:
«Δύναται κανείς να υποθέσει πως οι προπάτορες, καθώς άγγιζαν την οσφύν τους με τα χέρια και διαπίστωναν πως ήσαν ζωσμένοι με ένδυμα από ζώα σκοτωμένα, πιθανόν έτσι, μπροστά στα ίδια τους τα μάτια να διέκριναν πως δύνανται να φάνε το κρέας αυτών, να σκεπασθούν με τα δέρματα αυτών, και στον θάνατο αυτών να διακρίνουν και τον θάνατο του ιδίου του σώματός τους. (Σχολιασμός επί της Γένεσης, κεφ.3)
Θα αναπτύξω πιο κάτω την Πατερική διδασκαλία περί της αθανασίας του Αδάμ πριν από την παράβαση, όμως εδώ με ενδιαφέρει μόνο το ζήτημα του κατά πόσο τα ζώα πέθαιναν πριν από την Πτώση. Γιατί να προτείνει ο Αγ. Εφραίμ πως ο Αδάμ θα μάθαινε για τον θάνατο βλέποντας τον θάνατο των ζώων, αν είχε ήδη δει τον θάνατο στα ζώα πριν από την παράβασή του (την οποία σίγουρα είχε δει, σύμφωνα με την εξελικτική άποψη); Πάντως, αυτό είναι μόνο μια προτεινόμενη ιδέα. Υπάρχουν άλλοι Πατέρες οι οποίοι ομιλούν μάλλον οριστικά επί του θέματος, όπως θα σας δείξω εντός ολίγου.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι οι άγιοι Πατέρες πίστευαν στην εσφαλμένη ιδέα ότι τα ζώα δεν πέθαιναν προ του Αδάμ. Όπως είπαμε όμως, αυτό είναι καθαρά επιστημονικό θέμα, και η γνώμη τους δεν έχει ισχύ αυθεντίας σε τέτοια θέματα, στα οποία η επιστήμη έχει τεκμηριωμένα και τελεσίδικα μιλήσει. Άλλωστε και ο ίδιος ο π. Σεραφείμ παραδέχθηκε στην αρχή την αναρμοδιότητα των αγίων Πατέρων, να μιλήσουν για επιστημονικά ζητήματα, λέγοντας: "η μοντέρνα επιστήμη, όταν ασχολείται με επιστημονικά δεδομένα, όντως γνωρίζει περισσότερα από τους αγίους Πατέρες, και οι άγιοι Πατέρες θα μπορούσαν εύκολα να κάνουν λάθος, πάνω σε επιστημονικά δεδομένα". Παρ' όλα αυτά, δεν παραλείπει σε σχεδόν ΚΑΘΕ του παράγραφο, να επικαλείται αυτούς που χαρακτήρισε αναρμόδιους!!!
Πρώτα όμως θέλω να σας ρωτήσω: Αν είναι αλήθεια –όπως λέτε- πως τα ζώα πέθαιναν και η Δημιουργία ήταν ήδη φθαρτή πριν από την παράβαση του Αδάμ, τότε πως γίνεται ο Θεός να «επιθεωρεί» την Δημιουργία Του μετά από κάθε μία από τις Ημέρες της Δημιουργίας και να λέει ότι όλα ήσαν «καλά λίαν», και αφού δημιούργησε τα ζώα την Πέμπτη και την Έκτη Ημέρα, να λέει ότι «είδε πως ήταν όλα καλά λίαν», και στο τέλος των Έξι Ημερών, μετά την δημιουργία του Ανθρώπου, «και είδεν ο Θεός τα πάντα, όσα εποίησε, και ιδού καλά λίαν. και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωί, ημέρα έκτη». Πως γίνεται να ήσαν όλα «καλά», αν ήσαν ήδη θνητά και φθαρτά, αντίθετα με το σχέδιο που είχε ο Θεός γι’ αυτά;
Ακριβώς γι’ αυτό λέει: «καλά λίαν», και όχι «τέλεια». Τα πάντα λειτουργούσαν με τους νόμους της φθοράς, δηλαδή με τους νόμους της Φυσικής Επιλογής, όπως ακριβώς ο Θεός τα σχεδίασε για εκείνη την περίοδο. Γι’ αυτό και ήταν «καλά λίαν». Αλλά όχι «τέλεια», γιατί υπολείπονταν του τελικού σκοπού του Θεού, προς τον οποίο σκοπό της Αφθαρσίας, έπρεπε να συμμετάσχει και ο άνθρωπος. Αλλά για το θέμα αυτό, έχουμε ασχοληθεί στο σχετικό μας άρθρο.
Και αντιστρέφουμε την ερώτηση: Πώς γίνεται να είναι τα πάντα «καλά λίαν» και όχι τέλεια, αν αυτά απηχούσαν πλήρως τον σκοπό του Θεού γι’ αυτά; Είναι δυνατόν ένας Τέλειος Θεός να πλάθει ατελή δημιουργήματα, αν δεν είναι ακόμα η δημιουργία Του ημιτελής;
Και ρωτάμε ακόμα: Αν η Εύα πλάσθηκε στην 7η Δημιουργική ημέρα στην κατάπαυση του Θεού ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ, τότε για ποιες "θήλυ" μιλάει ο Θεός ήδη από την 6η Δημιουργική ημέρα, όταν λέει: "άρσεν και θήλυ έπλασεν αυτούς";;; (Γένεση 1: 27). Γιατί οι Δημιουργιστές δεν δέχονται λοιπόν, αυτή την ξεκάθαρη κατά γράμμα δήλωση της Αγίας Γραφής, ότι υπήρχαν και άλλες θήλυ, ήδη από την 6η Δημιουργική ημέρα, ΠΡΙΝ από τη δημιουργία της Εύας στον Παράδεισο;
Οι Θείες Λειτουργίες της Ορθοδόξου Εκκλησίας περιέχουν πολλά συγκινητικά εδάφια με θρήνους για την «φθαρμένη Δημιουργία», καθώς και εκφράσεις χαράς, για το ότι ο Χριστός, δια της Αναστάσεώς Του, έχει «ανακαλέσει την φθαρμένη Δημιουργία»; Πως γίνεται να βλέπει ο Θεός αυτήν την αξιοθρήνητη κατάσταση της Δημιουργίας και να την αποκαλεί «καλή λίαν»; Και πάλι, διαβάζουμε στο ιερό κείμενο της Γένεσης: 29 και είπεν ο Θεός· ιδού δέδωκα υμίν πάντα χόρτον σπόριμον σπείρον σπέρμα, ό εστιν επάνω πάσης της γης, και παν ξύλον, ό έχει εν εαυτώ καρπόν σπέρματος σπορίμου, υμίν έσται εις βρώσιν· 30 και πάσι τοις θηρίοις της γης και πάσι τοις πετεινοίς του ουρανού και παντί ερπετώ έρποντι επί της γης, ό έχει εν εαυτώ ψυχήν ζωής, και πάντα χόρτον χλωρόν εις βρώσιν. και εγένετο ούτως (Γένεσις, 1:29,30)
Σε αυτό ήδη απαντήσαμε. Αλλά προσέξτε! Το εδάφιο μιλάει για «θηρία»! Μα τα «θηρία» σκοτώνουν τη θήρα τους για τροφή! Τι δουλειά είχαν τα «θηρία» σε μια ειρηνική γη; Ας τα ερμηνεύσουν αυτά οι Δημιουργιστές κατά γράμμα παρακαλούμε! Όχι "μεταφορικά"!
Γιατί λοιπόν, αφού τα ζώα αλληλοτρώγονταν πριν από την Πτώση –όπως ισχυρίζεσθε- να δώσει ο Θεός «πάσι τοις θηρίοις της γης και πάσι τοις πετεινοίς του ουρανού και παντί ερπετώ έρποντι επί της γης» (εκ των οποίων σήμερα πολλά είναι αποκλειστικά σαρκοβόρα) μόνο «πάντα χόρτον χλωρόν εις βρώσιν»;
Επειδή απλούστατα αυτός είναι ο ΤΕΛΙΚΟΣ σκοπός του Θεού, ο οποίος βρήκε εκπλήρωση στο στενό περιβάλλον του Παραδείσου. Είναι επίσης τα λόγια Του εκείνα που βρίσκουν εκπλήρωση στα γεγονότα στο τέλος της 6ης Δημιουργικής ημέρας, που θα υπάρξει και πάλι εκπληρωμένος ο σκοπός Του αυτός. Γιατί το χωρίο τα λέει αυτά κατά την είσοδο στην 7η ημέρα Κατάπαυσης, που είναι παράλληλη με την 6η κατά τον Εκκλησιαστικό Σταυρικό χρόνο, και για τον άχρονο Θεό συντελεσμένη. Αλλά για το ερώτημα αυτό, έχουμε δώσει απάντηση και πάλι στο σχετικό μας άρθρο.
Και ανταποδίδουμε την ερώτηση: Γιατί ο Θεός καθόρισε να είναι τα ζώα φυτοφάγα ΜΟΝΟ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ της 6ης Δημιουργικής ημέρας, και δεν το έκανε στις προηγούμενες; και γιατί ονομάζονται "θηρία" (από τη λέξη: "θήρα" και από τη λέξη: "θήραμα"), που αποδεικνύει σαρκοφαγία;
Ήταν μόνο πολύ μετά από την παράβαση του Αδάμ, όταν είπε ο Θεός στον Νώε: «και παν ερπετόν, ό εστι ζων, υμίν έσται εις βρώσιν· ως λάχανα χόρτου δέδωκα υμίν τα πάντα.» (Γένεσις 9:3). Δεν διαισθάνεστε εδώ την παρουσία ενός μυστηρίου, που μέχρι τώρα σας έχει διαφύγει επειδή επιμένετε να ερμηνεύετε το ιερό κείμενο της Γένεσης μέσω της σύγχρονης εξελικτικής φιλοσοφίας, η οποία δεν παραδέχεται πως τα ζώα θα μπορούσαν κάποτε να είχαν αλλιώτικη φύση από εκείνη που κατέχουν σήμερα;
Μάλλον από τους Δημιουργιστές έχει διαφύγει, ότι άλλο είναι το τι δόθηκε από τον Θεό στους ανθρώπους Του, και άλλο τι έκαναν κατά συνήθειαν οι άλλοι άνθρωποι. Και άλλο το τι ο Θεός επιθυμεί, και άλλο το τι παραχωρεί και πότε. Το θέμα αυτό το έχουμε αναλύσει στο σχετικό μας άρθρο.
Οι άγιοι Πατέρες όμως διδάσκουν σαφέστατα πως τα ζώα (και ο άνθρωπος) ήταν διαφορετικά πριν από την παράβαση του Αδάμ! Έτσι, ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει:
Είναι σαφές, πως ο άνθρωπος στην αρχή είχε απόλυτη κυριαρχία επάνω στα ζώα.... το ότι τώρα όμως φοβόμαστε και τρέμουμε τα θηρία και δεν έχουμε πλέον κυριαρχία επάνω τους, δεν το αρνούμαι.... Στην αρχή δεν ήταν έτσι, αλλά, τα θηρία εφοβούντο και έτρεμαν και ήσαν υποταγμένα στον κύριό τους. Όταν όμως εξ αιτίας της ανυπακοής απώλεσε την τόλμη του, τότε σμικρύνθηκε και το κύρος του. Για το ότι όλα τα ζώα ήσαν υποταγμένα στον άνθρωπο, ακούστε τι λέει η Γραφή: 19 .......και ήγαγεν αυτά προς τον Αδάμ, ιδείν τι καλέσει αυτά...... (Γένεσις 2:19) Και εκείνος, βλέποντας τα θηρία πλησίον του, δεν έτρεξε μακρυά τους αλλά σαν άλλος κύριος δίνει ονόματα στους υπηρέτες που είναι υποταγμένοι σ’ αυτόν, εφ’ όσον εκείνος έδωσε ονόματα σε όλα τα ζώα.... Αυτό είναι αρκετή απόδειξη πως τα θηρία δεν ήσαν τρομακτικά για τον άνθρωπο. Όμως υπάρχει και άλλη μια απόδειξη, όχι λιγότερο δυνατή, και ακόμα πιο σαφής. Ποιά; Μα, η συνομιλία του όφεως με την γυναίκα. Αν τα θηρία όντως τρόμαζαν τον άνθρωπο, τότε, βλέποντας τον όφι η γυναίκα δεν θα είχε σταματήσει κοντά του, δεν θα είχε ακολουθήσει την συμβουλή του, δεν θα συζητούσε μαζί του τόσο άφοβα, αλλά, μόλις τον αντίκρυζε θα την είχε κυριεύσει ο φόβος και θα έφευγε τρέχοντας από κοντά του. Και όμως, να που συζητά μαζί του και δεν φοβάται. Άρα, τότε δεν υπήρχε ακόμα οποιοσδήποτε φόβος. (Ομιλίες στην Γένεση, 9,4)
Δεν είναι σαφές, πως ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος διαβάζει το πρώτο μέρος του κειμένου της Γένεσης «όπως έχει γραφεί», δηλαδή σαν μια εξιστόρηση της κατάστασης του Ανθρώπου και της Δημιουργίας πριν από την παράβαση του Αδάμ, όταν ο άνθρωπος και τα ζώα ήσαν αμφότεροι αλλιώτικοι απ’ ότι είναι τώρα;
Παρομοίως, ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας λέει:
Εκείνο τον καιρό η γη βλάστησε καρπούς αφ’ εαυτού της, για τις ανάγκες των ζώων που ήσαν υποταγμένα στον άνθρωπο, και δεν υπήρχαν ούτε βίαιες βροχές επί της γης, ούτε χειμωνιάτικες θύελλες. Όμως μετά από την Πτώση, όταν συγκρίθηκε με τα άλογα ζώα και βρέθηκε να μοιάζει με αυτά... τότε η Δημιουργία που ήταν υποταγμένη σ’ αυτόν ορθώθηκε εναντίον αυτού του κυβερνήτη που είχε διορισθεί από τον Δημιουργό. (Εις την Ορθόδοξον Πίστην, Βιβλίο 2, κεφ. 10)
Ίσως διαμαρτυρηθείτε πως στον ίδιο χώρο, ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός επίσης αναφέρει, σχετικά με την δημιουργία των ζώων, πως «Όλα ήσαν για την κατάλληλη χρήση του ανθρώπου. Εκ των ζώων, κάποια ήσαν για τροφή (όπως τα ελάφια, τα πρόβατα, οι γαζέλες και τα παρεμφερή». Αυτό όμως πρέπει να το διαβάσετε με την ανάλογη συνάφεια, καθ’ ότι στο τέλος της παραγράφου αυτής διαβάζουμε (όπως εσείς παρατηρήσατε πως ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο άρσεν και θήλυ, προγνωρίζοντας την παράβαση του Αδάμ) τα εξής:
Ο Θεός γνώριζε τα πάντα, πριν αυτά καν δημιουργηθούν, και είχε δει πως ο άνθρωπος μέσα από την ελευθερία του θα έπεφτε και θα παραδινόταν στην φθορά. Και όμως, έφτιαξε όλα τα πράγματα που είναι στον ουρανό και την γη και τα ύδατα, για τις ανάλογες ανάγκες του ανθρώπου.
Δεν το βλέπετε μέσα στις Ιερές Γραφές και στους αγίους Πατέρες, πως ο Θεός δημιουργεί πλάσματα ώστε αυτά να είναι χρήσιμα στον άνθρωπο, ακόμα και στην πτωτική του κατάσταση; Δεν τα δημιουργεί όμως σαν ήδη φθαρμένα, και ούτε εφθάρησαν παρά μόνο αφού ο Αδάμ αμάρτησε.
Αλλά ας πάμε τώρα σε ένα άγιο Πατέρα ο οποίος μιλά με πολλή σαφήνεια για την αφθαρσία της Δημιουργίας πριν από την ανυπακοή του Αδάμ: τον Άγιο Γρηγόριο τον Σιναϊτη. Πρόκειται για ένα άγιο Πατέρα υψηλότατης πνευματικότητας και θεολογικής εγκυρότητας, ο οποίος έφτασε στα μέτρα της Θεοπτίας. Στην Ρωσική Φιλοκαλία γράφει:
Η νυν υπάρχουσα δημιουργία δεν είχε δημιουργηθεί εξ αρχής φθαρτή, αλλά αργότερα υπέπεσε στην φθορά, έχοντας υποταγεί στην ματαιοδοξία -σύμφωνα με την Γραφή- απρόθυμα μεν, αλλά εξ αιτίας εκείνου, του Αδάμ, ο οποίος την υπέταξε με την ελπίδα της ανακαίνισης του Αδάμ ο οποίος είχε υποταγεί στην φθορά. (Προς Ρωμαίους 8:20) Εκείνος ο οποίος ανακαίνισε και αγίασε τον Αδάμ ανακαίνισε και την Δημιουργία, όμως δεν την έχει απαλλάξει ακόμα από την φθορά. (Κεφάλαια περί Εντολών και Δογμάτων, 11)
Φυσικά όπως έχουμε πει και πάλι, στο επιστημονικό αυτό θέμα, της προαδαμιαίας φθοράς των ζώων, οι άγιοι Πατέρες έκαναν λάθος. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι με της σημερινές επιστημονικές γνώσεις μας, πρέπει να αποδεχθούμε μια επιστημονικά παρωχημένη και αποδεδειγμένη λάθος άποψη, μόνο και μόνο επειδή την είπαν άγιοι.
Ακόμη, ο ίδιος Πατήρ μας δίνει καταπληκτικές λεπτομέρειες για την κατάσταση της Δημιουργίας (προ παντός του Παραδείσου) πριν από την παράβαση του Αδάμ:
Η Εδέμ είναι ένας τόπος εις τον οποίον είχε φυτευθεί από τον Θεό κάθε είδος ευωδιαστού φυτού. Δεν είναι εντελώς άφθαρτος, ούτε εντελώς φθαρτός. Τοποθετημένος εν μέσω φθοράς και αφθαρσίας, έχει πάντοτε αφθονία καρπών και είναι γεμάτο από άνθη, και ώριμα, αλλά και ανώριμα. Τα ώριμα δένδρα και καρποί μετατρέπονται σε ευωδιαστό χώμα, το οποίο δεν αναδίδει καμμία οσμή φθοράς, όπως κάνουν τα δένδρα αυτού του κόσμου. Αυτό οφείλεται στην πλούσια χάρη του καθαγιασμού ο οποίος συνεχώς εκχέεται εκεί. (του ιδίου, κεφ.10) (Το κείμενο αυτό είναι εκπεφρασμένο στον ενεστώτα, επειδή ο Παράδεισος όπου είχε τοποθετηθεί ο Αδάμ συνεχίζει να υπάρχει, μόνο που δεν είναι ορατός στα κανονικά μας αισθητήρια όργανα.)
Τι έχετε να πείτε για τα κείμενα αυτά; Συνεχίζετε να είστε τόσο σίγουρος, όσο η «ομοιομορφική» εξελικτική φιλοσοφία διδάσκει, δηλαδή, πως η Δημιουργία πριν από την Πτώση ήταν ακριβώς όπως είναι και τώρα, μετά από την Πτώση;
Βεβαίως πολλοί άγιοι πίστευαν λάθος ότι τα ζώα ήταν σε αυτή την κατάσταση σε όλον τον πλανήτη. Εδώ όμως, ο ανωτέρω άγιος, ΔΕΝ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΟΛΑ, αλλά μιλάει ΕΙΔΙΚΑ για τα ζώα και τα δένδρα της Εδέμ! Αυτό ας μη διαφεύγει από τους Δημιουργιστές. Και το ερώτημα είναι: Αν ο άγιος αυτός πίστευε ότι έτσι ήταν σε όλη τη γη, γιατί τα λέει αυτά ειδικά για την Εδέμ;
Κι εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί Εξελικτές, πιστεύουμε σαφώς ότι έτσι ήταν τα ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ δένδρα και ζώα (που ονόμασε ο Αδάμ) στον Παράδεισο. Αλλά δεν δεχόμαστε επ’ ουδενί, την άποψη που θέλει να είναι έτσι ΟΛΑ τα ζώα της γης. Γιατί αν ήταν έτσι, για ποιο λόγο τα ανακατασκεύασε στον Παράδεισο;
Η Αγία Γραφή μας διδάσκει πως «ότι ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν» (Σοφία Σολομώντος 1:13),
Διαφεύγει εδώ από τον π. Σεραφείμ και το εξής: Η λέξη «θάνατος» στην Αγία Γραφή, αναφέρεται ΜΟΝΟ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, και πουθενά σε ζώα, για τα οποία χρησιμοποιείται η λέξη «φθορά». Συνεπώς, για τη συγκεκριμένη συζήτηση, το επιχείρημα αυτό είναι άτοπο. Αλλά για το θέμα αυτό, έχουμε δώσει ανάλυση σε σχετικό μας άρθρο.
και ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος διδάσκει πως:
Καθώς το δημιούργημα έγινε φθαρτό όταν το σώμα σου έγινε φθαρτό, έτσι και όταν το σώμα σου γίνει άφθαρτο, το δημιούργημα θα ακολουθήσει κατόπιν και θα γίνει αντίστοιχο σ’ αυτό. (Ομιλίες εις την Προς Ρωμαίους,14, 5)
Και ο Άγιος Μακάριος ο Μέγας λέει:
Ο Αδάμ τοποθετήθηκε ως κύριος και βασιλέας όλων των πλασμάτων....Μετά όμως από την αιχμαλωσία του, μαζί του αιχμαλωτίσθηκε και η Δημιουργία που τον υπηρετούσε και που ήταν υποταγμένη σ’ αυτόν, επειδή μέσω εκείνου ήλθε ο θάνατος να βασιλεύσει πάνω σε κάθε ψυχή. (Ομιλία 11)
Η διδασκαλία των αγίων Πατέρων – αν την αποδεχθούμε «όπως έχει γραφεί» και δεν προσπαθήσουμε να την επανερμηνεύσουμε με την ανθρώπινη σοφία μας – λέει φανερά πως η κατάσταση των πλασμάτων πριν από την παράβαση του Αδάμ ήταν αρκετά διαφορετική από την παρούσα κατάστασή τους. Δεν προσπαθώ να σας πως εγώ γνωρίζω ποια ακριβώς ήταν αυτή η κατάσταση. Αυτή η κατάσταση ανάμεσα στην φθορά και την αφθαρσία είναι ένα μυστήριο για μας που ζούμε ολότελα στην φθορά.
Στα πλαίσια της Εδέμ, πράγματι υπήρχε άλλη κατάσταση στην κτίση. Αλλά ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΔΕΜ. Και εδώ είναι το λάθος των αγίων πατέρων. Γιατί μη γνωρίζοντας παλαιοντολογία, ΓΕΝΙΚΕΥΣΑΝ την κατάσταση αυτή σε όλη την κτίση! Το λάθος τους, δεν είναι λάθος περιεχομένου, αλλά λάθος ΕΥΡΟΥΣ. Όλα όσα είπαν είναι έτσι ακριβώς. Μόνο που όλα αυτά συνέβαιναν σε έναν περιορισμένο τόπο, στην Εδέμ, και όχι σε πλανητική κλίμακα, όπως υπέθεσαν, από επιστημονική άγνοια.
Ένας άλλος μεγάλος Ορθόδοξος Πατήρ, ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, διδάσκει πως ο νόμος της φύσης που εμείς γνωρίζουμε είναι διαφορετικός από τον νόμο της φύσης πριν από την παράβαση του Αδάμ. Γράφει σχετικά:
Οι λόγοι και οι αποφάσεις του Θεού γίνονται οι νόμοι της φύσης. Συνεπώς, η απόφαση του Θεού που εκφωνήθηκε από Αυτόν ως αποτέλεσμα της ανυπακοής του πρώτου Αδάμ – δηλαδή, η απόφασή Του για θάνατο και φθορά - έγινε ο νέος νόμος της φύσης, αιώνιος και αμετάβλητος. (Ομιλία 38, Ρωσική έκδοση).
Πολύ σωστό! Γιατί στον Αδάμ δόθηκε η δυνατότητα να άρει την «λίαν καλή» φθορά από τη φύση, και να την αποδώσει στον Θεό «τέλεια», και άφθαρτη. Και του δόθηκε το ξεκίνημα αυτό από την Εδέμ, μέσω της αναδημιουργίας που έκανε εκεί ο Θεός, σε περιορισμένη τοπική κλίμακα. Όμως ο Αδάμ με την αμαρτία του, έχασε αυτή την ευκαιρία, και εισήγαγε στον κόσμο τον νόμο της φθοράς και του θανάτου. Το θέμα είναι απλό!
Ποιος από εμάς τους αμαρτωλούς μπορεί να περιγράψει πως ήταν ο «νόμος της φύσης» πριν από την παράβαση του Αδάμ; Είναι βέβαιο πως η φυσική επιστήμη, η οποία είναι εντελώς απορροφημένη με την παρατήρηση της παρούσας κατάστασης της Δημιουργίας, δεν μπορεί να τον ερευνήσει.
Πανίσχυρα τηλεσκόπια, παρατηρούν το σύμπαν πίσω για δισεκατομμύρια έτη φωτός, και μας διαβεβαιώνουν ότι οι νόμοι της φύσης δεν άλλαξαν!
Αλλά αν θέλουμε να δούμε τι συνέβαινε στην Εδέμ, ας δούμε τι συμβαίνει γύρω από έναν άγιο, και πώς λειτουργούν γύρω του οι νόμοι του Αγίου Πνεύματος. Έτσι θα πάρουμε μια ιδέα, για το τι σημαίνει «νόμοι του Πνεύματος», σε αντιπαράθεση με τους νόμους της φθοράς.
Τότε πως γνωρίζουμε το οτιδήποτε σχετικό με αυτό το θέμα; Προφανώς επειδή ο ίδιος ο Θεός μας έχει αποκαλύψει κάτι από αυτό, μέσω της Ιερής Γραφής. Όμως γνωρίζουμε επίσης –από τα γραπτά του Αγίου Γρηγορίου του Σιναϊτη (και άλλα γραπτά που θα παραθέσω πιο κάτω) - πως ο Θεός αποκάλυψε κάτι εκτός από εκείνο που βρίσκεται μέσα στις Γραφές. Και αυτό με φέρνει στο επόμενο σοβαρότατο ζήτημα που εγείρει η Εξέλιξη.
Αυτό που μας αποκάλυψε ο Θεός, είναι το τι συνέβαινε ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΔΕΜ. Όχι το τι συνέβαινε στον υπόλοιπο κόσμο. Η γενίκευση είναι φιλοσόφημα, και όχι αποκάλυψη. Το λάθος των αγίων πατέρων, είναι η γενίκευση που υπέθεσαν αυτής της κατάστασης σε όλον τον κόσμο. Η κατάσταση ήταν πράγματι διαφορετική. Μόνο μέσα στην Εδέμ όμως.
Η Φύση του Ανθρώπου
Και τώρα έρχομαι στο τελικό και πιο σημαντικό ζήτημα που εγείρεται για την Ορθόδοξη θεολογία από την σύγχρονη θεωρία της Εξέλιξης: την φύση του ανθρώπου, και ειδικά την φύση του πρώτου δημιουργημένου ανθρώπου Αδάμ. Τονίζω πως είναι το «πιο σημαντικό ζήτημα» που εγείρει η Εξέλιξη επειδή το δόγμα περί ανθρώπου –η ανθρωπολογία- αγγίζει στενότατα την θεολογία, και ίσως εδώ γίνεται περισσότερο δυνατό να εντοπισθεί θεολογικά το σφάλμα του Εξελικτισμού.
Ως Χριστιανοί Εξελικτές, αντιλέγουμε, ότι αυτό το θέμα ακριβώς, κάνει δυνατό να φανεί το θεολογικό λάθος του Δημιουργισμού!
Είναι γνωστό, πως η Ορθοδοξία διδάσκει αρκετά διαφορετικά από τον Ρωμαιοκαθολικισμό, σε ό,τι αφορά την φύση του ανθρώπου και την Θεία Χάρη, και τώρα θα επιχειρήσω να δείξω πως η θεολογική άποψη για την φύση του ανθρώπου –όπως υπονοείται στην θεωρία της Εξέλιξης, και την οποία έχετε εκτενώς αναπτύξει στην επιστολή σας– δεν είναι η Ορθόδοξη άποψη για τον άνθρωπο, αλλά πλησιάζει περισσότερο προς την Ρωμαιοκαθολική άποψη. Και αυτό δεν είναι παρά μια επιβεβαίωση του γεγονότος πως η θεωρία της Εξέλιξης –μακράν του να είναι διδασκαλία οποιουδήποτε Ορθοδόξου Πατρός– είναι απλώς ένα προϊόν της αποστατημένης Δυτικής νοοτροπίας, και ακόμα, παρά το γεγονός πως ήταν αρχικά μια «αντίδραση» εναντίον του Ρωμαιοκαθολικισμού και του Προτεσταντισμού, είναι βαθειά ριζωμένη στην Παπική σχολαστική παράδοση.
Αντιθέτως, εμείς θα υποστηρίξουμε (με ντοκουμέντα στη συνέχεια), ότι μια βαθιά ανάλυση της Δημιουργιστικής θέσης, δείχνει ότι δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την Ορθοδοξη θεολογία, είναι μάλιστα ΠΛΑΤΩΝΙΚΗ, και μόνο μια εξελικτική ερμηνεία, είναι Ορθοδόξως αποδεκτή και σύμφωνη με την Ορθόδοξη Θεολογία.
Η άποψη για την ανθρώπινη φύση και την δημιουργία του Αδάμ που εκθέτεις μέσα στην επιστολή σου είναι αρκετά επηρεασμένη από την γνώμη σου πως ο Αδάμ –σωματικά– ήταν ένα «εξελιγμένο ζώο». Την άποψη αυτή την πήρες, σίγουρα όχι από τους αγίους Πατέρες (καθ’ ότι δεν μπορείς να βρεις ούτε ένα Πατέρα που να το πιστεύει αυτό, και ήδη έχω αποδείξει πως οι Πατέρες όντως πίστευαν «κυριολεκτικά» πως ο Αδάμ είχε πλασθεί από το χώμα και όχι από άλλο ζώο), αλλά από την σύγχρονη επιστήμη. Ας εξετάσουμε λοιπόν, πρώτα απ’ όλα, την Ορθόδοξη Πατερική άποψη για την φύση και την αξία της κοσμικής, επιστημονικής γνώσης, και προπαντός σε σχέση με την αποκεκαλυμμένη, θεολογική γνώση.
Η Πατερική αυτή άποψη είναι πολύ αξιόλογα διατυπωμένη από τον μεγάλο ησυχαστή Πατέρα, τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, ο οποίος αναγκάσθηκε να υπερασπίσει την Ορθόδοξη θεολογία και την πνευματική εμπειρία, εναντίον ενός συγκεκριμένου Δυτικού ορθολογιστή, τον Βαρλαάμ, ο οποίος σκόπευε να ελαττώσει την πνευματική εμπειρία και γνώση του ησυχασμού, σε κάτι πιο προσιτό από την επιστήμη και την φιλοσοφία. Απαντώντας σ’ αυτόν, ο Άγιος Γρηγόριος διατύπωσε γενικές αρχές, οι οποίες κάλλιστα μπορούν να εφαρμοσθούν στις ημέρες μας, όταν οι επιστήμονες και οι φιλόσοφοι διατείνονται πως μπορούν να κατανοήσουν τα μυστήρια της Δημιουργίας και της φύσης του ανθρώπου πιο καλά από την Ορθόδοξη θεολογία. Γράφει τα ακόλουθα:
Η αρχή σοφίας είναι να είναι κανείς αρκετά σοφός ώστε να διακρίνει και να προτιμά, αντί για την σοφία εκείνη που είναι υποδεέστερη, χοϊκή και μάταια, εκείνη που είναι πραγματικά χρήσιμη, ουράνια και πνευματική, εκείνη που προέρχεται από τον Θεό και οδηγεί προς Αυτόν, και που καθιστά σύμφωνους με τον Θεό εκείνους που την αποκτούν. (Υπέρ των Αγίων Ησυχαστών, Τριάς 1η, 2)
Διδάσκει πως η δεύτερη των προαναφερομένων είναι καλή αφ’ εαυτού της, ενώ η πρώτη είναι και καλή και κακή:
Η άσκηση των χαρισμάτων των διαφόρων γλωσσών, η δύναμη της ρητορικής, της ιστορικής γνώσης, η ανακάλυψη των μυστηρίων της φύσης, οι ποικίλες μέθοδοι της λογικής.... όλα αυτά τα πράγματα είναι ταυτόχρονα και καλά και κακά, όχι μόνο επειδή υλοποιούνται σύμφωνα με την ιδέα εκείνων που τα κατέχουν και ευκόλως προσλαμβάνουν την μορφή που τους δίδεται από την προοπτική εκείνων που τα κατέχουν, αλλά και επειδή η μελέτη αυτών είναι καλό πράγμα μόνο στον βαθμό που αναπτύσσει στον οφθαλμό της ψυχής μια πιο διαπεραστική ματιά. Είναι όμως κακό, για κάποιον που παραδίδεται ολοκληρωτικά στην μελέτη αυτή, για να παραμείνει εντός της μέχρι τα γηρατειά του. (του ιδίου, Τριάς 1η, 6)
Υπάρχει λοιπόν και "καλή κοσμική σοφία" σύμφωνα με τα λόγια του αγίου Πατρός εδώ. Συνεπώς, γιατί αποδίδεται συλλήβδην από τους Δημιουργιστές η προσωνυμία της "κακής κοσμικής σοφίας" στους Εξελικτές Χριστιανούς;
Και πιο κάτω ακόμα:
Εάν ένας από τους Πατέρες πει το ίδιο πράγμα με κάποιους έξωθεν, η συγκυρία είναι μόνο προφορική, καθ’ ότι η σκέψη είναι αρκετά διαφορετική. Οι πρώτοι μάλιστα έχουν –σύμφωνα με τον Παύλο – τον νου του Χριστού (Κορινθ. Α’ 2:16), ενώ οι δεύτεροι εκφράζουν –στην καλύτερη των περιπτώσεων- μια ανθρώπινη λογική. Όσο απέχει ο ουρανός από την γη, τόσο απέχει η σκέψη Μου από την σκέψη σας, λέγει Κύριος (Ησαϊας 55:9). Άλλωστε, ακόμα και αν η σκέψη αυτών των ανθρώπων ήταν περιστασιακά ίδια με εκείνη του Μωϋσέως, του Σολομώντα, ή των μιμητών τους, σε τι θα τους ωφελούσε; Ποιος άνθρωπος με ακέραιο πνεύμα και ανήκων στην Εκκλησία θα μπορούσε εξ αυτού να συμπεράνει πως η διδασκαλία τους προέρχεται από τον Θεό; (του ιδίου, Τριάς 1η, 11)
Εάν λοιπόν (σύμφωνα με αυτά), μοιάζουν κάποια πράγματα που λέμε οι Χριστιανοί Εξελικτές, με αυτά που λέει η επιστήμη, (επειδή μιλούν για την κοινή ιστορική αλήθεια), "η σκέψη είναι αρκετά διαφορετική"! Γιατί η επιστήμη τα λέει για να τονίσει τα κτιστά, ενώ εμείς για να προσεγγίσουμε το Άκτιστο. Αυτοί για να θαυμάσουν την κτίση, εμείς για να θαυμάσουμε τον Κτίστη, του οποίου τον Νουν μας παρέδωσε ο Κύριος κατά το άγιο βάπτισμα.
Σχετικά με την κοσμική γνώση, ο Άγιος Γρηγόριος γράφει:
Απαγορεύομεν απολύτως την προσδοκία για οποιαδήποτε ακρίβεια στην γνώση των Θείων πραγμάτων, καθ’ ότι είναι αδύνατον να αντλήσωμεν από αυτήν κάποια διδασκαλία σχετική με το ζήτημα του Θεού. Διότι ο Θεός «την κατέστησε μωρία»… (του ιδίου, Τριάς 1η, 12)
Επίσης η γνώση αυτή μπορεί να είναι και επιβλαβής και αντιμαχόμενη την αληθινή θεολογία:
Η δύναμη του λόγου αυτού, ο οποίος έχει καταστεί ανόητος και ανύπαρκτος, μπαίνει στην μάχη εναντίον εκείνων οι οποίοι αποδέχονται τις παραδόσεις με απλότητα καρδιάς. Απεχθάνεται τα γραφόμενα του Πνεύματος, ακολουθώντας το παράδειγμα των ανδρών που τα έχουν χειριστεί απρόσεκτα και έχουν στήσει την Δημιουργία εναντίον του Δημιουργού. (του ιδίου, Τριάς 1η, 15)
Δεν θα μπορούσε να βρεθεί καλύτερη περιγραφή από αυτήν, του τι έχουν επιδιώξει οι σύγχρονοι «Χριστιανοί εξελικτές» να κάνουν, με το να θεωρούν τους εαυτούς τους πιο σοφούς από τους αγίους Πατέρες, χρησιμοποιώντας την κοσμική γνώση για να ξανα-ερμηνεύσουν την διδασκαλία της Ιεράς Γραφής και των αγίων Πατέρων. Ποιος αδυνατεί να δει πόσο κοντά στο ορθολογικό, νατουραλιστικό πνεύμα του Βαρλαάμ είναι ο σύγχρονος εξελικτισμός;
Αλλά, προσέξτε πως ο Αγ. Γρηγόριος μιλά για επιστημονική γνώση η οποία – μέσα στα δικά της πλαίσια – είναι αληθινή. Γίνεται όμως λανθασμένη, μόνο όταν πολεμά εναντίον της ανώτερης γνώσης της θεολογίας. Άραγε όμως, η θεωρία της εξέλιξης είναι πράγματι αληθινή, έστω και επιστημονικά;
Και εδώ τα παραδείγματα του π. Σεραφείμ Ρόουζ, είναι εκτός θέματος, γιατί τα λόγια του αγίου πατρός δεν μιλούν για όσους θέτουν την επιστήμη στην υπηρεσία της πίστης, αλλά για όσους αρνούνται την πίστη χάριν της επιστήμης, και για όσους χρησιμοποιούν την επιστήμη αντίθετα στην πίστη!
Συνεπώς και εδώ π. Σεραφείμ ουσιαστικά δεν δικαιολογείται να εφαρμόζει αυθαίρετα εναντίον των Χριστιανών Εξελικτών τα λόγια αυτά. Ούτε κάποιος που παραδέχεται ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ πορίσματα της επιστήμης, θεωρεί τον εαυτό του δήθεν "σοφώτερο" των αγίων. Αντιθέτως, θεωρεί τον εαυτό του προνομοιούχο, γιατί διαθέτει τόσο τις αναλύσεις των αγίων Πατέρων, όσο και τα ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ της επιστήμης, (ως μοναδικής ανθρώπινης αυθεντίας περί του κτιστού κόσμου), και μπορεί να διακρίνει τι απ' αυτά που είπαν οι άγιοι Πατέρες ήταν Θεόπνευστη ή Θεία αποκάλυψη, και τι ήταν λάθος, επηρεασμένο από την ξεπερασμένη επιστήμη του καιρού τους.
Πέραν αυτού, πουθενά δεν θα βρει έργο αγίου πατρός να λέει ότι πρέπει να κλείνουμε τα μάτια μας στις αποδεδειγμένες επιστημονικές θεωρίες, μόνο και μόνο για να διατηρήσουμε μια παραδοσιακή επιστημονική ερμηνεία.
Και τέλος, ο ίδιος στην αρχή (να το επαναλάβουμε για πολλοστή φορά, ώστε να φανεί η αντιφατικότητα της σκέψης του), είχε πει ότι σε θέματα επιστήμης, οι άγιοι κάνουν λάθη! Το παραθέτουμε και πάλι: "η μοντέρνα επιστήμη, όταν ασχολείται με επιστημονικά δεδομένα, όντως γνωρίζει περισσότερα από τους αγίους Πατέρες, και οι άγιοι Πατέρες θα μπορούσαν εύκολα να κάνουν λάθος, πάνω σε επιστημονικά δεδομένα".
Έχω ήδη αναφερθεί μέσα στην επιστολή αυτή για την αμφιλεγόμενη φύση των επιστημονικών τεκμηρίων της εξέλιξης εν γένει, για το οποίο θέμα θα μπορούσα ευχαρίστως να σας γράψω σε μια άλλη επιστολή μου. Εδώ, οφείλω να πω λίγα λόγια ειδικά για τις επιστημονικές αποδείξεις της ανθρώπινης εξέλιξης, αφού στο σημείο αυτό ήδη αρχίζουμε να αγγίζουμε τον χώρο της Ορθόδοξης θεολογίας.
Η θεωρία της Εξέλιξης είναι πλήρως αποδεδειγμένη. Δεν είναι σωστή η λέξη: «αμφιλεγόμενη». Αντιλέγεται μόνο από δογματικούς Δημιουργιστές.
Λέτε στην επιστολή σας πως χαίρεστε που δεν έχετε διαβάσει τα γραπτά του Teilhard de Chardin και άλλους υπέρμαχους της εξέλιξης στην Δύση. Προσεγγίζετε ολόκληρο το ζήτημα αυτό «απλά». Αλλά φοβούμαι πως εδώ ακριβώς έχετε κάνει ένα λάθος. Καλό και ευλογημένο, να αποδέχεσθε τα γραπτά της Αγίας Γραφής και των αγίων Πατέρων «απλά», αφού έτσι πρέπει να τα αποδεχόμαστε, και έτσι προσπαθώ και εγώ να τα αποδέχομαι. Γιατί όμως θα έπρεπε να αποδεχόμαστε τα γραπτά των σύγχρονων επιστημόνων και φιλοσόφων «απλά» και με μόνο τον λόγο τους, όποτε μας λένε πως κάτι είναι αλήθεια, ακόμα και αν αυτή η αποδοχή μας αναγκάζει να αλλάξουμε τις θεολογικές μας απόψεις; Τουναντίον, οφείλουμε να είμαστε πολύ κριτικοί όταν οι μοντέρνοι σοφοί μας υποδεικνύουν με ποιο τρόπο πρέπει να ερμηνεύουμε την Αγία Γραφή. Πρέπει να είμαστε κριτικοί, όχι μόνο σε ό,τι αφορά την φιλοσοφία τους, αλλά και σε ό,τι αφορά την «επιστημονική απόδειξη» που νομίζουν πως υποστηρίζει την φιλοσοφία τους αυτή, καθ’ όσον και η «επιστημονική απόδειξη» αυτή είναι συχνά η ίδια ένα φιλοσόφημα.
Αυτό φυσικά δεν είναι αλήθεια. Η θεωρία της Εξέλιξης είναι μία πλήρως αποδεδειγμένη θεωρία, με πάρα πολλούς τρόπους! Δεν στηριζόμαστε μόνο «στα λόγια» των επιστημόνων, αλλά στα ντοκουμέντα! Αντιθέτως, ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, στηρίζεται απλά "στα λόγια" των αγίων Πατέρων, έστω και αν γνωρίζει (το λέει και ο άγιος Φώτιος), ότι πολλές ερμηνείες τους είναι λάθος!
Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές, στον Ιησουΐτη επιστήμονα Teilhard de Chardin; επειδή όχι μόνο συνέγραψε την πιο εκτενή και βαρυσήμαντη φιλοσοφία και θεολογία που βασίζεται στην εξέλιξη, αλλά συνδέθηκε και πολύ στενά με την ανακάλυψη και την ερμηνεία σχεδόν όλων των απολιθωμάτων της «εξέλιξης του ανθρώπου» που είχαν ανακαλυφθεί κατά την διάρκεια της ζωής του.
Και τώρα, θέλω να σας θέσω ένα πολύ στοιχειώδες επιστημονικό ερώτημα: ποια είναι τα αποδεικτικά στοιχεία της «εξέλιξης του ανθρώπου»;
Ορίστε μερικά στο σχετικό μας άρθρο, για την ανθρώπινη εξέλιξη. Δείτε και μερικά για την κοινή καταγωγή μας με τα ζώα. Ορίστε και άλλο ένα για τη βιολογική καταγωγή από Αφρική και όχι από Μεσοποταμία που ήταν ο Αδάμ. (Γιατί ο Αδάμ ήταν η Υποστατική Αρχή της ανθρωπότητος, και μόνο υπ' αυτή την έννοια είναι ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ πρόγονος όλων των ανθρώπων). Ορίστε και άλλο για τον πρόγονό μας από την Αφρική. Πόσα ακόμα να αναφέρουμε για να πεισθούν για τα λάθη τους οι Δημιουργιστές;;; Είναι ατέλειωτα!
Ούτε στο ερώτημα αυτό δεν μπορώ να μπω στις λεπτομέρειες στην επιστολή αυτή, μόνο θα το αναπτύξω εν συντομία. Μπορώ να σας γράψω περισσότερα άλλη φορά, αν το επιθυμείτε.
Οι επιστημονικές αποδείξεις απολιθωμάτων για την «εξέλιξη του ανθρώπου» αποτελούνται από: τον άνθρωπο του Νεάντερθαλ (πολλά δείγματα), τον άνθρωπο του Πεκίνου (μερικά κρανία), οι «ανθρωποι» που ονομάζονται Ιάβα, Χέϊδελβέργη, Πίλτνταουν (μέχρι πριν 20 χρόνια), και τα πρόσφατα ευρήματα στην Αφρική:
Όπως θα διαπιστώσετε, συγκρίνοντας τις αναφορές του π. Σεραφείμ για τα δήθεν «πειστήρια της εξέλιξης», ούτε ένα απ’ αυτά δεν βρίσκεται μέσα στις αποδείξεις που αναφέραμε πιο πάνω! Γιατί αυτά που αναφέρει, είναι παρμένα από Προτεσταντικά αντιεξελικτικά βιβλία των μέσων του… 20ού αιώνα! Ο π. Σεραφείμ είναι εντελώς απληροφόρητος για τις αποδείξεις της Εξέλιξης! Αυτά που γράφει, δεν υφίστανται καν, ως Εξελικτικά επιχειρήματα. Απλώς τα ανακυκλώνουν οι Δημιουργιστές στη θέση των αληθινών ανακαλύψεων!
Και εκεί που θα έπρεπε να σταθεί, το προσπερνάει! Τα «πρόσφατα ευρήματα στην Αφρική» που αναφέρει, δεν είναι πλέον καθόλου πρόσφατα, αλλά έχουν ήδη κλείσει πάνω από 30 χρόνια διαρκών ανακαλύψεων και Εξελικτικών αποδείξεων! Άλλη μία απόδειξη για το πόσο απληροφόρητος είναι ο π. Σεραφείμ, για τη θεωρία της Εξελίξεως και τις αποδείξεις της!
όλα τους εξαιρετικά θρυμματισμένα, και μερικά άλλα θραύσματα. Το σύνολο των απολιθωμάτων-αποδείξεις για την «εξέλιξη του ανθρώπου» χωρούν μέσα σε ένα κιβώτιο μεγέθους μικρού φέρετρου,
Και η φράση αυτή, είναι παρμένη από Δημιουργιστικό βιβλίο μισού αιώνος! Γιατί τα σημερινά στοιχεία για όλα αυτά, γεμίζουν όχι ένα μικρό φέρετρο, αλλά αμέτρητα μουσεία! Μόνο για τον άνθρωπο του Νεάντερντερνταλ που ανέφερε, δείτε στο σχετικό μας άρθρο, πόσα γνωρίζαμε, ήδη τότε που ο π. Σεραφείμ έγραφε αυτό το κείμενο!
προέρχονται από διάσπαρτα μέρη της γης,
Και λοιπόν; Ίσα – ίσα! Αυτό δείχνει την πληρότητα της έρευνας!
χωρίς την παραμικρή αξιόπιστη ένδειξη, ούτε καν μιας σχετικής (πολλώ μάλλον «απόλυτης») ηλικίας τους,
Ποιος το είπε αυτό; Αυτή είναι μία ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΗ ΔΗΛΩΣΗ, που βολεύει τους Δημιουργιστές, για την οποία ο π. Σεραφείμ δεν κάνει τον κόπο να παρουσιάσει την παραμικρή απόδειξη! Οι μέθοδοι χρονολόγησης που έχουμε παρουσιάσει στο σχετικό μας άρθρο, είναι απολύτως τεκμηριωμένες και εξακριβωμένες.
και χωρίς καμμία απολύτως ένδειξη για το πως αυτοί οι διαφορετικοί «άνθρωποι» συσχετίζονται μεταξύ τους, είτε δια της καταγωγής τους, ή δια συγγένειας.
Ποιος το είπε αυτό; Υπάρχουν σοβαρότατες μορφολογικές και χρονολογικές ενδείξεις για την ΑΚΡΙΒΗ σχέση μεταξύ των διαφόρων τύπων ανθρωπιδών, αν και ακόμα δεν έχουν εντοπισθεί ακριβώς αυτές οι σχέσεις, αλλά τα στοιχεία συμπληρώνονται καθημερινά. Υπάρχει δε απόδειξη ΓΕΝΕΤΙΚΗ, για τη συγγένειά μας με τον άνθρωπο του Νεάντεταλ, που είναι ο μόνος από τον οποίο έχει καταστεί δυνατό να ληφθεί DNA ως τώρα. Και είναι πλέον γενετικά αποδεδειγμένη η σχέση μας, κατά 99% του γενετικού μας κώδικα! (Περιοδικό Σάιενς Αυγούστου 2007). Δυστυχώς ο π. Σεραφείμ κοιμήθηκε πριν γίνουν αυτές οι γενετικές ανακαλύψεις, γι' αυτό δικαίως τις αγνοούσε. Όμως ήταν αδικαιολόγητος να αγνοεί τις ενδείξεις των απολιθωμάτων, και να γράφει ενάντια σε κάτι που δεν είχε ψάξει, έξω από Δημιουργιστικά βιβλία!
Piltdown man
Επί πλέον, ο ένας από αυτούς τους «εξελικτικούς προγόνους του ανθρώπου», ο «Άνθρωπος του Πίλτνταουν», ανακαλύφθηκε προ 20ετίας πως επρόκειτο για εσκεμμένη απάτη. Λοιπόν, είναι ενδιαφέρον πως ο Teilhard de Chardin ήταν ένας από αυτούς που «ανακάλυψε» τον «Άνθρωπο του Πίλτνταουν» (κάτι που δεν θα βρείτε γραμμένο στα περισσότερα βιβλία ή τις βιογραφίες του). Αυτός ήταν που «ανακάλυψε» τον κυνόδοντα αυτού του κατασκευασμένου πλάσματος – δόντι που είχε προηγουμένως βαφτεί με σκοπό να εξαπατήσει ως προς την ηλικία του, την στιγμή που θα το «ανακάλυπτε»!
Δεν μπορώ να αποδείξω πως ο Teilhard de Chardin συνειδητά συμμετείχε στην απάτη αυτή: είναι πολύ πιθανό να ήταν θύμα του πραγματικού απατεώνα, και πως είχε τόση αγωνία να βρεθούν αποδείξεις για την «εξέλιξη του ανθρώπου», που απλώς δεν έδωσε σημασία στις ανατομικές δυσκολίες που ο χονδροειδώς κατασκευασμένος «άνθρωπος» εμφάνιζε στον αντικειμενικό παρατηρητή. Και όμως, στα εξελικτικά βιβλία που είχαν τυπωθεί πριν από την ανακάλυψη της απάτης, ο Άνθρωπος του Πίλτνταουν είναι αναγνωρισμένος ως εξελικτικός πρόγονος του ανθρώπου, χωρίς καμμία αμφισβήτηση. Το «κρανίο» του μάλιστα εμφανίζεται σχεδιασμένο ολόκληρο (παρ’ ότι μόνο θραύσματα του κρανίου είχαν ανακαλυφθεί), και με πολλή πεποίθηση δηλώνεται πως «συνδυάζει ανθρώπινα χαρακτηριστικά μαζί με άλλων, κατά πολύ καθυστερημένων» (Tracy L. Storer, General Zoology (Γενική Ζωολογία), NY, 1951). Αυτό, φυσικά, είναι ό,τι χρειαζόταν για τον «ελλείποντα κρίκο» ανάμεσα σε άνθρωπο και πίθηκο, και γι’ αυτό η απάτη του Ανθρώπου του Πίλτνταουν ήταν κατασκευασμένη ακριβώς από οστά ανθρώπου και οστά πιθήκου.
Λίγο καιρό αργότερα, αυτός ο ίδιος ο Teilhard de Chardin συμμετείχε και στην ανακάλυψη και ακόμα περισσότερο στην «ερμηνεία» του «Ανθρώπου του Πεκίνου». Αρκετά κρανία είχαν βρεθεί από το πλάσμα αυτό, και απεδείχθη ο καλύτερος υποψήφιος «ελλείπων κρίκος» ανάμεσα στον σύγχρονο άνθρωπο και τους πιθήκους που είχε εμφανισθεί μέχρι τότε.
Εδώ πρόκειται για μία ακόμα ΑΠΑΤΗ, των Δημιουργιστών όμως και όχι των Εξελικτών! Γιατί η απάτη του "ανθρώπου του Πιλντάουν", δεν έγινε απ' αυτούς που ισχυρίζεται ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, ούτε για τους λόγους που ισχυρίζεται. Απλώς θα ήθελαν οι Δημιουργιστές να έγινε απ' αυτούς, (για να τους δυσφημίσουν), και για τους λόγους που ισχυρίζονται, (για να δυσφημίσουν την Εξέλιξη ως απάτη).
Η αλήθεια είναι, ότι η απάτη του ανθρώπου του Πιλντάουν, έγινε από τον καθηγητή της γεωλογίας και παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης William J. Solas, θέλοντας να γελοιοποιήσει τον μισητό του αντίπαλο γεωλόγο και ανθρωπολόγο δρα Arthur S. Woodward. Καμία σχέση με όσα αναφέρει πιο πάνω ο π. Σεραφείμ Ρόουζ! Η απάτη έγινε όχι για να προωθήσει την Εξέλιξη, αλλά για να γελοιοποιήσει κάποιο πρόσωπο!
Το περιοδικό "Περισκόπιο της Επιστήμης" Νο 24, (Νοέμβριος 1979), σε αναλυτικό άρθρο του για τον άνθρωπο του Πιλντάουν, στη σελίδα 48 αναφέρει:
"Στα 1978, στο αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό Nature, γράφτηκε το τελευταίο κεφάλαιο αυτής της ιστορίας. Εκείνη τη χρονιά πέθανε σε ηλικία 93 χρόνων ο καθηγητής της γεωλογίας και παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης James A. Douglas και άφησε μια μαγνητοφωνημένη διαθήκη, που έγραψε λίγους μήνες πριν από το θάνατό του. Σ' αυτήν αποκάλυπτε ότι την περιβόητη απάτη έκανε ο προκάτοχός του καθηγητής William J. Solas, θέλοντας να γελοιοποιήσει τον μισητό του αντίπαλο Wοodward - τα ίδια ανθρώπινα ελαττώματα κυριαρχούν και στους κορυφαίους "επιστήμονες". Κατασκεύασε λοιπόν το κρανίο σύμφωνα με τις προφητείες του Woodward και άφησε το "δόλωμά" του να φτάσει μέχρι τα χέρια του. Ετοιμαζόταν μάλιστα να τον αντικρούσει επίσημα, να ξεσκεπάσει την απάτη εις βάρος του και να τον εξεφτελίσει. Δεν προχώρησε όμως σ' αυτή τη φάση του σχεδίου του, γιατί η "ανακάλυψη" πήρε πολύ διαφορετικές διαστάσεις απ' ό,τι περίμενε, παρέσυρε ειδικούς και μη ειδικούς, τον τύπο και τους απλούς ανθρώπους. Απόκτησε όπως είδαμε, εθνικιστικό χαρακτήρα και παγκόσμιο ενδιαφέρον. Ξέφυγε από τα όρια μιας επιστημονικής αντιδικίας. Φοβήθηκε φαίνεται ο εμπνευστής της απάτης να τα βάλει με όλους αυτούς, και έτσι η απάτη πήρε το δρόμο που είδαμε".
Με τον άνθρωπο του Πιλντάουν έχουμε λοιπόν όχι μία, αλλά ΔΥΟ ΑΠΑΤΕΣ! Η μία ήταν η απάτη του ενός καθηγητή να εξεφτελίσει τον συνάδελφό του. Η άλλη είναι η απάτη των Δημιουργιστών, που παρουσιάζουν αυτή την απάτη, ως σκόπιμη προσπάθεια να αποδειχθεί η Εξέλιξη, και ως μοχλός συκοφαντίας μεγάλων επιστημόνων, που και αυτοί εξαπατήθηκαν!
Και φυσικά εξαπατήθηκε και ο π. Σεραφείμ Ρόουζ από τα Δημιουργιστικά Προτεσταντικά βιβλία που διάβαζε, και άφησε αυτή την απάτη να τον πείσει κατά της Εξέλιξης!
Χάρη στην «ερμηνεία» του (διότι είχε ήδη αποκτήσει την φήμη κορυφαίου παλαιοντολόγου παγκοσμίως), μπήκε και ο «Άνθρωπος του Πεκίνου» στα εξελικτικά εγχειρίδια, ως πρόγονος του ανθρώπου – σε πλήρη περιφρόνηση του αδιαμφισβήτητου γεγονότος πως είχαν βρεθεί και ανθρώπινα οστά μέσα στο ίδιο ίζημα, και πως σε οποιονδήποτε που δεν διακατέχεται από «εξελικτικές» προκαταλήψεις ήταν ολοφάνερο πως αυτός ο πίθηκος του Πεκίνου είχε χρησιμεύσει ως τροφή για τα ανθρώπινα όντα (αφού βρέθηκε τρύπα στην βάση του κάθε κρανίου του «Ανθρώπου του Πεκίνου» , μέσα από την οποία άδειαζαν τα μυαλά του ζώου).
Ο Teilhard de Chardin είχε επίσης συνδεθεί με την ανακάλυψη και επί πλέον την ερμηνεία ορισμένων από τα ευρήματα του «Ανθρώπου της Ιάβα», που ήσαν θραύσματα. Μάλιστα, όπου και αν πήγαινε, έβρισκε «αποδεικτικά στοιχεία» που ταίριαζαν ακριβώς τις προσδοκίες του, ήτοι, πως ο άνθρωπος έχει «προκύψει» από πιθηκόμορφα πλάσματα.
Όλα αυτά δεν έχουν καμία σημασία πλέον, γιατί ο π. Σεραφείμ, γράφοντας στα τέλη του 20ού αιώνα, μιλάει για ανακαλύψεις των αρχών του 20ού αιώνα, μια και αγνοεί πλήρως τις αληθινές αποδείξεις της εποχής του, τις οποίες μπορείτε να δείτε εδώ.
Η μοναδική σημασία που έχουν αυτά που γράφει ο π. Σεραφείμ, είναι η εξής: Τα επιχειρήματα των Δημιουργιστών, στηρίζονται σε ανακαλύψεις ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ του 20ού αιώνα (και πιο πίσω ακόμα), τις οποίες αναπαράγουν διάφορα Δημιουργιστικά Προτεσταντικά (και εσχάτως και Ορθόδοξα) συγγράμματα, λες και γι' αυτούς ο κόσμος έχει σταματήσει εκεί!
Ο λόγος είναι, ότι δεν έχουν απαντήσεις στα σύγχρονα επιχειρήματα των Εξελικτικών επιστημών, και παραμένουν κολλημένοι στο παρελθόν, απ' όπου αντλούν δυνάμεις για να συνεχίσουν να πιστεύουν στις εσφαλμένες θεωρίες τους, μέσω συκοφαντιών επιστημόνων, και απόκρυψης των αληθινών στοιχείων!
Αν εξετάσετε όλα τα αποδεικτικά απολιθώματα για την «εξέλιξη του ανθρώπου», πιστεύω πως θα διαπιστώσετε ότι δεν υπάρχει ούτε τελειωτική, αλλά ούτε καν λογικοφανής απόδειξη για αυτή την «εξέλιξη». Τα «αποδεικτικά» στοιχεία τα δέχονται ως απόδειξη για την ανθρώπινη εξέλιξη, επειδή οι άνθρωποι θέλουν να το πιστεύουν. Πιστεύουν σε μια φιλοσοφία που απαιτεί τον άνθρωπο να έχει προέλθει από πιθηκόμορφα πλάσματα.
Οι σύγχρονες γονιδιακές μέθοδοι (τις οποίες δυστυχώς ο π. Σεραφείμ δεν πρόλαβε να δει), που είναι σύμφωνες με τα απολιθώματα, δείχνουν ότι πράγματι ο άνθρωπος ανήκει στη μεγάλη εξελικτική αλυσίδα που αγκαλιάζει όλα τα πλάσματα της γης. Υπάρχουν ήδη γονιδιακά στοιχεία, ακόμα και για διασταυρώσεις των πιθηκοειδών μας προγόνων με τους πιθηκοειδούς προγόνους του Χιμπαντζή!
Απλώς, οι Δημιουργιστές "θέλουν να πιστεύουν" σε εσφαλμένες και αντιεπιστημονικές ερμηνείες της Αγίας Γραφής, μόνο και μόνο επειδή έτσι έμαθαν να την ερμηνεύουν! Και κλείνουν τα μάτια σε κάθε απόδειξη!
Απ’ όλα τα απολιθώματα «ανθρώπων», μόνο ο «Άνθρωπος του Νεάνδερθάλ» (και φυσικά ο Κρο-Μανιόν άνθρωπος, ο οποίος είναι απλώς ο σημερινός άνθρωπος) μοιάζει να είναι γνήσιος. Και αυτός, δεν είναι παρά «Χόμο Σάπιενς», καθόλου διαφορετικός από τον σύγχρονο άνθρωπο, διαφέροντας όσο διαφέρουν μεταξύ τους οι σύγχρονοι άνθρωποι, δηλαδή σαν ποικιλία εντός του ιδίου, συγκεκριμένου είδους ή γένους.
Ούτε κι αυτό είναι αλήθεια! Γιατί ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, μιλάει για ανακαλύψεις των αρχών του... 20ού αιώνα! Από τότε, έχει περάσει ένας ακόμα αιώνας, και τα απολιθώματα είναι τόσο πολλά, που δεν μένει πλέον αμφιβολία, σε κάθε λογικό άνθρωπο. Δείτε στον παρόντα δεσμό, μερικά μικρά δείγματα. Σας φαίνονται τόσο λίγα, και τόσο ψεύτικα; Θα παρατηρήσετε επίσης, ότι ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, δεν αναφέρει σχεδόν κανένα από αυτά, (εκτός από τον Νεάντερταλ, που δεν είναι καν πρόγονός μας!)
Προσέξτε επίσης, πώς μεταφράζει ο μεταφραστής αυτού του κειμένου, τον άνθρωπο του Νεάντερταλ: ως "Νεάνδερθάλ". Έχουμε δηλαδή έναν άνθρωπο (προφανέστατα Δημιουργιστή, διαφορετικά δεν θα έκανε καν τον κόπο να μεταφράσει αυτό το πλήρως εσφαλμένο κείμενο), που δεν έχει ανοίξει στη ζωή του επιστημονικό βιβλίο, και αγνοεί ακόμα και την Ελληνική απόδοση του Νεάντερταλ! Αυτό δείχνει πολλά για το γνωστικό επίπεδο της πλειοψηφίας των Δημιουργιστών, που νομίζουν ότι κάτι λένε!
Παρακαλώ να σημειώσετε πως οι απεικονίσεις του Ανθρώπου του Νεάνδερθαλ στα εξελικτικά εγχειρίδια είναι εφεύρεση καλλιτεχνών που έχουν μια προκατειλημμένη ιδέα του πως έμοιαζε ο «πρωτόγονος άνθρωπος», στηριζόμενοι στην εξελικτική φιλοσοφία!
Σήμερα, εκτός από απεικονίσεις, υπάρχουν πλέον αναλυτικές κατασκευές προσώπων των Νεάντερταλ, φτιαγμένες από ΑΝΑΤΟΜΟΥΣ, οι οποίοι κατασκευάζουν έναν - έναν τους μυς και τους άλλους ιστούς των αρχαίων αυτών ανθρωπιδών πιθήκων και ανθρώπων. Και η ακρίβεια των ανατομικών τους χαρακτηριστικών, είναι ΑΠΟΛΥΤΗ! Μόνο το χρώμα των ματιών, ή η τριχοφυία και το χρώμα του δέρματος είναι ακόμα αμφίβολα, αλλά και αυτά σύντομα θα είναι γνωστά, λόγω της αποκωδικοποίησης του DNA τους που είναι ήδη εν προώδω. Έχουμε μάλιστα ΗΔΗ στοιχεία, που δείχνουν ότι υπήρχαν Νεάντερταλ κοκκινομάλληδες!
Οι Δημιουργιστές περιφέρουν κείμενα σαν το παρόν που απαντάμε, νομίζοντας ότι τα ξέρουν όλα, αντί να καθίσουν να διαβάσουν μερικά πράγματα από επιστημονικά βιβλία, αντί από απατηλά Προτεσταντικά εγχειρίδια, σαν αυτά που αντιγράφει εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ.
Είπα, νομίζω, αρκετά – όχι για να δείξω πως μπορώ να καταρρίψω την θεωρία της «εξέλιξης του ανθρώπου» (διότι ποιος μπορεί να αποδείξει ή να καταρρίψει οτιδήποτε, με τόσο αποσπασματικά αποδεικτικά στοιχεία;!) - αλλά για να υποδείξω πως πρέπει να είμαστε πράγματι πολύ κριτικοί σε προκατειλημμένες ερμηνείες τόσο πενιχρών στοιχείων. Ας το αφήσουμε στους σύγχρονους παγανιστές και τους φιλοσόφους τους να συναρπάζονται με την ανακάλυψη του κάθε νέου κρανίου, οστού, ή ακόμα μεμονωμένου δοντιού, για τα οποία πρωτοσέλιδα των εφημερίδων διακηρύττουν: «Βρέθηκε Νέος Πρόγονος του Ανθρώπου». Αυτό δεν εντάσσεται καν στον χώρο της μάταιας γνώσης – είναι ο χώρος των σύγχρονων μύθων και ιστοριών με νεράϊδες. Πρόκειται για μια σοφία που έχει στ’ αλήθεια καταντήσει εκπληκτικά ανόητη.
Το τι ακριβώς είναι "εκπληκτικά ανόητο" σε όλα αυτά, ας το κρίνει ο αναγνώστης που έχει διαβάσει τα στοιχεία που παραθέσαμε, σε αντιπαράθεση με τα αστεία και προκατειλημμένα επιχειρήματα του Δημιουργισμού.
Πού πρέπει να στραφεί ο Ορθόδοξος Χριστιανός, αν επιθυμήσει να μάθει την αληθινή διδασκαλία περί της Δημιουργίας του κόσμου και του Ανθρώπου; Ο Μέγας Βασίλειος μας το λέει καθαρά:
«….πόθεν άρξομαι της εξηγήσεως; Ενλέγξω των έξω την ματαιότητα; ή ανυμνήσω την ημετέραν αλήθειαν; Πολλά περί φύσεως επραγματεύσαντο οι των Ελλήνων σοφοί, και ουδέ εις παρ αυτοίς λόγος έστηκεν ακίνητος και ασάλευτος, αεί του δευτέρου τον προ αυτού καταβάλλοντος· ώστε ημίν μηδέν έργον είναι τα εκείνων ελέγχειν· αρκούσι γαρ αλλήλοις προς την οικείαν ανατροπήν.
(Από που να αρχίσω την αφήγησή μου; Να ελέγξω την ματαιότητα των έξω (ειδωλολατρών); Ή να υμνήσω την δική μας αλήθεια; Πολλά θέματα της φύσεως είχαν πραγματευθεί οι σοφοί των Ελλήνων, και κανένας από τους λόγους τους δεν έμεινε ακίνητος και ασάλευτος, καθ’ όσον ο επόμενος κατέρριπτε τον προηγούμενο, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να ασχοληθούμε εμείς να τους ελέγξουμε – επειδή καταφέρνουν οι ίδιοι να ανατρέπουν αλλήλους.) (Εξαήμερος, I,2.)
Έτσι και εμείς, σαν τον Μέγα Βασίλειο,
Αλλά τα των έξωθεν τοις έξω καταλιπόντες ημείς επί τον εκκλησιαστικόν υποστρέφομεν λόγον.
(Αλλά ας εγκαταλείψουμε τα λεγόμενα των ξένων στους ξένους, και ας επιστρέψουμε πάλι στον Εκκλησιαστικό λόγο. (Εξαήμερος, 3,3.)
Και εμείς λοιπόν, όπως αυτός,
«Ότι επειδή πρόκειται ημίν εις την του κόσμου σύστασιν εξέτασις και θεωρία του παντός, ουκ εκ της του κόσμου σοφίας τας αρχάς έχουσα, αλλ εξ ων τον εαυτού θεράποντα ο Θεός εξεπαίδευσεν, εν είδει λαλήσας προς αυτόν, και ου δι αινιγμάτων…..»
(Επειδή πρόκειται να εξετάσουμε την σύσταση του κόσμου και την θεώρηση του σύμπαντος, τα οποία δεν έχουν την αρχή τους στην κοσμική σοφία αλλά σε εκείνα που ο Θεός δίδαξε στον θεράποντά Του (τον Μωυσή) ο Ίδιος, και όχι με αινίγματα…) (Εξαήμερος, 6,1)
Διαφεύγει στον π. Σεραφείμ Ρόουζ, ότι ο άγ. Βασίλειος μιλούσε για Φιλοσοφία στα λόγια του αυτά, και όχι για επιστήμη, σαν αυτή τη σημερινή, της οποίας οι αποδείξεις συσσωρεύονται και οικοδομούνται χωρίς να ανατρέπονται στη βάση τους, αλλά απλώς τελειοποιούνται στις λεπτομέρειές τους.
Διαφεύγει στον π. Σεραφείμ Ρόουζ ότι ο άγιος Βασίλειος που τα έλεγε αυτά, στο σύγγραμμά του στην Εξαήμερο, χρησιμοποίησε την επιστημονική γνώση του καιρού του, το οποίο δεν θα έκανε, αν θεωρούσε πράγματι την επιστήμη ως "ματαιότητα προς έλεγχο".
Ο Δημιουργισμός τυφλώνει τον π. Σεραφείμ Ρόουζ, στο να εφαρμόζει τα λόγια του αγίου Βασιλείου για τους ειδωλολάτρες φιλοσόφους, εναντίον της αληθινής αποδεδειγμένης επιστήμης!
Τώρα λοιπόν, πριν εξετάσουμε την Πατερική διδασκαλία περί της φύσεως του ανθρώπου, θα παραδεχθώ πως αυτή η λέξη «φύση» μπορεί να είναι λιγάκι ασαφής, και πως μπορεί κάποιος να εντοπίσει εδάφια όπου οι άγιοι Πατέρες χρησιμοποιούν την έκφραση «ανθρώπινη φύση» με τον τρόπο που χρησιμοποιείται σε μια κοινή συζήτηση, σαν αναφορά στην πεπτωκυία ανθρώπινη φύση, τις επιπτώσεις της οποίας παρατηρούμε καθημερινά.
Υπάρχει όμως μια υψηλότερη Πατερική διδαχή περί ανθρωπίνης φύσεως, μια συγκεκριμένη διδασκαλία για την ανθρώπινη φύση, που παραδόθηκε από Θεϊκή αποκάλυψη, και που δεν μπορεί να κατανοηθεί ή να γίνει αποδεκτή από κάποιον που πιστεύει στην εξέλιξη. Η εξελικτική διδασκαλία περί ανθρώπινης φύσεως, η οποία βασίζεται στην άποψη της «κοινής λογικής» περί πεπτωκυίας ανθρώπινης φύσεως, είναι διδασκαλία Ρωμαιοκαθολική. Δεν είναι Ορθόδοξη διδασκαλία.
Η Ορθόδοξη διδασκαλία περί της ανθρώπινης φύσεως εκτίθεται περιεκτικότατα στις «Πνευματικές Οδηγίες» του Αββά Δωροθέου. Το βιβλίο αυτό έχει αναγνωρισθεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία ως το «Αλφαβητάριο», το βασικό εγχειρίδιο της Ορθοδόξου πνευματικότητος. Είναι το πρώτο πνευματικό ανάγνωσμα που δίνεται σε ένα Ορθόδοξο μοναχό, και που παραμένει ο σταθερός του σύντροφος για το υπόλοιπο της ζωής του, για να διαβάζεται και να ξαναδιαβάζεται. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, το ότι η Ορθόδοξη διδαχή περί της ανθρώπινης φύσεως βρίσκεται εκτεθειμένη στην πρώτη κιόλας σελίδα του βιβλίου αυτού, επειδή η διδαχή αυτή είναι το θεμέλιο ολόκληρης της Ορθόδοξης πνευματικής ζωής.
Ποια είναι αυτή η διδαχή; Γράφει ο Αββάς Δωρόθεος στα πρώτα λόγια της Πρώτης Οδηγίας του:
Στην αρχή, όταν ο Θεός εποίησε τον άνθρωπο (Γένεση, 2:20), τον τοποθέτησε μέσα στον Παράδεισο και τον κόσμησε με κάθε αρετή, δίνοντάς του εντολή να μην γευθεί από το δέντρο που βρισκόταν στο μέσον του Παραδείσου. Και έτσι διαβίωνε εκεί, στην απόλαυση του Παραδείσου: με προσευχή, με θεοπτία, με κάθε δόξα και τιμή, έχοντας σώα τα αισθητήριά του, και όντας στην ίδια φυσική κατάσταση όπως τον έφτιαξε ο Θεός, επειδή ο Θεός έφτιαξε τον άνθρωπο σύμφωνα με την δική Του Εικόνα, δηλαδή, αθάνατο, κύριο του εαυτού του, και στολισμένο με κάθε αρετή. Όταν όμως παράκουσε την εντολή, τρώγοντας από τον καρπό του δέντρου που τον είχε διατάξει ο Θεός να μην γευθεί, τότε εξορίστηκε από τον Παράδεισο (Γένεση 3), εξέπεσε από την φυσική του κατάσταση, και έπεσε σε μια παρά φύσει κατάσταση, και στην συνέχεια παρέμεινε στην αμαρτία, στην ματαιοδοξία, στην επιθυμία των απολαύσεων αυτού του αιώνα και των άλλων παθών, και κυριεύτηκε από αυτά, αφού έγινε ο ίδιος δούλος τους, δια της παραβάσεώς του.
(Ο Κύριος Ιησούς Χριστός) προσέλαβε αυτήν την φύση μας, την ουσία της σύνθεσής μας, και έγινε ο νέος Αδάμ κατ’ εικόνα του Θεού ο οποίος είχε κατασκευάσει τον πρώτο Αδάμ. Ανακαίνισε την φυσική κατάσταση, και αποκατέστησε ξανά τα αισθητήριά, όπως ήσαν στην αρχή.
Τέκνα της ταπείνωσης της σοφίας είναι: η αυτομεμψία, η μη εμπιστοσύνη στην γνώμη του νου μας, μίσος στο ίδιον θέλημα. Επειδή μέσω αυτών, ο άνθρωπος δύναται να συνέλθει, και να επιστρέψει στην φυσική του κατάσταση, εξαγνίζοντας τον εαυτόν του μέσω των αγίων εντολών του Χριστού.
Η ίδια διδαχή εκτίθεται και από άλλους ασκητικούς Πατέρες. Έτσι, διδάσκει και ο Αββάς Ησαΐας:
Στην αρχή, όταν ο Θεός έφτιαξε τον άνθρωπο, τον τοποθέτησε στον Παράδεισο, και είχε τότε σώα τα αισθητήριά του, που ίσταντο στην φυσική τους τάξη. Αλλά όταν υπάκουσε εκείνον που τον εξαπάτησε, όλα τα αισθητήριά του μεταλλάχθηκαν σε μια αφύσικη κατάσταση, και τότε αποβλήθηκε από την δόξα του. (Περί του Φυσικού Νόμου, Ρωσική Φιλοκαλία, II, 1)
Και συνεχίζει ο ίδιος Πατήρ:
Ούτω, εκείνος που επιθυμεί να επανέλθει στην φυσική του κατάσταση, ας αποκόψει όλες τις σαρκικές του επιθυμίες ώστε να θέσει τον εαυτόν του στην κατάσταση εκείνη που είναι σύμφωνη με την φύση του πνεύματος. (του ιδίου, II, 2)
Οι άγιοι Πάτερες σαφώς διδάσκουν πως, όταν ο Αδάμ αμάρτησε, ο άνθρωπος δεν έχασε απλώς κάτι που είχε προστεθεί στην φύση του, αλλά μάλλον αλλοιώθηκε, διαβρώθηκε, η ίδια η ανθρώπινη φύση, την στιγμή που ο άνθρωπος έχασε την Χάρη του θεού. Επίσης, οι Θείες Λειτουργίες της Ορθοδόξου Εκκλησίας – οι οποίες αποτελούν θεμέλιο της Ορθοδόξου δογματικής διδασκαλίας και πνευματικής ζωής – διδάσκουν σαφώς ότι η ανθρώπινη φύση που παρατηρούμε σήμερα δεν είναι φυσική προς εμάς, αλλά έχει διαβρωθεί:
Θεραπεύοντας την ανθρώπινη φύση, η οποία είχε φθαρεί από την αρχαία παράβαση, γεννάται νέο παιδί, άφθαρτο. (Μηναίον, Δεκ. 22, Όρθρος, Θεοτόκιον της 6ης Ωδής του Κανόνος)
Και πάλι:
Ο Δημιουργός και Κύριος, επιθυμών να σώσει εκ της φθοράς την φθαρείσα ανθρωπίνη φύση, ερχόμενος να κατοικήσει εν μήτρα καθαρθείσα από το Άγιο Πνεύμα, ανέκφραστα λαμβάνει μορφή. (Μηναίον, Ιαν. 23, Θεοτόκιον της 6ης Ωδής του Κανόνος του Όρθρου).
Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί μέσα σε τέτοιους ύμνους, πως ολόκληρη η Ορθόδοξη αντίληψη της Ενσάρκωσης του Χριστού και της σωτηρίας μας μέσω Αυτού είναι δεμένα με μια ορθή κατανόηση της ανθρώπινης φύσεως όπως ήταν στην αρχή, στην οποία ο Χριστός μας έχει επαναφέρει. Εμείς πιστεύουμε πως μια μέρα θα ζήσουμε μαζί Του σε ένα κόσμο πολύ όμοιο με τον κόσμο που υπήρχε, εδώ στη γη, πριν από την Πτώση του Αδάμ, και πως η φύση μας θα είναι τότε η φύση του Αδάμ – μόνο ακόμα πιο ανώτερη – επειδή τότε όλα τα υλικά και τα μεταβαλλόμενα θα τα αφήσουμε πίσω.
Σωστά όλα αυτά, και σε τίποτα απ' αυτά δεν διαφωνούμε εμείς οι Χριστιανοί Εξελικτές. Αυτό που ο π. Σεραφείμ Ρόουζ δεν κατανοεί, είναι ότι αυτή η πτώση από το "αρχέτυπο κάλλος", είναι η πτώση μας από την καθ' ομοίωσιν πορεία του Αδάμ, στην οποία τον έπλασε ο Θεός. Ο Αδάμ, ως Υποστατική Αρχή μας, είναι το "υπόδειγμα" της κατασκευής μας από τον Θεό. Η πτώση του Αδάμ, ήταν η πτώση απ' αυτό το κάλλος, μια πτώση που φέρουμε όλοι μας, και την οποία αποκατέστησε ο Κύριος Ιησούς με την ενανθρώπισή Του ως ο "Δεύτερος Αδάμ".
Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα;
Και τώρα πρέπει να σας δείξω επί πλέον πως ακόμα και η δική σας διδασκαλία περί ανθρώπινης φύσεως όπως είναι τώρα, στον πεπτωκότα κόσμο, είναι εσφαλμένη, και όχι σύμφωνη με την διδασκαλία των αγίων Πατέρων. Πιθανόν να οφείλεται σε κάποια απρόσεκτη εκ μέρους σας έκφραση, αλλά προσωπικά πιστεύω πως μάλλον οφείλεται ακριβώς στο γεγονός πως έχετε παραπλανηθεί από την πίστη σας στην εξέλιξη, που γράφετε: «Χώρια από τον Θεό, ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως απολύτως τίποτε, επειδή η φύση του είναι το χώμα της γης, όπως είναι και η φύση των ζώων.» Επειδή πιστεύετε στην φιλοσοφία της εξέλιξης, είστε αναγκασμένος είτε να πιστέψετε πως η ανθρώπινη φύση δεν είναι παρά μια κατώτερη, ζωώδης φύση, καθώς μάλιστα το εκφράζετε λέγοντας πως «ο άνθρωπος δεν είναι φυσικά η εικόνα του Θεού», ή, στην καλύτερη περίπτωση, (επειδή νομίζω πως δεν το πιστεύετε στ’ αλήθεια, όντας Ορθόδοξος), διαιρείτε την ανθρώπινη φύση τεχνητά σε δύο μέρη: εκείνο που είναι «εκ φύσεως» και εκείνο που είναι «εκ Θεού». Όμως η πραγματική Ορθόδοξη ανθρωπολογία διδάσκει πως η ανθρώπινη φύση είναι μία, είναι εκείνη που έχουμε λάβει από τον Θεό, και δεν έχουμε κάποια φύση «εκ των ζώων» ή «εκ του χώματος», τα οποία διαφέρουν από την φύση με την οποία μας δημιούργησε ο Θεός. Επομένως, ούτε η πεπτωκυία, φθαρμένη ανθρώπινη φύση που έχουμε τώρα δεν είναι «τίποτε απολύτως», όπως λέτε, αλλά συνεχίζει να διατηρεί ως ένα βαθμό την «καλότητα» εις την οποία ο Θεός την δημιούργησε.
Ο άνθρωπος είναι πλασμένος "κατ' εικόνα" του Θεού, ή "εικόνα του Χριστού", και παραμένει εικόνα Του, και μετά την πτώση, όπως λέμε στην Εκκλησία: "εικών ειμι της αρρήτου δόξης σου, ει και στίγματα φέρω πταισμάτων". Εικόνα του Χριστού, αλλά "λερωμένη", είναι ο πτωτικός άνθρωπος.
Περί της δε κατασκευής του ανθρώπου, ο Δημιουργισμός αδυνατεί να κατανοήσει, ότι αυτό που αναφέρεται στη Γένεση ως "εμφύσημα" του Θεού στο πρόσωπο του Αδάμ, δεν είναι τόσο η βιολογική ζωή προς ένα "πήλινο άγαλμα", αλλά η λήψη του Αγίου Πνεύματος, που μετέπλασε τον Αδάμ από κατ' εικόνα σε καθ' ομοίωσιν, κάνοντάς τον Πρωτόπλαστο.
Η διατύπωση της Γενέσεως: "και έγινεν Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ εις ψυχήν ζώσαν", εάν ερμνευθεί Δημιουργιστικά, εμπίπτει στην αίρεση του Ωριγενισμού! Γιατί αναφέρεται ο Αδάμ ως "άνθρωπος", ΠΡΙΝ λάβει το εμφύσημα! Όμως κατά την Ορθόδοξη πίστη, ο άνθρωπος ΔΕΝ είναι άνθρωπος πριν λάβει ψυχή ζώσα, (ή ακριβέστερα κατά τη Γέννεση πριν ΓΙΝΕΙ ψυχή ζώσα). Άνθρωπος χωρίς ψυχή, είναι ΠΤΩΜΑ και όχι άνθρωπος.
Εάν λοιπόν οι Δημιουργιστές, θέλουν να είναι ο Αδάμ ο πρώτος βιολογικά άνθρωπος, κατά τη λήψη του εμφυσήματος, τότε εμπίπτουν στην αίρεση του Ωριγενισμού, που είναι ειδωλολατρικά Πλατωνική, και που έχει καταδικασθεί από τις Οικουμενικές μας Συνόδους, ως αίρεση, επί ποινή αναθέματος! Εκεί οδηγεί τους Δημιουργιστές η εμμονή τους σε αντιεπιστημονικές και αντ-ορθόδοξες ερμηνείες!
Εάν όμως δεχθούμε ότι στον καιρό του Αδάμ, ήδη υπήρχαν άνθρωποι πριν απ' αυτόν, τότε δεν τίθεται κανένα πρόβλημα, γιατί ο άνθρωπος (που ήδη υπήρχε δια της Εξελίξεως), μεταβλήθηκε από κατ' εικόνα σε καθ' ομοίωσιν με το εμφύσημα του Αγίου Πνεύματος, στο πρόσωπο του Αδάμ, της υποστατικής μας αρχής!
Με άλλα λόγια, αν τον εξετάσεις σε βάθος, ο Δημιουργισμός δεν είναι μόνο αντιεπιστημονικός, αλλά και ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ!
Γράφει σχετικά για την διδασκαλία αυτή ο Αββάς Δωρόθεος:
Έχουμε φυσικά τις αρετές που μας δόθηκαν εκ Θεού. Επειδή όταν Θεός έφτιαξε τον άνθρωπο, έσπειρε μέσα του τις αρετές, καθ’ όσον είχε επίσης πει «Ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν ημών» (Γένεση 2:26). Λέγεται «κατ’ εικόνα», καθόσον ο Θεός έφτιαξε την ψυχή αθάνατη και με αυτεξούσιο, και «καθ’ ομοίωσιν» με αναφορά στις αρετές..... Εκ φύσεως ο Θεός μας έδωσε αρετές. Όμως τα πάθη δεν μας ανήκουν εκ φύσεως, επειδή δεν διαθέτουν καμία ουσία ή σύσταση.... Αλλά η ψυχή, με την αγάπη της για τις ηδονές, έχοντας αποκλίνει από τις αρετές, εγκαθιστά τα πάθη μέσα της και τα ενισχύει εις βάρος της. (Οδηγία ΙΒ’, Περί του Φόβου των Μελλοντικών Βασάνων )
Επί πλέον, αυτές οι θεόσδοτες αρετές συνεχίζουν να ενεργούν, ακόμα και στην πεπτωκυία κατάστασή μας. Αυτή είναι η άκρως σημαντική διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου του Κασσιανού, ο οποίος τοιουτοτρόπως διόρθωσε το λάθος του Ιερού Αυγουστίνου, που όντως πίστευε πως ο άνθρωπος έξω από την Χάρη του Θεού ήταν «απολύτως τίποτε». Διδάσκει ο Αγ. Ιωάννης στην 13η του Σύσκεψη:
Το ότι δεν απώλεσε το ανθρώπινο γένος την γνώση του καλού μετά την Πτώση επιβεβαιώνεται από τον Απόστολο, ο οποίος λέει: (Ρωμ.14,15) όταν γαρ έθνη τα μη νόμον έχοντα φύσει τα του νόμου ποιή, ούτοι νόμον μη έχοντες εαυτοίς εισι νόμος, οίτινες ενδείκνυνται το έργον του νόμου γραπτόν εν ταις καρδίαις αυτών, Και πάλι, είχε πει στους Φαρισαίους πως μπορούσαν από μόνοι τους να γνωρίζουν την αλήθεια: (Λουκάς 12:57) τι δε και αφ εαυτών ου κρίνετε το δίκαιον; Δεν θα το είχε πει αυτό, αν δεν μπορούσαν να διακρίνουν τι είναι δίκαιο, μόνο με την φυσική λογική τους. Συνεπώς, δεν πρέπει κανείς να νομίζει πως η ανθρώπινη φύση είναι ικανή μόνο για το πονηρό. (13η Σύσκεψη, 12)
Παρομοίως, σε ό,τι αφορά τον δίκαιο Ιώβ, ο Άγιος Κασσιανός αναρωτιέται κατά πόσο «νίκησε τις διάφορες παγίδες του εχθρού στην μάχη αυτή χωρίς την δική του αρετή, αλλά μόνο με την βοήθεια της Χάριτος του Θεού», και απαντά:
Ο Ιώβ τον νίκησε με την δική του δύναμη. Όμως, η Χάρις του Θεού επίσης δεν εγκατέλειψε τον Ιώβ. Για να μην τυχόν ο πειρασμός τον επιβαρύνει με πειρασμούς πέραν των δυνάμεών του, (η Χάρις του Θεού) επέτρεψε να πειρασθεί όσο άντεχε η αρετή του πειραζόμενου. (Σύσκεψη ΙΓ’, 14)
Και πάλι, σε ό,τι αφορά τον Πατριάρχη Αβραάμ,
Η δικαιοσύνη του Θεού επιθύμησε να δοκιμάσει την πίστη του Αβραάμ - όχι εκείνη που του είχε ενσταλάξει μέσα του ο Θεός, αλλά εκείνη που είχε επιδείξει ο ίδιος, με την ελευθερία του. (του ιδίου)
Βέβαια, ο λόγος που ο Αυγουστίνος (και ο Ρωμαιοκαθολικισμός, και εν συνεχεία ο Προτεσταντισμός) πίστεψαν πως ο άνθρωπος δεν είναι τίποτε χωρίς την Χάρη του Θεού, είναι επειδή είχαν μια εσφαλμένη αντίληψη για την ανθρώπινη φύση, η οποία βασιζόταν σε μια νατουραλιστική άποψη του ανθρώπου. Από την άλλη, η Ορθόδοξη διδασκαλία για την ανθρώπινη φύση όπως αυτή είχε δημιουργηθεί στην αρχή από τον Θεό και διατηρείται ακόμα και τώρα στην πεπτωκυία μας κατάσταση, μας εμποδίζει από το να πέσουμε σε κάποιο τέτοιο λανθασμένο δυϊσμό, ανάμεσα στο τι είναι «του ανθρώπου» και τι είναι «του Θεού».
Καλά όλα αυτά, αλλά δεν έχουν καμία επιχειρηματολογική αξία απέναντι στους Χριστιανούς Εξελικτές, επειδή σε αυτό το θέμα δεν έχουμε καμία διαφωνία.
Αντιθέτως όμως, αυτά που έγραψε ο π. Σεραφείμ, αντιστρατεύονται τα ίδια τα δικά του επιχειρήματα! Γιατί δείχνουν ότι ένας άγιος, σαν τον άγιο Αυγουστίνο, (τον οποίο ο π. Σεραφείμ αποφεύγει να τον αποκαλέσει άγιο), είναι δυνατόν να κάνει λάθη ακόμα και σε δογματικά θέματα! (Κάτι άλλωστε που το λέει και ο άγιος Φώτιος, και που διαρκώς το επαναλαμβάνουμε από την αρχή). Πόσο μάλλον σε επιστημονικά, σαν τις Δημιουργιστικές ερμηνείες που διαρκώς επαναλαμβάνει ο π. Σεραφείμ Ρόουζ!
Συνεπώς, η αναφορά του στον άγιο Αυγουστίνο, που τόσα δογματικά λάθη έκανε, και που οδήγησε εξ αιτίας αυτών των λαθών στη δημιουργία της Παπικής αίρεσης, μόνο ζημιά κάνει στα επιχειρήματα του π. Σεραφείμ!
Βεβαίως και όλα τα καλά που έχει ο άνθρωπος είναι από τον Θεό, και όχι λιγότερο η φύση του, καθόσον λέει η Αγία Γραφή (Α Κορινθ.4:7) ... τι δε έχεις ό ουκ έλαβες; Ο άνθρωπος συνεπώς δεν έχει καμία «ζωώδη φύση» και ουδέποτε είχε. Έχει μόνο την πλήρη ανθρώπινη φύση που του έδωσε ο Θεός στην αρχή, και την οποία ούτε τώρα δεν έχει απωλέσει εντελώς.
Μα μήπως και τη ζωώδη φύση των ζώων, ο Θεός δεν την έδωσε; Πώς λοιπόν προκύπτει, το ότι "αν κάτι το έχει δώσει ο Θεός δεν μπορεί να είναι ζωώδες", που υπονοεί εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ;
Μάλιστα, ακόμα και άγιοι, όπως ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ, διαφωνούν με τα λόγια αυτά του π. Σεραφείμ Ρόουζ, περί της "διάστασης" του ανθρώπου από τη "ζωώδη φύση". Παραθέτουμε στη συνέχεια τα λόγια του αγίου, όπως τα σχολιάζει ο κ. Α. Καλόμοιρος, στο βιβλίο του: "Οι 6 αυγές":
"Λέγει ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ στό μαθητή του Μοτοβίλωφ:
«Έχουμε γίνει πάρα πολύ απρόσεκτοι στό έργο της σωτηρίας μας. Κι απ’ αυτό προέρχεται το ότι πολλά χωρία της Αγίας Γραφής δεν τα παίρνουμε με την έννοια που τους ταιριάζει. Κι όλα αυτά, επειδή δεν ζητάμε τη Χάρη του Θεού και δεν της επιτρέπουμε, εξ αιτίας της υπερηφανίας μας, να εισχωρήσει στις ψυχές μας και δεν έχουμε τον πραγματικό φωτισμό, που στέλνει ο Θεός σ’ όλες τις ψυχές, που πεινούν και διψούν τη δικαιοσύνη του.
Να ένα παράδειγμα. Πολλοί ερμηνεύουν, ότι όταν η Βίβλος λέει: «Και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον, χούν από της γης, και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν» (Γεν. β΄ 7), αυτό σημαίνει πώς μέχρι τη στιγμή εκείνη ο Αδάμ δεν είχε ψυχή και ανθρώπινη πνεύμα, αλλά ήταν μόνο σάρκα, πλασμένη από λάσπη της γης. Η ερμηνεία αυτή δεν είναι σωστή. Διότι ο Κύριος και Θεός εδημιούργησε τον Αδάμ από λάσπη της γης, αλλά τον ανέδειξε μια σύνθεση ψυχής και σώματος, ώστε ο απόστολος Παύλος να βεβαιώνει: «Ολόκληρον ημών το πνεύμα και η ψυχή και το σώμα αμέμπτως εν τη παρουσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού τηρηθείη» (Α΄ Θεσσαλ. ε΄, 23).
Και τα τρία αυτά μέρη της ύπαρξής μας ήταν δημιουργημένα από λάσπη της γης. Αλλά, ο Αδάμ δεν πλάστηκε ένα νεκρό δημιούργημα. Έγινε μια ζωντανή ύπαρξη, όμοια με τα άλλα έμψυχα πλάσματα του Θεού, που ζούσαν στη γη. Όμως, κάτι που έχει βασική σημασία είναι τούτο: Αν ο Θεός δεν εμφυσούσε, ύστερα από τη δημιουργία του, στο πρόσωπο του Αδάμ «την πνοήν της ζωής», δηλαδή, την Χάρη του Αγίου Πνεύματος, που εκπορεύεται από τον Πατέρα και αναπαύεται στον Υιό και στέλλεται στον κόσμο από τον Υιό, τότε ο Αδάμ, αν και ήταν το τελειότερο ανάμεσα στα δημιουργήματα του Θεού, σαν το στεφάνι των επιγείων δημιουργημάτων, θα ’μενε χωρίς να έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, που ανυψώνει τον άνθρωπο και τον εξομοιώνει με το Θεό. Θα ήταν ο ίδιος μ’ όλα τα άλλα δημιουργήματα, που έχουν σώμα, ψυχή και πνεύμα - «κατά γένος αυτών» - αλλά, δεν έχουν μέσα τους το Άγιο Πνεύμα.
Όταν ο Κύριος ενεφύσησε στό πρόσωπο του Αδάμ πνοήν ζωής, τότε, σύμφωνα με την έκφραση του Μωϋσέως, «εγένετο ο Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν» (Γεν. β΄ 7). Δηλαδή έγινε όμοιος με το Θεό, αθάνατος, όπως αυτός, εις τους αιώνες των αιώνων».
Έχουμε, εδώ, μια καθαρή πατερική φωνή που μας βεβαιώνει ότι:
1. -Η συνηθισμένη εξήγηση των σημερινών Χριστιανών, ότι ο Αδάμ δημιουργήθηκε από το Θεό σαν ένα πήλινο άγαλμα ή σαν ένα πτώμα και ότι η πνοή που ο Θεός εμφύσησε στό πρόσωπό του ήταν δήθεν η ψυχή, προέρχεται από το γεγονός ότι «έχουμε ξεφύγει από την απλότητα της αρχικής χριστιανικής γνώσης», γιατί «η υπερηφάνεια του νού μας δεν επιτρέπει στη Χάρη του Θεού να κατοικήσει στις ψυχές μας, γι’ αυτό και δεν έχουμε αληθινή φώτιση από τον Κύριο» και εφευρίσκουμε «μύθους».
2. - Ο Αδάμ, πρίν δεχθεί την πνοή του Θεού, ήταν ένα ζωντανό όν, όπως όλα τα άλλα ζώα στη γή με όλες τις φυσικές του ιδιότητες, έχοντας πνεύμα, ψυχή, μυαλό, καρδιά, όπως έχουν όλα τα ζώα, το καθένα κατά το είδος του.
3. - Η πνοή του Θεού δεν έχει φυσικό, βιολογικό ή ψυχολογικό νόημα, δεν είναι κάποιο από τα φυσικά συστατικά του ανθρώπου, αλλά είναι η άκτιστη Ενέργεια του Αγίου Πνεύματος δοσμένη στον άνθρωπο από το Χριστό.
Αυτή η πνοή του Θεού, η άκτιστη Ενέργεια του Αγίου Πνεύματος είναι η ίδια μ’ αυτήν που φυτεύεται στους Χριστιανούς σαν σπόρος από την Εκκλησία κατά το Άγιο Βάπτισμα και η οποία, αν η ελευθερία του ανθρώπου επιτρέψει, βλασταίνει την αγιότητα και δίνει τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος". ("Οι 6 Αυγές" κεφάλαιο θ΄: "Η πνοή της ζωής"). Δεν είναι λοιπόν οι Δημιουργιστικές απόψεις του π. Σεραφείμ Ρόουζ, τόσο "πατερικές" όσο ισχυρίζεται!
Χρειάζεται να σας παραθέσω το πλήθος των ξεκάθαρων Πατερικών αποδείξεων πως το «κατ’ εικόνα Θεού» -το οποίο βρίσκεται μέσα στην ψυχή- αναφέρεται στην φύση του ανθρώπου, και δεν πρόκειται για κάτι που προστέθηκε απ’ έξω; Αρκεί, να παραθέσω την θαυμάσια μαρτυρία του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, η οποία δείχνει πως ο άνθρωπος –λόγω της σύστασής του- στέκεται ανάμεσα σε δύο κόσμους και είναι ελεύθερος να ακολουθήσει οποιαδήποτε πλευρά της φύσης του επιθυμεί:
Δεν κατανοώ πως βρέθηκα ενωμένος με το σώμα, και πως, ενώ είμαι εικόνα του Θεού, βρέθηκα αναμεμιγμένος με το χώμα... Τι σοφία αποκαλύπτεται μέσα μου, και ποιο μεγάλο μυστήριο! Μήπως για τον λόγο αυτό μας οδήγησε ο Θεός στην μάχη αυτή με το σώμα, ώστε εμείς, όντες μέρος της Θεότητας, (αλήθεια, πόσο τολμηρά μιλά ο Θεολόγος για την φύση του ανθρώπου! Τόσο τολμηρά, που δεν τολμούμε να δεχθούμε τα λόγια του απόλυτα κυριολεκτικά!) και προερχόμενοι από τα άνω, να μην γίνουμε υπερήφανοι και εξυψώσουμε τον εαυτό μας εξ αιτίας του αξιώματός μας και καταφρονήσουμε τον Δημιουργό, αλλά να έχουμε το βλέμμα πάντοτε στραμμένο προς Αυτόν, και το αξίωμά μας να περιορίζει την ασθένεια που είναι συνδεδεμένη με εμάς, ώστε να γνωρίζουμε πως είμαστε ταυτόχρονα πάρα πολύ ανώτεροι και πάρα πολύ κατώτεροι, χοϊκοί και ουράνιοι, εφήμεροι και αιώνιοι, κληρονόμοι του φωτός και κληρονόμοι της φωτιάς ή του σκότους, ανάλογα με το πλευρό προς το οποίο κλίνουμε; Έτσι ορίστηκε η σύστασή μας, και εξ’ όσων μπορώ να αντιληφθώ, ήταν για να μας ταπεινώνει η χοϊκή σκόνη, σε περίπτωση που θα σκεπτόμασταν να επαρθούμε λόγω της εικόνας του Θεού. (Ομιλία 14, "Περί της Αγάπης των Πτωχών")
Σύμφωνα με τα λόγια του αγίου λοιπόν, δεν θα έπρεπε να θεωρεί ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, τα "ζωώδη" δώρα του Θεού προς τον άνθρωπο, ως "απαράδεκτα", καθώς η ταπεινότητα μας οδηγεί να δεχόμαστε την ανάμειξή μας με το ίδιο το χώμα! Ο π. Σεραφείμ τα γράφει, αλλά δεν σκέφτεται πόσο αναιρούν τις απόψεις του οι πατερικές αυτές αναφορές.
Αυτή η εικόνα του Θεού που κατέχει ο άνθρωπος εκ φύσεως δεν απωλέσθηκε εντελώς, ούτε εν μέσω παγανιστών, όπως μας διδάσκει ο Αγ. Ιωάννης ο Κασσιανός. Δεν έχει χαθεί ούτε σήμερα, που ο άνθρωπος –κάτω από την επήρεια της σύγχρονης φιλοσοφίας και εξελικτισμού – επιδιώκει να μεταβάλλει τον εαυτό του σε ένα υπάνθρωπο κτήνος, διότι ακόμα και τώρα, ο Θεός αναμένει την μεταστροφή του ανθρώπου, αναμένει την αφύπνισή του στην αληθινή ανθρώπινη φύση που έχει μέσα του.
Εντελώς άστοχη και άτοπη η σύγκριση μεταξύ ειδωλολατρίας - φιλοσοφίας και σύγχρονης επιστήμης. Πραγματικά σκοταδιστική!
Και αυτό με φέρνει στο πολύ σημαντικό σημείο της ερμηνείας σας της διδασκαλίας του Θεοφόρου Πατρός της εποχής μας σχεδόν – του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ – η οποία βρίσκεται μέσα στην περιβόητή του «Συζήτηση με τον Μοτοβίλοβ».
Ο Άγιος Σεραφείμ είναι ο προστάτης άγιός μου, και η Αδελφότητά μου του Αγίου Γερμανού ήταν που πρωτοεξέδωσε το πλήρες κείμενο αυτής της «Συζήτησης» στην Ρωσική γλώσσα στην οποία είχε ομιληθεί (καθότι η προ-επαναστατική έκδοση ήταν ημιτελής), μαζί με άλλα γνήσιά του λόγια που είχαν έκτοτε μείνει αδημοσίευτα. Έτσι μπορείτε να είστε σίγουρος πως δεν πιστεύουμε ότι δίδασκε μια ψεύτικη διδασκαλία περί της φύσεως του ανθρώπου – διδασκαλία που να έρχεται σε αντίθεση με εκείνη των άλλων Πατέρων.
Όμως ας εξετάσουμε τι λέει ο ίδιος ο Άγιος Σεραφείμ. Όπως πολύ ορθά τον παραθέσατε, λέει ο Άγιος:
Πολλοί εξηγούν πως, όταν λέει στην Αγία Γραφή ότι ο Θεός εφύσηξε πνοή ζωής στο πρόσωπο του Αδάμ – τον πρωτόπλαστο άνθρωπο που δημιούργησε από τον πηλό της γης – πρέπει να σημαίνει πως μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν υπήρχε ούτε ανθρώπινη ψυχή, ούτε πνεύμα μέσα στον Αδάμ, παρά μόνο η σάρκα που είχε δημιουργηθεί από το χώμα της γης. Αυτή η ερμηνεία είναι λανθασμένη, διότι ο Κύριος δημιούργησε τον Αδάμ από το χώμα της γης, με την σύσταση που ο αγαπημένος μας πατερούλης, ο άγιος απόστολος Παύλος περιγράφει: 23 Αυτός δε ο Θεός της ειρήνης αγιάσαι υμάς ολοτελείς, και ολόκληρον υμών το πνεύμα και η ψυχή και το σώμα αμέμπτως εν τη παρουσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού τηρηθείη. (Θεσσαλονικείς Α’ 5:23) Όλα αυτά τα τμήματα της φύσεώς μας είχαν δημιουργηθεί από το χώμα της γης, και ο Αδάμ δεν δημιουργήθηκε νεκρός, αλλά σαν ένα ενεργό ον, όπως όλα τα άλλα έμβια πλάσματα του Θεού που ζουν στη γη. Το θέμα είναι, πως αν ο Κύριος ο Θεός δεν είχε φυσήξει κατόπιν στο πρόσωπο του Αδάμ την πνοή της ζωής (δηλαδή την Χάρη του Κυρίου και Θεού, το Άγιο Πνεύμα...), Αδάμ θα παρέμενε χωρίς να έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, το Οποίο τον ανυψώνει στο θεοπρεπές αξίωμα. Όσο τέλειος και αν είχε δημιουργηθεί, και ανώτερος από όλα τα υπόλοιπα πλάσματα του Θεού, ως κορωνίδα της Δημιουργίας επί της γης, θα ήταν σαν όλα τα άλλα πλάσματα, τα οποία, αν και έχουν σώμα, ψυχή και πνεύμα, το καθένα σύμφωνα με το είδος του, όμως δεν έχουν μέσα τους το Άγιο Πνεύμα. Όταν όμως ο Θεός εφύσηξε στο πρόσωπο του Αδάμ την πνοή της ζωής, τότε, σύμφωνα με τον λόγο του Μωυσέως, ο άνθρωπος έγινε ψυχή ζώσα. (Γένεσις 2:7), δηλαδή, τελείως και με κάθε τρόπο σαν τον Θεό, και σαν Αυτόν, παντοτεινά αθάνατος.
Αυτό είναι το ένα Πατερικό κείμενο που παραθέσατε, που μοιάζει να υποστηρίζει την άποψή σας πως ο άνθρωπος ήταν πρώτα ζώο, και πως αργότερα (εν χρόνω) έλαβε την εικόνα του Θεού και έγινε άνθρωπος. Και αυτό όντως θα πιστεύετε, αν αποδέχεστε την θεωρία της εξέλιξης, και χαίρομαι που διαπιστώνω πως έχετε το κουράγιο να δηλώσετε ξεκάθαρα αυτό που όλοι οι «Ορθόδοξοι Εξελικτές» πιστεύουν μεν (αν και μάλλον με συγκεχυμένο τρόπο), αλλά συχνά φοβούνται να δηλώσουν φανερά, φοβούμενοι μήπως προσβάλλουν άλλους Ορθοδόξους πιστούς που είναι «αφελείς» και μέσα στην «απλότητά» τους αρνούνται να πιστέψουν πως ο άνθρωπος πράγματι «κατάγεται από τους πιθήκους» ή από πιθηκοειδή πλάσματα.
Όμως εδώ ας θυμηθούμε τα λόγια του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που έχω ήδη παραθέσει:
Εάν ένας από τους Πατέρες πει το ίδιο πράγμα με κάποιους έξωθεν, η συγκυρία είναι μόνο προφορική, καθ’ ότι η σκέψη είναι αρκετά διαφορετική. Οι πρώτοι μάλιστα έχουν –σύμφωνα με τον Παύλο – τον νου του Χριστού (Κορινθ. Α’ 2:16), ενώ οι δεύτεροι εκφράζουν –στην καλύτερη των περιπτώσεων- μια ανθρώπινη λογική......... Ποιος άνθρωπος με ακέραιο πνεύμα και ανήκων στην Εκκλησία θα μπορούσε εξ αυτού να συμπεράνει πως η διδασκαλία τους προέρχεται από τον Θεό; (Υπέρ των ιερώς Ησυχαζόντων, Τριάς 1η 10I, 11)
Και μάλιστα, οφείλω να σας πω ότι έχετε εντελώς παρεξηγήσει την διδασκαλία του Αγίου Σεραφείμ, ο οποίος επ’ ουδενί διδάσκει αυτά που διδάσκει η θεωρία της εξέλιξης. Αυτό μπορώ να το αποδείξω, παραθέτοντας και την σαφέστατη διδασκαλία των άλλων αγίων Πατέρων και εκείνη του ιδίου του Αγίου Σεραφείμ.
Πρώτα όμως πρέπει να εξηγήσω κάτι που ίσως φαντάζει σε έναν ορθολογιστή ως «αντίθεση» ανάμεσα στην διδασκαλία του Αγίου Σεραφείμ και των άλλων Πατέρων. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να καταλαβαίνουμε σαφώς, πως όταν ο Αγ. Σεραφείμ λέει πως ο άνθρωπος είναι σύνθεση «πνεύματος, ψυχής και σώματος», δεν έρχεται σε αντίθεση με τους πολλούς άλλους Πατέρες οι οποίοι αναφέρονται στην ανθρώπινη φύση ως απλώς «ψυχή και σώμα». Κάνει απλώς μια διάκριση ανάμεσα στις ποικίλες πλευρές της ψυχής, και ομιλεί γι’ αυτές ξεχωριστά, όπως ομιλούν και πολλοί άγιοι Πατέρες.
Ουδέποτε έγινε τέτοιος ισχυρισμός περί "τρισυνθέτου" από την πλευρά των Χριστιανών Εξελικτών, και ή ο π. Σεραφείμ Ρόουζ δεν κατάλαβε τι λέμε, ή απαντάει σε λάθος θέματα, γιατί δεν έχει απαντήσεις στο αληθινό θέμα.
Δεύτερον, λέγοντας πως η «πνοή της ζωής» που φύσηξε στο πρόσωπο του Αδάμ ήταν η Χάρις του Αγίου Πνεύματος, δεν αντικρούει τους πάμπολλους αγίους Πατέρες που διδάσκουν πως η «πνοή της ζωής» είναι η ψυχή, αλλά μάλλον ίσως δίνει μια πιο βαθειά και ακριβή ερμηνεία του κειμένου αυτού της Γραφής.
Σύμφωνοι! Αλλά αυτό δεν αλλάζει την έννοια των λόγων του αφ' ενός, αφ' ετέρου δείχνει ότι οι ισχυρισμοί του π. Σεραφείμ Ρόουζ πιο πάνω, περί δήθεν "μη ζωώδους δώρου" είναι λάθος. Και τέλος, αφού η δική του ανάλυση είναι ακριβέστερη, είναι και πλέον ορθή από πλευράς διατύπωσης.
Κάνει όμως πράγματι τον ορθολογικό διαχωρισμό που κάνετε εσείς, ανάμεσα στη φύση του ανθρώπου που υπήρχε «πριν» το φύσημα, και την Χάρη που μεταδόθηκε από Αυτήν; Δέχεται η Ορθόδοξη Θεολογία την άκαμπτη διχοτόμηση που εφαρμόζει η Ρωμαιοκαθολική διδασκαλία, ανάμεσα στην «φύση» και στην «Χάρη», σαν να ήξερε ο άνθρωπος όλα όσα υπάρχουν σχετικά με τα δύο αυτά μεγάλα μυστήρια;
Εντελώς ατυχής η σύγκριση. Η ανάλυση που παρατέθηκε πιο πάνω, περί της λήψης του Αγίου Πνεύματος κατά το άγιο Βάπτισμα, ανάλογη με τη λήψη του εμφυσήματος κατά την καθ' ομοίωσιν δημιουργία του Αδάμ, δεν έχει την παραμικρή σχέση με Παπικά δόγματα.
Όχι. Η Ορθόδοξη θεολογία δεν αναγνωρίζει τέτοια άκαμπτη διχοτόμηση, και γι’ αυτό οι ορθολογιστές μελετητές βρίσκουν τόσες «αντιθέσεις» ανάμεσα σε διαφορετικούς Πατέρες στο θέμα αυτό, όπως θα φανεί από το μοναδικό, ακόλουθο παράδειγμα:
Η αθανασία ανήκει στην ανθρώπινη ψυχή κατά φύση ή κατά χάρη; Διαφορετικοί ορθόδοξοι Πατέρες με ίσο κύρος απαντούν διαφορετικά στο ερώτημα αυτό, όχι επειδή διδάσκουν διαφορετικά για τον άνθρωπο και έτσι φαίνεται πως διαφωνούν, αλλά επειδή προσεγγίζουν το ερώτημα από διαφορετική οπτική γωνία. Εκείνοι που προσεγγίζουν το θέμα της ανθρώπινης φύσης περισσότερο από την πλευρά της τωρινής, φθαρμένης ανθρώπινης φύσης, ισχυρίζονται πως η ψυχή του ανθρώπου είναι αθάνατη κατά χάριν, ενώ εκείνοι (ειδικά οι ασκητές και μυστικοί Πατέρες) που αρχίζουν με την άποψη πως η φύση του ανθρώπου, όπως ήταν στην αρχή, θεωρούν πως η ψυχή είναι μάλλον αθάνατη κατά φύση. Πιθανότατα ο ίδιος Πατήρ να εξετάζει το ερώτημα πότε από την μια, και πότε από την άλλη πλευρά, όπως κάνει ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, όταν λέει σε ένα μέρος (Απάντηση στον Ευνόμιο, Β’ βιβλίο): «Εκείνο που έχει λογική, και είναι θνητό, και είναι ικανό για σκέψη και για γνώση, ονομάζεται ‘άνθρωπος’» ενώ αλλού λέει: «Ο άνθρωπος κατά την διαδρομή της πρώτης δημιουργίας του δεν είχε συνδεδεμένη στην φύση του την ροπή προς το πάθος και τον θάνατο.» (Περί Παρθενίας, κεφ. ΙΒ’) Μήπως αντιφάσκει με τον εαυτό του ο Πατήρ αυτός; Φυσικά και όχι.
Για άλλη μια φορά τα επιχειρήματα του π. Σεραφείμ Ρόουζ, χτυπούν τις ίδιες του τις θέσεις! Γιατί εφ' όσον η διατύπωση (πράγματι) σχετίζεται με το σημείο αναφοράς βάσει του οποίου μιλάμε, δηλαδή εφ' όσον σχετίζεται με το αν μιλάμε με βάση τον Αδάμ ή με βάση την πτωτική μας κατάσταση, τότε όλα εκείνα που έγραφε στην αρχή αυτού του άρθρου, περί της "φυσικής - προπτωτικής" κατάστασης του ανθρώπου, που δήθεν δεν ήταν φθαρτή, βεβαίως ισχύουν, αλλά με διαφορετικό σημείο αναφοράς. Αν εννοούνται με βάση τον Αδάμ, είναι αφύσικη και πτωτική κατάσταση, η κατάσταση της φθοράς. Αν εννοούνται όμως με βάση την παρούσα κατάσταση, είναι φυσική και "καλή λίαν"! Ο ίδιος ο π. Σεραφείμ, όταν στριμώχθηκε από τα λόγια του αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ, θυμήθηκε το σημείο αναφοράς, το οποίο όμως στην αρχή ούτε καν διανοείτο!
Τι ανήκει στον πρωτόπλαστο Αδάμ κατά φύση, και τι κατά χάριν; Ας μην κάνουμε ψεύτικες ορθολογικές διακρίσεις, αλλά ας παραδεχθούμε πως δεν κατανοούμε το μυστήριο αυτό.
Ξαφνικά, για να ξεφύγει ο π. Σεραφείμ Ρόουζ από τα λόγια του αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ, έπαψε να κατανοεί!
Και η Φύση και η Χάρις προέρχονται από τον Θεό. Η φύση του πρωτόπλαστου Αδάμ ήταν τόσο εξυψωμένη, που μπορούμε να την κατανοήσουμε πολύ αχνά σήμερα, δια της δικής μας εμπειρίας της Χάριτος, που μας δόθηκε από τον Δεύτερο Αδάμ, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Όμως και η θέση του Αδάμ ήταν υψηλότερη από ότι μπορούμε να φανταστούμε, ακόμα και με την δική μας εμπειρία Χάριτος, επειδή η δική του ανώτερη φύση είχε καταστεί ακόμα πιο τέλεια δια της Χάριτος, και ήταν, όπως μας λέει ο Άγιος Σεραφείμ, "εντελώς και με κάθε τρόπο σαν τον Θεό, και, σαν Αυτόν, παντοτεινά αθάνατος."
Αυτό που είναι απολύτως ξεκάθαρο, και που αρκεί για μας να γνωρίζουμε, είναι πως η δημιουργία του ανθρώπου – του πνεύματός του και του σώματός του, και της Θείας Χάριτος που τελειοποίησε την φύση του – ...
Εντελώς απαράδεκτη διατύπωση! Αν είναι δυνατόν να αποδεχθούμε ως "δημιούργημα", δηλαδή ως "κτιστή" τη Θεία Χάρη! Μάλλον όμως δεν εννοούσε αυτό ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, αλλά το κακοδιατύπωσε, πάνω στον πανικό του, να ξεφύγει από τη μέγγενη του χωρίου του αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ!
...αποτελούν μία και μόνη δημιουργική πράξη, και δεν μπορεί να διαιρεθεί τεχνητά, σαν να ήρθε το ένα μέρος της «πρώτα» και ένα άλλο μέρος της «αργότερα». Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο εν Χάριτι, και ούτε οι Γραφές, ούτε οι άγιοι Πατέρες μας διδάσκουν ότι αυτή η Χάρις ήρθε αργότερα εν χρόνω από την δημιουργία της φύσης του ανθρώπου. Η διδασκαλία αυτή ανήκει στον Λατινικό Σχολαστικισμό, όπως θα σας δείξω πιο κάτω.
Ο Θεός δημιούργησε εν χάριτι ΜΟΝΟ ΤΟΝ ΑΔΑΜ ΑΡΧΙΚΑ. Και είναι ανυπόστατο αυτό που λέει εδώ ο π. Σεραφείμ, ότι δήθεν "ούτε οι Γραφές" μας διδάσκουν ότι αυτή η Χάρις ήρθε αργότερα εν χρόνω, από τη δημιουργία της φύσης του ανθρώπου. Γιατί ξεκάθαρα οι Γραφές μας φανερώνουν τη δημιουργία του ανθρώπου στην 6η Δημιουργική ημέρα ΜΟΝΟ ΚΑΤ' ΕΙΚΟΝΑ, ενώ του δίνεται το εμφύσημα του Αγίου Πνεύματος στη συνέχεια, (και ενώ ΗΔΗ υπάρχει ως άνθρωπος), κατά την αυγή της 7ης ημέρας, πλάθοντάς τον καθ' ομοίωσιν. Οι Γραφές το λένε. Αλλά οι Δημιουργιστές δεν θέλουν να το παραδεχθούν, ότι στον καιρό του Αδάμ, υπήρχαν ήδη και άλλοι άνθρωποι!
Ας μας πουν, αφού η Εύα δημιουργήθηκε στην 7η ημέρα, εντός του Παραδείσου, για ποιες γυναίκες μιλάει το Γένεσις 1: 27, λέγοντας ότι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο "άρσεν και θήλυ";
Γιατί δεν αποδέχονται τη φυσική και ξεκάθαρη κατά γράμμα ερμηνεία της Αγίας Γραφής, αλλά την ερμηνεύουν όπως θέλουν μεταφορικά, προκειμένου να διατηρήσουν τις αντιεπιστημονικές τους ερμηνείες;
Ο Άγιος Σεραφείμ απλώς μοιάζει να διδάσκει αυτήν την διδασκαλία, επειδή μιλάει με τους όρους της απλής αφήγησης του ιερού κειμένου της Γένεσης. Όμως είναι αρκετά σαφές, όπως λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, πως «η συγκυρία είναι μόνο προφορική, η δε σκέψη εντελώς διαφορετική». Για να πεισθούμε για αυτό, δεν έχουμε παρά να εξετάσουμε πως οι άγιοι Πατέρες μας καθοδηγούν να ερμηνεύουμε την ιερά αφήγηση της Γένεσης στο σημείο αυτό.
Προσέξτε, πώς ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, ενώ στην αρχή κοπτόταν για την "κυριολεκτική" ερμηνεία των λόγων, τώρα μας λέει: "μοιάζει, αλλά..."!!! Και όπως ακριβώς ερμηνεύει την Αγία Γραφή κάθε άλλο παρά κυριολεκτικά, το ίδιο κάνει και με τα λόγια του αγίου, τα οποία τον φέρνουν στη δύσκολη θέση να αποδεχθεί ότι κάνει λάθος!
Εδώ είναι η διαφορά των Εξελικτών Χριστιανών, από τους Δημιουργιστές. Εμείς έχουμε το θάρρος, να πούμε ότι είναι δυνατόν και οι άγιοι να κάνουν λάθος σε κάποιες ερμηνείες τους, όπως ο άγιος Βασίλειος στις ερμηνείες του περί επιστημονικών ζητημάτων της Γενέσεως. Οι Δημιουργιστές όμως, κολλημένοι σε έναν ιδιάζοντα ορθοδοξίζοντα προτεσταντισμό, κολλημένοι στο γράμμα (ορισμένων μόνο) αγίων Πατέρων, δεν διστάζουν να παρερμηνεύουν και να προσπερνούν τα λόγια άλλων αγίων Πατέρων που δεν τους "βολεύουν", αντί να πουν ευθέως ότι διαφωνούν μαζί τους! Αλλά τότε, αν το έκαναν αυτό, καταλαβαίνουν ότι θα υπέσκαπταν τις θέσεις τους, και την τυφλή προσκόλλησή τους σε (ΟΡΙΣΜΕΝΟΥΣ μόνο) άλλους Πατέρες, και δικαίως θα τους απαντούσαμε: "Γιατί να δεχθούμε ότι κάνει λάθος ο τάδε άγιος και όχι ο δείνα;" Γι' αυτό και δεν παραδέχονται ευθέως, ότι διαφωνούν με αγίους, αλλά τους παρερμηνεύουν, προσπερνώντας την κυριολεκτική τους ξεκάθαρη ερμηνεία.
Και εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, έχει ήδη ξεφύγει από το θέμα του αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΕΙ ΔΩΣΕΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ στα λόγια στα οποία του παρατέθηκαν! Μίλησε για χίλια δυο άλλα, αλλά ερμηνεία των λόγων του αγίου επί του ζητήματος που συζητάμε, περί ζωώδους ύπαρξης, και περί εμφυσήματος, δεν έκανε!
Ευτυχώς για μας, η ίδια αυτή ερώτηση τέθηκε και απαντήθηκε από τους αγίους Πατέρες. Η απάντηση αυτή συνοψίζεται για μας, από τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό:
Εκ της γης (ο Θεός) σχημάτισε το σώμα του, και με την ίδια Του την Πνοή, του έδωσε μια ψυχή λογική και με κατανόηση, που τελικά λέμε πως είναι η θεία εικόνα....Το σώμα και η ψυχή σχηματίσθηκαν ταυτόχρονα – όχι το ένα πριν και το άλλο μετά, όπως θέλουν να λένε τα παραληρήματα του Ωριγένους.... (Περί της Ορθοδόξου Πίστεως,Β, 12)
Τότε λοιπόν, αφού είναι έτσι, (και έτσι είναι), γιατί η Γένεση διατυπώνει το χωρίο: "και έγινε ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν"; Γιατί τον λέει άνθρωπο, πριν του δώσει ψυχή; Μήπως επειδή η ανθρώπινη φύση, υπήρχε ήδη προ του Αδάμ σε άλλους ανθρώπους, πλασμένους πριν από αυτόν "άρσεν και θήλυ"; Ας μας απαντήσουν οι Δημιουργιστές, αν δεν θέλουν να τους αποκαλέσουμε "Ωριγενιστές"!
Όλα όσα έχω πει στην επιστολή αυτή, προερχόμενα αυστηρώς από τους Πατέρες, θα έρθουν σαν έκπληξη σε πολλούς Ορθοδόξους Χριστιανούς. Όσοι έχουν διαβάσει ορισμένους από τους αγίους Πατέρες πιθανόν να αναρωτιώνται γιατί «δεν τα έχουν ξανακούσει». Η απάντηση είναι απλή: αν είχαν διαβάσει πολλούς αγίους Πατέρες, θα είχαν συναντήσει την Ορθόδοξη διδασκαλία περί Αδάμ και Δημιουργίας, αλλά θα ερμήνευαν τα Πατερικά κείμενα μέχρι τώρα με τα μάτια της σύγχρονης επιστήμης και φιλοσοφίας, και έτσι θα είχαν καταστεί τυφλοί προς την αληθινή Πατερική διδασκαλία.
Η αλήθεια είναι, ότι επειδή ΣΤΑ ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΑ ζητήματα, οι άγιοι Πατέρες έγραψαν στην πλειονότητά τους, υπό του Θείου Πνεύματος εμπνεόμενοι, αυτά που έγραψαν, μπορούν να κατανοηθούν και με τον ορθό επιστημονικά τρόπο, όπως μας τον εξέθεσε η σύγχρονη επιστημονική έρευνα, έστω και αν οι ίδιοι οι άγιοι αυτοί, είχαν μια επιστημονική εσφαλμένη εικόνα όσων έλεγαν! Γι' αυτό και η σωτηριώδης ουσία όσων έλεγαν, είναι ορθή κατά τη σωτηριολογική διατύπωση, είναι όμως συχνά εσφαλμένο το επιστημονικό εύρος λόγω των περιορισμένων επιστημονικών τους δεδομένων. Γι' αυτό και είναι σημαντικό να γίνεται διάκριση, τι απ' αυτά είναι σωτηριώδες, και τι απ' αυτά είναι απλή επιστημονική τους ικασία.
Είναι επίσης αλήθεια πως η διδασκαλία περί του σώματος του Αδάμ και της υλικής φύσης του πρωτοδημιουργημένου κόσμου διατυπώνεται με μεγαλύτερη σαφήνεια και λεπτομέρεια από τους ύστερους Πατέρες με την εξέχουσα πνευματική ζωή τους, όπως ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος και ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναϊτης, τα δε κείμενα των Πατέρων αυτών δεν διαβάζονται ευρέως ούτε σήμερα, είτε στην Ελληνική είτε στα Ρωσικά, και πολλά από αυτά δεν υπάρχουν καν σε άλλες γλώσσες. (Μάλιστα, ορισμένα από τα αποσπάσματα που έχω παραθέσει από τον Άγιο Γρηγόριο τον Σιναϊτη έχουν μεταφραστεί λανθασμένα στην Αγγλική Φιλοκαλία.)
Με πολύ ενδιαφέρον παρατήρησα στην επιστολή σας πως παραθέσατε την σωστή Πατερκή διδασκαλία, πως «Η δημιουργία του Θεού, ακόμα και της αγγελικής φύσης, πάντοτε έχει – συγκριτικά με τον Θεό – κάτι το υλικό. Οι άγγελοι είναι ασώματοι σε σχέση με εμάς, τους βιολογικούς ανθρώπους. Αλλά σε σχέση με τον Θεό, είναι εξ’ ίσου υλικά και ενσώματα πλάσματα»
Η διδασκαλία αυτή, που εκτίθεται με πολλή σαφήνεια στους ασκητές Πατέρες όπως ο Άγιος Μακάριος ο Μέγας και ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναϊτης, μας βοηθά να κατανοήσουμε το «πνευματικό σώμα» με το οποίο θα ενδυθούμε στον μέλλοντα αιώνα, που θα είναι κάπως χοϊκό, εκ της γης, αλλά δεν θα έχει υγρασία ή τραχύτητα, όπως μας διδάσκει ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναϊτης. Επίσης μας βοηθά να κατανοήσουμε εκείνο το τρίτο στάδιο του σώματος, εκείνο που ο πρωτόπλαστος Αδάμ είχε πριν από την Πτώση. Παρομοίως, η διδασκαλία αυτή είναι ουσιώδης για να κατανοήσουμε την δράση των πνευματικών όντων, των Αγγέλων και των Δαιμόνων, ακόμα και στον παρόντα, φθαρμένο κόσμο. Ο μεγάλος Ρώσος Ορθόδοξος Πατήρ του 19ου αιώνα, Επίσκοπος Ιγνάτιος Μπριανκάνινοφ, αφιερώνει ολόκληρο τόμο από το συλλογικό έργο του (τόμος 3ος) στο θέμα αυτό, και στην σύγκριση της αυθεντικής Ορθοδόξου Πατερικής διδασκαλίας με την σύγχρονη Ρωμαιοκαθολική διδασκαλία, όπως κατατίθεται στις Λατινικές πηγές του 19ου αιώνα. Το συμπέρασμά του είναι πως η Ορθόδοξη διδασκαλία στα ζητήματα αυτά – περί Αγγέλων και Δαιμόνων, Ουρανίου βασιλείας και κολάσεως, Παραδείσου – αν και μας έχει παραδοθεί μόνο εν μέρει από την Ιερά Παράδοση, παρά ταύτα είναι αρκετά ακριβής στο τμήμα εκείνο που μπορούμε να γνωρίζουμε, ενώ η Ρωμαιοκαθολική διδασκαλία είναι εξαιρετικά ασαφής και ανακριβής. Ο λόγος της ασάφειας αυτής δεν είναι δύσκολο να εντοπισθεί: από τον καιρό που ο Παπισμός άρχισε να εγκαταλείπει την Πατερική διδασκαλία, σταδιακά παραδόθηκε στη επήρεια της κοσμικής γνώσης και φιλοσοφίας, πρώτα σε εκείνη των φιλοσόφων όπως ο Βαρλαάμ, και εν συνεχεία στην σύγχρονη επιστήμη. Ακόμα και στον 19ο αιώνα, ο Ρωμαιοκαθολικισμός δεν είχε πλέον κάποια δική της διδασκαλία επάνω στα θέματα αυτά, αλλά είχε καταντήσει να αποδέχεται οτιδήποτε έλεγε η «επιστήμη» και η φιλοσοφία της.
Σωστά ως εδώ, και καμία αντίρρηση.
Δυστυχώς, οι σημερινοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί – και περισσότερο εκείνοι που έχουν σπουδάσει και σε «θεολογικές ακαδημίες» - έχουν ακολουθήσει τους Ρωμαιοκαθολικούς, και έχουν φτάσει στο ίδιο σημείο άγνοιας της Πατερικής διδασκαλίας. Γι’ αυτό και οι Ορθόδοξοι ιερείς ακόμα, είναι εξαιρετικά αόριστοι όταν πρόκειται για την Ορθόδοξη διδασκαλία περί Αδάμ και τον πρωτοδημιουργηθέντα κόσμο, και τυφλά αποδέχονται οτιδήποτε πει η επιστήμη για τα θέματα αυτά.
Το ένα άκρο, είναι η τυφλή προσκόλληση στην επιστήμη, ερήμην του Θεού. Το άλλο άκρο είναι η τυφλή προσκόλληση ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ορισμένων αγίων Πατέρων, ερήμην των ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΩΝ πορισμάτων της επιστήμης, λες και μιλάμε για έναν άλλο, φαντασιακό κόσμο, και μετατρέποντας την αλήθεια του Ευαγγελίου σε μύθευμα!
Είναι πολύ πιθανό η Ιερατική Σχολή Αγίας Τριάδος στο Jordanville της Νέας Υόρκης να είναι το τελευταίο εναπομείναν Ορθόδοξο σχολείο, όπου γίνεται προσπάθεια να διδάσκονται οι Άγιοι Πατέρες, όχι «ακαδημαϊκά» αλλά ως ζωντανά μέρη μιας ολόκληρης παράδοσης. Και είναι σημαντικό, πως ένας καθηγητής του Σχολείου αυτού, ο Δρ. Ι.Μ. Andreyev, ο οποίος είναι επίσης Δρ. Ιατρικής και Ψυχολογίας, έχει εκφράσει γραπτώς την ίδια ακριβώς ιδέα που έχω προσπαθήσει να μεταβιβάσω εδώ, και που μοιάζει να είναι πέρα από την κατανόηση εκείνων που προσεγγίζουν τους αγίους Πατέρες μέσα από την σοφία του κόσμου, αντί του αντιθέτου. Γράφει ο Δρ. Αντρέγιεφ:
Ο Χριστιανισμός ανέκαθεν θεωρούσε την τωρινή κατάσταση της ύλης ως αποτέλεσμα της πτώσης στην αμαρτία... Η πτώση του ανθρώπου άλλαξε ολόκληρη την Πλάση, ακόμα και την ίδια την δομή της ύλης, η οποία καταράστηκε από τον Θεό.. (Γένεση 3:17) ("Scientific Knowledge and Christian Truth, [Επιστημονική Γνώση και Χριστιανική Αλήθεια]" στο Εθνικό Ημερολόγιο Αγίου Βλαδίμηρου, του έτους 1974, NY, σελ. 69)
Ο καθηγητής Αντρέγιεφ βρίσκει πως οι Bergson και Poincare έχουν λιγάκι αντιληφθεί την ιδέα αυτή στους σύγχρονους καιρούς, αλλά φυσικά μόνο οι Ορθόδοξοι Πατέρες μας μίλησαν για αυτό με σαφήνεια και κύρος.
Το σημείο αυτό, το οποίο θέτει ο π. Σεραφείμ Ρόουζω εδώ, είναι πολύ σημαντικό. Γιατί σχετίζεται με το υπόβαθρο πάνω στο οποίο οικοδόμησαν οι αρχαίοι άγιοι Πατέρες τη ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ (και όχι Θεολογική) τους εξήγηση, για την προέλευση του κακού!
Ουσιαστικά πρόκειται για μια ειδωλολατρικής προέλευσης διδασκαλία, ΑΝΤΙΘΕΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ, την οποία αποδέχθηκαν λόγω της περιβάλλουσας ειδωλολατρικής φιλοσοφίας περί ενός κόσμου "χρυσού" που εξέπεσε στον τωρινό πτωτικό κόσμο! Επειδή οι άγιοι Πατέρες, δεν γνώριζαν τότε τα τεκμήρια ενός εξ αρχής φθαρτού κόσμου, αυτή η φιλοσοφική εξήγηση φαινόταν να εξηγεί πολύ καλά το ερώτημα: "πώς είναι ο Θεός να πλάσει έναν φθαρτό κόσμο", και υιοθετήθηκε από τους αγίου Πατέρες αυτούσια, γινόμενη με τη σειρά της, το υπόβαθρο πάνω στο οποίο, η πτώση του Αδάμ "τραβήχτηκε" στα άκρα, και έφθασε να ερμηνεύεται ως η πτώση από τον αρχικό σχεδόν άφθαρτο κόσμο! Και αυτό, παρά τη σαφή Αγιογραφική παράδοση, περί μιας κτίσεως "κατά χάριν" ατελεύτητης, καθώς κατά τη Χριστιανική θέση, "παν το αρξάμενον και τελευτά κατά φύσιν"!
Όμως για το θέμα αυτό, μπορεί ο αναγνώστης να δει ανάλυση σε δύο άρθρα της ιστοσελίδας μας από δύο έγκριτους ιερείς: "Το Χριστιανικό δόγμα της Δημιουργίας" και "Το πρόβλημα του κακού, από τον Αυγουστίνο στη σύγχρονη Γενετική".
Ο Δημιουργισμός, είναι περισσότερο ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΟΣ απ' ό,τι φαντάζονται οι Δημιουργιστές!
Η αόριστη διδασκαλία περί Παραδείσου και Δημιουργίας από τον Ρωμαιοκαθολικισμό (και εκείνων των Ορθοδόξων Χριστιανών που βρίσκονται κάτω από Δυτική επήρεια στο ζήτημα αυτό) έχει βαθιές ρίζες, στο παρελθόν της Δυτικής Ευρώπης. Η Ρωμαιοκαθολική Σχολαστική παράδοση, ακόμα και στο ζενίθ της μεσαιωνικής της δόξας, ήδη δίδασκε μια ψεύτικη διδασκαλία περί ανθρώπου: μια διδασκαλία που αναμφίβολα άνοιξε τον δρόμο για την μετέπειτα αποδοχή του εξελικτισμού, πρώτα στην αποστατημένη Δύση, και μετά στα μυαλά των Ορθοδόξων Χριστιανών που είναι ανεπαρκώς ενήμεροι για την Πατερική τους παράδοση, και ως εκ τούτου έχουν βρεθεί κάτω από ξένες επιρροές.
Ανεπαρκώς ενημερωμένος στην Ορθόδοξη πίστη, δεν είναι εκείνος που αποδέχεται τα πορίσματα της Επιστήμης, αλλά εκείνος που δεν γνωρίζει ΤΑ ΟΡΙΑ στα οποία πρέπει να γίνονται αποδεκτά τα Πατερικά κείμενα, και το ρόλο των αγίων Πατέρων στη διατύπωση του Χριστιανικού δόγματος. Για τα θέματα αυτά η ιστοσελίδα μας έχει ειδική ενότητα, όπου εξετάζονται εξονυχιστικά.
Ομοίως, επηρεασμένος από τη Δύση, δεν είναι εκείνος που αποδέχεται τα ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ πορίσματα της Επιστήμης, αλλά αυτός που παραθέτει Προτεσταντικά Δημιουργιστικά επιχειρήματα από Δημιουργιστικά εγχειρίδια και προσπαθεί να τα "παντρέψει" με την Ορθόδοξη πίστη της αληθείας.
Μάλιστα η διδασκαλία του Θωμά Ακινάτη, αντίθετα με την Ορθόδοξη διδασκαλία, στην διδαχή περί ανθρώπου είναι αρκετά συμβατή με την ιδέα της εξέλιξης της οποίας εσείς είστε υπέρμαχος.
Ο Θωμάς Ακινάτης διδάσκει πως:
Στην κατάσταση της αθωότητας, το ανθρώπινο σώμα ήταν αφ’ εαυτού του φθαρτό, αλλά μπορούσε να προστατευτεί από την φθορά, από την ψυχή. [Ξανά] Αρμόζει στον άνθρωπο να γεννά απογόνους, εξ αιτίας του εκ φύσεως φθαρτού σώματος. (Summa Theologica, I, Quest. 98, Art. 1)
Αλλού:
Στον Παράδεισο, ο άνθρωπος θα ήταν σαν άγγελος με την πνευματικότητα του νοός του, αν και με ζωώδη ζωή στο σώμα του. (του ιδίου, I, 98, 2) Το σώμα του ανθρώπου ήταν αδιάλυτο, όχι λόγω κάποιας εγγενούς δύναμης της αθανασίας, αλλά εξ αιτίας μιας υπερφυσικής δύναμης που δίδεται από τον Θεό στην ψυχή, που θα επέτρεπε την διατήρηση του σώματος από κάθε φθορά, φτάνει να παρέμενε το ίδιο υποταγμένο στον Θεό... Αυτή η δύναμη διατήρησης του σώματος από την φθορά δεν ήταν φυσικό ιδίωμα της ψυχής, αλλά δωρεά της χάριτος.... (του ιδίου, I, 97, 2) Λοιπόν είναι σαφές ότι μια τέτοια υποταγή του σώματος στην ψυχή, καθώς και των κατώτερων δυνάμεων στην λογική (όπως είχε ο Αδάμ μέσα στον Παράδεισο) δεν ήταν εκ φύσεως, αλλιώς, θα είχε παραμείνει και μετά από την αμαρτία (του ιδίου, I, 9s, 1)
Τα τελευταία αυτά λόγια δείχνουν καθαρά πως ο Θωμάς Ακινάτης δεν γνώριζε πως η φύση του ανθρώπου είχε αλλάξει μετά από την παράβαση. Ξανά:
Η αθανασία της πρώτης κατάστασης βασιζόταν σε μια υπερφυσική δύναμη μέσα στην ψυχή, και όχι σε κάποια εγγενή προδιάθεση του σώματος. (του ιδίου, I, 97, 3)
Απέχει τόσο πολύ ο Θωμάς Ακινάτης από το αληθινό Ορθόδοξο όραμα του πρωτο-δημιουργηθέντος κόσμου, ώστε να το αντιλαμβάνεται - όπως οι σύγχρονοι «Χριστιανοί εξελικτές» - αποκλειστικά από την οπτική γωνία αυτού του πεπτωκότος κόσμου. Έτσι, είναι αναγκασμένος να πιστεύει – σε αντίθεση με τις μαρτυρίες των Ορθοδόξων αγίων Πατέρων – πως ο Αδάμ οπωσδήποτε κοιμόταν στον Παράδεισο, (του ιδίου, I, 97, 3), και πως είχε και υλικά εκκρίματα - ένδειξη της φθοράς:
Μερικοί λένε πως στην κατάσταση της αθωότητας ο άνθρωπος δεν θα κατανάλωνε περισσότερη τροφή απ’ όση του ήταν αναγκαία, για να μην υπήρχε οτιδήποτε περιττό. Αυτό όμως είναι παράλογο να υποτεθεί, όπως και το ότι δεν υπήρχαν υλικά εκκρίματα. Συνεπώς, υπήρχε η ανάγκη κένωσης των περιττών, αλλά μόνο όσα επέτρεπε ο Θεός ώστε να μην είναι ανάρμοστα. (του ιδίου, I, 97, 4)
Πόσο ευτελής είναι η άποψη εκείνων που προσπαθούν να κατανοήσουν την Δημιουργία του Θεού και τον Παράδεισο, όταν το σημείο της αφετηρίας τους είναι η καθημερινή τους παρατήρηση του παρόντος, ξεπεσμένου κόσμου! Συγκριτικά με το υπέροχο όραμα του Αγίου Σεραφείμ για το απρόσβλητο του ανθρώπου από τα στοιχεία μέσα στον Παράδεισο, ιδού την καθαρά μηχανιστική εξήγηση του Θωμά Ακινάτη για το ορθολογίστικο ερώτημα: Τι συνέβη, όταν ένα σκληρό σώμα ήρθε σε επαφή με το μαλακό σώμα του Αδάμ;
Στην κατάσταση της αθωότητας, το σώμα του ανθρώπου μπορούσε να διαφυλαχτεί από τραυματισμό από ένα σκληρό σώμα, εν μέρει με την χρήση της λογικής του, προλαμβάνοντας εκείνο που θα ήταν βλαβερό, και εν μέρει δια της Θείας Πρόνοιας, η οποία τον διαφύλαττε κατά τέτοιον τρόπο, που τίποτε βλαπτικής φύσεως δεν μπορούσε να του συμβεί απρόοπτα. (του ιδίου, I, 97, 3)
Τελικά, ο Θωμάς Ακινάτης ο ίδιος δεν δίδασκε, όμως άλλοι Μεσαιωνικοί Σχολαστικοί (William of Auxerre, Alexander of Hales, Bonaventure κ.α.) δίδαξαν τα θεμέλια των σημερινών «Χριστιανικών εξελικτικών» απόψεων περί της δημιουργίας τους ανθρώπου:
Ο άνθρωπος δεν δημιουργήθηκε μέσα στην Χάρη, αλλά η Χάρις του δωρήθηκε αργότερα, πριν από την αμαρτία. (Θωμάς Ακινάτης, Summa Theologica, I, 95 1)
Εν ολίγοις: σύμφωνα με την Ορθόδοξη διδασκαλία, η οποία προέρχεται από Θεία ενόραση, η φύση του Αδάμ στον Παράδεισο ήταν διαφορετική από την τωρινή ανθρώπινη φύση, και του σώματος, και της ψυχής, και αυτή η υπερυψωμένη φύση είχε τελειοποιηθεί από την Χάρη του Θεού. Όμως σύμφωνα με την Λατινική διδασκαλία, η οποία βασίζεται σε ορθολογικά συμπεράσματα από την τωρινή πεπτωκυία δημιουργία, ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως φθαρτός και θνητός, όπως είναι σήμερα, και η κατάστασή του μέσα στον Παράδεισο ήταν ένα εξαιρετικό, υπερφυσικό δώρο.
Το να είναι "συμβατές" οι θέσεις κάποιου (άλλες σωστές και άλλες λάθος), με την Εξελικτική θεωρία, δεν είναι κριτήριο του αν είναι σωστές ή όχι οι θέσεις κάποιου άλλου που δέχεται την Εξέλιξη! Γιατί αυτό ακριβώς μας λέει εδώ ο π. Σεραφείμ Ρόουζ με τα λόγια: "η διδασκαλία του Θωμά Ακινάτη, αντίθετα με την Ορθόδοξη διδασκαλία, στην διδαχή περί ανθρώπου είναι αρκετά συμβατή με την ιδέα της εξέλιξης της οποίας εσείς είστε υπέρμαχος". Έχοντας στερέψει από επιχειρήματα, κάνει πλέον μεγάλα λογικά άλματα! Και πράγματι, πολλά από τα ανωτέρω λόγια του Θωμά του Ακινάτη, είναι είτε αντορθόδοξα, είτε παρατραβηγμένα είτε σωστά. Αλλά δεν είναι στο θέμα μας να αναλύσουμε τον Θωμά τον Ακινάτη. Τις δικές μας θέσεις τις έχουμε ξεκαθαρίσει σε όλα αυτά τα ζητήματα, και τις έχουμε τεκμηριώσει Αγιογραφικά και Εκκλησιαστικά, στα δύο προαναφερθέντα άρθρα του π. Λουδοβίκου και του σεβ. Ιωάννου Ζηζιούλα, μητροπολίτη Περγάμου. Όμως ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, μοιάζει να αγνοεί πλήρως όλα αυτά τα σημαντικά ζητήματα περί της κατά φύσιν αφθαρσίας, και των Ειδωλολατρικών προελεύσεων τέτοιων ιδεών.
Παρέθεσα όλα αυτά τα κείμενα από μια ετερόδοξη πηγή, όχι για να διαπληκτιστώ για τις λεπτομέρειες της ζωής του Αδάμ στον Παράδεισο, αλλά απλώς για να δείξω πόσο διαβρώνει κανείς την θαυμάσια Πατερική εικόνα του Αδάμ και του πρωτοδημιουργηθέντος κόσμου, όταν την προσεγγίζει με την σοφία αυτού του πεπτωκότος κόσμου. Ούτε η επιστήμη, ούτε η λογική μπορούν να μας πούνε το παραμικρό για τον Παράδεισο,
Ένα ακόμα εντελώς ανυπόστατο επιχείρημα του π. Σεραφείμ Ρόουζ. Γιατί τα όσα ίσχυαν στον Παράδεισο, δεν έχουν καμία σχέση με τον προαδαμιαίο κόσμο της φθοράς που επικρατούσε ΕΞΩ από τον Παράδεισο. Η παραδείσια κατάσταση του Αδάμ, είναι εντελώς άσχετη με το πώς μας αποκαλύπτει (και αποδεικνύει) η επιστήμη, ότι ήταν ο προαδαμιαίος κόσμος. Μάλιστα, η ίδια η Αγία Γραφή είναι ενάντια σε κάθε προσπάθεια σύγχυσης των δύο αυτών κόσμων, η οποία επιχειρείται από τον Δημιουργισμό. Διαφορετικά, αν ο κόσμος εκτός του Παραδείσου ήταν τόσο... τέλειος, τότε γιατί ο Θεός φύτεψε ξεχωριστά Παράδεισο;
και όμως, πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί νοιώθουν τόσο δέος για την σύγχρονη επιστήμη και την ορθολογική της φιλοσοφία, που αληθινά φοβούνται να διαβάσουν στα σοβαρά τα πρώτα κεφάλαια της Γένεσης, γνωρίζοντας πως οι σύγχρονοι «σοφοί» βρίσκουν τόσα πράγματα εκεί μέσα που είναι «αμφίβολα» ή «μπερδεμένα» ή χρειάζονται «επανερμηνεία» ή πως μπορεί κανείς να αποκτήσει την «ρετσινιά» πως είναι «Φονταμενταλιστής» αν τολμήσει να διαβάσει το κείμενο απλά, «όπως έχει γραφτεί», όπως το διάβασαν όλοι οι άγιοι Πατέρες.
Και πάλι αντιστρέφει ο π. Σεραφείμ Ρόουζ την πραγματικότητα. Το κείμενο διαβάζεται "απλά όπως έχει γραφτεί", από τους Εξελικτές Χριστιανούς, και όχι από τους Δημιουργιστές. Άγιοι σαν τον άγιο Βασίλειο, επειδή δεν γνώριζαν την Εξελικτική Θεωρία, έφθασαν να ερμηνεύουν τα "ερπετά" ως "ψάρια", και να μιλούν για "σταθερά είδη", και για έναν κόσμο εξ αρχής άφθαρτο. Και οι σύγχρονοι Δημιουργιστές, για να εμμένουν σε αυτές τις εσφαλμένες ερμηνείες, (σε αντίθεση με την Ορθόδοξη πίστη που δεν δέχεται το αλάθητο για κανέναν), φθάνουν να αρνούνται αποδεδειγμένα πράγματα, και να μιλούν για 6... 24άωρες δημιουργικές ημέρες! Εκεί οδηγεί η ΦΟΒΙΑ να ξεκολλήσει κάποιος από το γράμμα, και να δει το πνεύμα των γεγραμμένων.
Το ένστικτο του απλού Ορθοδόξου Χριστιανού είναι υγιές, όταν αντιδρά με απέχθεια στην «εξεζητημένη», μοντέρνα άποψη πως ο άνθρωπος κατάγεται από ένα πίθηκο ή κάποιο άλλο κατώτερο πλάσμα, ή ακόμα (όπως διατείνεστε) πως ο Αδάμ πιθανόν να είχε σώμα πιθήκου.
Ο Δημιουργιστής είναι τόσο "ορθόδοξος", που κατά τον π. Σεραφείμ Ρόουζ λειτουργεί με το... έστικτο!!! Όχι με τη λογική! Θεωρεί "εξεζητημένο" το να κατάγεται από "πίθηκο", αλλά εντελώς λογικό να κατάγεται από κάτι ακόμα κατώτερο, από ΧΩΜΑ! Και ενώ η λογική είναι προσόν των ανθρώπων, ενώ το έστικτο των ζώων, ο Δημιουργιστής κατά τον π. Σεραφείμ, αν και λειτουργεί με το έστικτο, δεν... κατάγεται από τα ζώα! Πράγματι, εδώ η λογική πάει περίπατο!
Ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως πολύ ορθά εξέφρασε την δικαία οργή του εναντίον εκείνων που προσπαθούν να «αποδείξουν πως ο άνθρωπος είναι ένας πίθηκος, από τον οποίο καυχώνται πως κατάγονται». Αυτή είναι η άποψη της Ορθοδόξου αγιότητος, η οποία γνωρίζει πως η δημιουργία δεν είναι τόσο μοντέρνα όσο την περιγράφουν οι σοφοί άνθρωποι με την μάταια φιλοσοφία τους, αλλά όπως την αποκάλυψε ο Θεός στον Μωυσή, «όχι εν αινίγματι», και όπως οι άγιοι Πατέρες το είδαν εν οράματι. Η φύση του ανθρώπου είναι διαφορετική από την φύση του πιθήκου, και δεν έχει ποτέ αναμιχθεί μ’ αυτήν. Αν ο Θεός, για χάρη της ταπείνωσής μας, είχε επιθυμήσει να προβεί σε μια τέτοια μίξη, οι άγιοι Πατέρες – που έβλεπαν την σύσταση των ορατών πραγμάτων σε Θεϊκές οράσεις – θα το γνώριζαν.
Από πού προκύπτει ότι πρέπει οι άγιοι Πατέρες αν γνωρίζουν τα της Επιστήμης; Επιστήμονες είναι ή άγιοι; Και ποιος μίλησε για "ανάμειξη"; Από τη στιγμή που ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟ δια της Εξελίξεως, ο άνθρωπος είναι Εικόνα του Κυρίου Ιησού, και δεν υπάρχει καμία ανάμειξη με τα ζώα. Όμως για όλα αυτά τα λάθη του Δημιουργιστικού "ενστίκτου" ανθρώπων των περασμένων αιώνων, αλλά και συγχρόνων επιστημο-φοβικών, έχουμε γράψει στο σχετικό μας άρθρο.
Και γιατί δεν θυμάται ο π. Σεραφείμ Ρόουζ τον ΑΠΟΣΤΟΛΟ Ιωάννη, στου οποίου το όραμα της Αποκάλυψης παρουσιάζονται τα 4 ζώα στον ουρανό, να δοξολογούν τον Θεό; Και όχι πίθηκοι, αλλά μοσχάρι και λεοντάρι, και πουλί, τρία ακόμα κατώτερα ζώα, ως αντιπρόσωποι της κτίσεως δοξολογούν τον Θεό! Γιατί θεωρεί άραγε το χώμα, ανώτερο από τον πίθηκο, ως προέλευσή μας; Γιατί θίγεται από τον πίθηκο και όχι από το χώμα;
Πόσο ακόμα θα παραμένουν αιχμάλωτοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, στην μάταια αυτή Δυτική φιλοσοφία; Πολλά λέγονται για την «Δυτική αιχμαλωσία» της Ορθοδόξου θεολογίας στους πρόσφατους αιώνες. Πότε θα συνειδητοποιήσουμε πως είναι μια πολύ πιο δραστική «Δυτική αιχμαλωσία», στην οποία ο κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός βρίσκεται εγκλωβισμένος σήμερα – ένας αβοήθητος αιχμάλωτος του «πνεύματος της εποχής», του επικρατούντος ρεύματος της κοσμικής φιλοσοφίας, που έχει απορροφηθεί από τον ίδιο τον αέρα που αναπνέουμε, σε μια αποστατημένη κοινωνία που μισεί τον Θεό; Ο Ορθόδοξος Χριστιανός που δεν πολεμά συνειδητά εναντίον της μάταιας φιλοσοφίας αυτού του αιώνα, την αποδέχεται απλά μέσα του, και είναι συμφιλιωμένος μαζί της επειδή η δική του κατανόηση της Ορθοδοξίας είναι διαστρεβλωμένη, δεν συμβαδίζει με τα Πατερικά πρότυπα.
Εξακολουθεί ο π. Σεραφείμ Ρόουζ να ΣΥΓΧΕΕΙ τη φιλοσοφία με την ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΗ Επιστήμη! Τι μπορεί να απαντήσει κάποιος σε μια τόσο μεγάλη σύγχυση;
Ο εκλεπτυσμένος, κοσμικά μορφωμένος καγχάζει όταν αποκαλούν την εξέλιξη «αίρεση». Είναι αλήθεια, η εξέλιξη δεν είναι αίρεση με την στενή έννοια του όρου, όπως δεν είναι και ο Ινδουισμός αίρεση. Αλλά όπως ο Ινδουισμός (με τον οποίο πράγματι συγγενεύει, και που πιθανότατα να επηρέασε την ανάπτυξη της), ο εξελικτισμός είναι μια ιδεολογία βαθύτατα ξένη προς την διδασκαλία του Ορθοδόξου Χριστιανισμού, και εμπλέκει τον άνθρωπο σε τόσες λανθασμένες διδαχές και συμπεριφορές, που θα ήταν απείρως καλύτερα αν ήταν μια απλή αίρεση και έτσι να εντοπιστεί πιο εύκολα και να καταπολεμηθεί. Ο εξελικτισμός είναι στενά δεμένος με ολόκληρη την αποστατημένη νοοτροπία της σάπιας «Χριστιανοσύνης» της Δύσης. Είναι ένα όχημα για ολόκληρη την «νέα πνευματικότητα» και την «νέα Χριστιανοσύνη», με το οποίο ο διάβολος τώρα προσπαθεί να καταποντίσει τους τελευταίους αληθινούς Χριστιανούς. Προσφέρει μια εναλλακτική εξήγηση της Δημιουργίας από εκείνη των αγίων Πατέρων. επιτρέπει σε ένα Ορθόδοξο Χριστιανό που βρίσκεται κάτω από την επήρειά της να διαβάζει τις Ιερές Γραφές και να μην τις κατανοεί, «προσαρμόζοντας» αυτόματα τα κείμενα μέχρι να ταιριάξουν με την δική του προκατειλημμένη φιλοσοφία για την φύση. Η αποδοχή της δεν μπορεί παρά να προϋποθέτει και την αποδοχή εναλλακτικών εξηγήσεων άλλων τμημάτων Θεϊκών αποκαλύψεων, την αυτόματη «προσαρμογή» άλλων Γραφικών και Πατερικών κειμένων για να ταιριάζουν με την μοντέρνα «σοφία».
Σε όλη αυτή μας την απάντηση, παρουσιάσαμε ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ όχι μόνο για την Εξελικτική πραγματικότητα, όπως την ξεκαθάρισε η σύγχρονη επιστήμη, αλλά και αποδείξεις της ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΑΣ των Δημιουργιστών, σε ξεκάθαρα εδάφια της Αγίας Γραφής, τα οποία διαστρέφουν, προκειμένου να ταιριάξει με εσφαλμένες επιστημονικές ερμηνείες αγίων Πατέρων του παρελθόντος. Παράλληλα δείξαμε την προσπάθεια που καταβάλλουν να "ξεφύγουν" από τη μέγγενη χωρίων συγχρόνων αγίων Πατέρων, σαν τον Σεραφείμ του Σαρώφ, σε σημείο που να εκθειάζουν ειδωλολατρικές διδασκαλίες σαν αυτή της "κατά φύσιν" αφθαρσίας της κτίσης! Τέλος, δείξαμε την αιρετική ερμηνεία του χωρίου "και έγινεν ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν", η οποία μόνο Εξελιτικά μπορεί να κατανοηθεί ως ορθά διατυπωμένη, διαφορετικά ολισθαίνουμε στον αναθεματισμένο από την Εκκλησία Ωριγενισμό.
Τα ντοκουμέντα είναι εδώ μπροστά σας. Ας κρίνει ο αναγνώστης ποιος είναι ο αιρετικός και ποιος ο Ορθόδοξος!
Πιστεύω πως βάσει των αισθημάτων σας για την Δημιουργία του Θεού, όπως την περιγράφετε στην επιστολή σας, είστε Ορθόδοξος. Όμως γιατί αισθάνεστε πως πρέπει να διαβρώσετε αυτό το αίσθημα με την μοντέρνα σοφία, και να δικαιολογείτε αυτή την νέα ιδεολογία που είναι τόσο ξένη προς την Ορθοδοξία; Γράψατε τόσο συγκινητικά «εναντίον της ψεύτικης ένωσης» - πόσο λαχταρούμε να γίνετε τώρα εξ ίσου μεγάλος ζηλωτής «εναντίον της ψεύτικης σοφίας», και να πείτε στους Ελληνόφωνες Ορθοδόξους Χριστιανούς (που έχουν αποδεχθεί αυτή την νέα διδασκαλία υπερβολικά ανεξέταστα) πως η μόνη σοφία προέρχεται από τους αγίους Πατέρες, και οτιδήποτε την αντικρούει, είναι ψέμα, έστω και αν αυτοαποκαλείται «επιστήμη».
Εσύ ο αναγνώστης που διάβασες αυτό το κείμενο με τα λόγια του π. Σεραφείμ Ρόουζ, και την απάντησή μας, ποιος νομίζεις ότι είναι αυτός που αποδέχεται κάποια πράγματα "υπερβολικά ανεξέταστα"; Από επιστήμη και σχέση αγίων Πατέρων με την πίστη μας, και Θεολογία, μέχρι Αγιογραφική ερμηνεία!
Ζητώ ταπεινά συγγνώμη, αν κάτι που είπα φαίνεται σκληρό. Προσπάθησα μόνο να μιλήσω την αλήθεια, όπως την βλέπω στους αγίους Πατέρες. Αν έχω κάνει λάθη στις παραπομπές μου από τους αγίους Πατέρες, σας παρακαλώ να τα διορθώσετε, όμως να μην αφήσετε τυχόν μικρά λάθη να σας εμποδίσουν να δείτε αυτά που προσπαθώ να σας πω. Θα μπορούσα να σας πω πολλά περισσότερα επί του θέματος, όμως θα περιμένω την απάντησή σας πριν το κάνω. Πάνω απ’ όλα, είναι διακαής πόθος μου να διακρίνουμε – εσείς και εμείς – την Πατερική διδασκαλία επί του θέματος αυτού, που είναι τόσο σημαντικό για ολόκληρη την Ορθόδοξη κοσμοθεωρία. Παρακαλώ για τις προσευχές σας, για την Αδελφότητά μου και για μένα.
Ομοίως, και εγώ ο απαντών, ζητώ συγνώμη για οποιοδήποτε "σκληρό λόγο" γράφθηκε εν τη ροή του κειμένου, σε μια ζωντανή επιχειρηματολογία. Εγώ ο ίδιος, εκτιμώ βαθύτατα τον π. Σεραφείμ Ρόουζ, και στη συνείδησή μου τον συγκαταριθμώ μετά των συγχρόνων αγίων της Εκκλησίας, και χρησιμοποιώ με πολλή εκτίμηση άλλα του συγγράμματα, άσχετα με το θέμα αυτό στο οποίο λανθάνει. Ομοίως αναγνωρίζω την ειλικρίνεια και την πίστη των Δημιουργιστών αδελφών μου, έστω και αν βιώνονται "ου κατ' επίγνωσιν" της ακρίβειας της Χριστιανικής πίστης. Όμως μερικά πράγματα οφείλουν να απαντηθούν, χάριν αληθείας και χάριν ακριβείας της πίστης μας, ώστε να μη γίνονται αιτία για σκανδαλισμό πληροφορημένων ανθρώπων, μόνο και μόνο για να προστατευθούν κάποιες εσφαλμένες ιστορικές ερμηνείες, που έγιναν βασισμένες σε αρχαία επιστημονικά και φιλοσοφικά δεδομένα.
Ο Θεός να ευλογεί και να κατευθύνει όλους μας, και οι ευχές του π. Σεραφείμ Ρόουζ ας είναι μαζί μας!
| |||||
Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2013
Απάντηση στο ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΟ κείμενο του π. Σεραφείμ Ρόουζ: «Το Βιβλίο της Γένεσης και ο Πρώιμος Άνθρωπος»
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου